رفراندوم علیه نتانیاهو

گروه جهان: انتخابات پارلمانی اسرائیل دیروز سه‌شنبه ۱۰ صبح به وقت محلی آغاز شد و ساعت ۱۰ دیشب خاتمه یافت. کارشناسان این انتخابات را رفراندومی علیه نتانیاهو خوانده‌اند. حدود ۶ میلیون اسرائیلیِ واجد شرایط برای انتخاب ۱۲۰ نماینده برای کنست یا پارلمان به پای صندوق‌های رای رفتند. به گزارش الجزیره، نظرسنجی‌هایی که از سوی روزنامه هاآرتص انجام شد نشان می‌داد که طی دیروز «اتحادیه صهیونیست» با ۴ کرسی بیشتر، جلوتر از حزب لیکود بود. انتخابات ملی هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شود و هر زمان پارلمان رأی به انحلال دولت بدهد، انتخابات تجدید می‌شود. بر همین اساس، در اوایل دسامبر، نتانیاهو با اخراج زیپی لیونی (وزیر دادگستری) و یاییر لاپید (وزیر دارایی) زمینه را برای برگزاری انتخابات بیستمین کنست برای تشکیل سی‌وچهارمین دولت فراهم کرد.

همه علیه نتانیاهو

اغلب گزارش‌ها حاکی است که نتانیاهو بازنده این انتخابات است. او در دوران نخست‌وزیری خود نه تنها بر بحران‌های تمام نشدنی این رژیم افزود بلکه خود مشکلی بود بر مشکلات دیگر. به گزارش سی.ان.ان، «مساله فلسطین» پاشنه آشیل دولت نتانیاهو است. او در دوران زمامداری خود نه تنها نتوانست مساله فلسطین را حل و فصل کند بلکه با ساخت شهرک‌های صهیونیستی عملا آب پاکی را روی دست فلسطینی‌ها ریخت. چنین بود که محمود عباس، رهبر تشکیلات فلسطینی، برای شناسایی دولت فلسطینی به سازمان ملل روی آورد.

با این حال، نتانیاهو در این انتخابات با رقبایی مواجه است که شانس او برای پیروزی را کاهش می‌دهد. برخی گزارش‌ها می‌گویند «شکست نتانیاهو در افق نمایان است و او به پایان راه نخست‌وزیری نزدیک است». «مانوئل تراژتنبرگ»، یکی از چهره‌های حزب اتحادیه صهیونیست، به الجزیره می‌گوید:«اسرائیل اکنون در شرایط سختی قرار گرفته است. ما بحران‌های اقتصادی- اجتماعی فراوانی داریم. روابط دیپلماتیک ما در عرصه بین‌المللی هم دستخوش بحران است و اینها نیست مگر به خاطر سیاست‌های نسنجیده نتانیاهو. زمان برای تغییر فرارسیده است».

تحلیلگران معتقدند عملکرد حزب لیکود با ظهور احزاب راستگرای جدیدی مانند حزب «کولانو»، که از پایگاه سنتی لیکود استفاده می‌کند، به تمامیت حزب آسیب رسانده و می‌تواند زمینه انحلال حزب را فراهم آورد. یکی از چهره‌های حزبی اسرائیل به شرط فاش نشدن نام به الجزیره می‌گوید:«مساله اکنون این است که حزب لیکودِ تضعیف شده در نهایت جای خود را به احزاب دیگری می‌دهد یا خیر. از دل لیکود و از دل پایگاه حمایتی سنتی این حزب احزاب جدیدی در حال ظهور هستند که احتمال متلاشی شدن لیکود را دو‌چندان ساخته است. این نیست مگر به‌دلیل رویکرد غیرقابل انعطاف نتانیاهو».

نتانیاهو در مصاحبه‌ای که روز دوشنبه با پایگاه خبری اسرائیلی «NRG» داشت رسما اعلام کرد تا زمانی که من نخست‌وزیر باشم اجازه تشکیل دولت فلسطینی را نخواهم داد. او گفت:«هر کسی که اجازه تشکیل دولت فلسطینی را دهد زمینه را برای حمله جریان‌های تندرو علیه اسرائیل آماده خواهد کرد». او در این مصاحبه همچنین اعلام کرد که برای دولتی که به دست حزب لیکود تشکیل شود ضروری است که فشارهای بین‌المللی برای تقسیم اورشلیم و بازگرداندن اسرائیل به مرزهای پیش از ۱۹۶۷ را بشکند:«ما تسلیم نمی‌شویم و در برابر هر گونه فشار بین‌المللی خواهیم ایستاد».

برخی تحلیلگران معتقدند روی کار آمدن دوباره نتانیاهو به معنای افزایش تنش در خاورمیانه و افزودن بحرانی بر بحران‌های بی‌پایان منطقه خواهد بود. افزون بر این، برخی تحلیلگران عرب معتقدند در صورت انتخاب دوباره نتانیاهو این احتمال هست که روند تشکیل دولت فلسطینی تا آینده‌ای غیر‌قابل پیش‌بینی به تعویق افتاده و جرقه‌ انتفاضه‌(های) جدیدی علیه رژیم اسرائیل زده شود. صائب عریقات، مذاکره کننده ارشد فلسطینی، می‌گوید: «نتانیاهو هر کاری توانست برای دفن راه‌حل دو دولت انجام داد... او این کار را فقط با مصونیتی که جامعه بین‌الملل به او داد توانست انجام دهد. اکنون دنیا باید درس عبرت بگیرد که حضور دوباره او به نفع صلح و عدالت نخواهد بود».

حضور اعراب فلسطینی در انتخابات

به گزارش الجزیره، صدها رأی‌دهنده عرب در «حیفا»- که محل زندگی بسیاری از شهروندان فلسطینیِ اسرائیل است - هم رأی خود را به صندوق‌ها ریختند. انتظار می‌رود «فهرست مشترک اعراب» - ائتلافی از ۴ حزب عرب در اسرائیل- دست برتر یافته و ۱۳ کرسی را از آن خود کند. این در حالی است که برخی گروه‌های فلسطینی به‌دلیل جنایت‌های صهیونیست‌ها خواستار تحریم انتخابات شده‌اند. با این حال، الجزیره به نقل از نظرسنجی‌های انجام شده می‌گوید بسیاری از مردم خواستار رأی به «فهرست مشترک اعراب» یا ائتلاف اعراب شده و این حضور را به نفع فلسطینی‌ها می‌دانند.

بازیگران انتخاباتی چه کسانی هستند؟

۱- حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو: این حزب با حضور خود در انتخابات و نامزدی نتانیاهو اعلام کرده در قدرت خواهد ماند. نتانیاهو هم که خود را پیروز میدان رقابت‌ها می‌داند اعلام کرده تا زمانی که در قدرت باشد اجازه تشکیل دولت فلسطینی را نخواهد داد. او با حضور ۶ ساله در ارتش رژیم صهیونیست و شرکت در عملیات‌های مختلف چهره‌ای امنیتی- نظامی از خود به یادگار گذاشت. در سال ۱۹۸۸ در کنست حضور یافت و در سال ۱۹۹۶ به‌عنوان جوان‌ترین نخست‌وزیر رژیم اسرائیل انتخاب شد. او سه سال بعد و پس از امضای توافق صلح موقت با یاسر عرفاتِ فقید در انتخابات شکست خورد اما در سال ۲۰۰۹ دوباره نخست‌وزیر شد. به گزارش سی.ان.ان، او طی دوران نخست‌وزیری خود بر سه مساله تاکید فراوان داشته و به گفتمان غالب او تبدیل شده بود: مسائل امنیتی، ایران و حضور حماس در غزه. سی.ان.ان می‌افزاید: «با توجه به اینکه مساله فلسطین اهمیت یافته و بسیاری از دولت‌های غربی دولت شدن فلسطین را پذیرفته‌اند اما رویکرد سخت و غیرقابل انعطاف نخست‌وزیر منفور باعث شده او در میان شرکای غربی منزوی شود».

۲ - اسحاق هرزوگ از حزب کارگر: از او به‌عنوان جدی‌ترین رقیب و «چالشگر» نتانیاهو نام برده می‌شود. پیش و در حین برگزاری انتخابات بسیاری از نظرسنجی‌ها حاکی از پیشگام بودن او در برابر نتانیاهو بود. او معتقد است سرنوشت بر این جاری شده که نخست‌وزیر بعدی این رژیم باشد. او دارای خانواده‌ای سیاسی- مذهبی است. پدر بزرگش اولین خاخام بزرگ این رژیم بود. پدرش هم ژنرال ارتش و سفیر در سازمان ملل و رئیس‌جمهور اسرائیل بود. پیش از ورود به سیاست، با واحد اطلاعات ارتش در وزارت دفاع همکاری می‌کرد و به درجه سرگردی رسید. وی سپس به‌عنوان وکیل خدمت کرد و در آخر به‌عنوان مدیر سازمان مبارزه با مواد مخدر این رژیم برگزیده شد. در سال ۲۰۰۳ وارد فعالیت سیاسی شد و به‌عنوان نماینده به کنست راه یافت. او در وزارتخانه‌های مختلف هم خدمت کرده و در سال ۲۰۱۳ رهبر حزب کارگر شد. هرزوگ برای اینکه بتواند نتانیاهو را شکست دهد حزب «اتحادیه صهیونیست» را تشکیل داد. این حزب در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۴ از سوی «حزب کارگر» و «هاتنو» برای ایجاد یک فهرست انتخاباتی مشترک برای رقابت در بیستمین انتخابات کنست در ۱۷ مارس ۲۰۱۵ تاسیس شد. دو حزب کارگر و هاتنو در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۴ توافق کردند تا یک جبهه مشترک شکل دهند. در واقع، این حزب تشکیل شد تا یک فهرست مشترک به نفع چپ‌میانه شکل دهند به این امید که بتوانند سی و چهارمین دولت را از آنِ خود کنند.

۳ - زیپی لیونی: رهبر حزب «هاتنو» و یکی از رهبران اتحادیه صهیونیست است. او هم سابقه همکاری در وزارت دفاع اسرائیل و واحد اطلاعات را در کارنامه خود دارد. لیونی تا پیش از ۲۰۰۵ عضو حزب لیکود بود و برخی پست‌های وزارتی هم گرفت، اما در سال ۲۰۰۵ به حزب کادیما پیوست که از سوی آریل شارون (قصاب صبرا و شتیلا) تاسیس شده بود. در سال ۲۰۰۶ وزیر دادگستری و وزیر خارجه شد. لیونی همچنین رهبری عملیات «سرب گداخته» را بر عهده داشت و در جنگ اسرائیل علیه حزب الله در سال ۲۰۰۶ نقش مهمی ایفا کرد. در سال ۲۰۱۲ از کادیما خارج شده و حزب «هاتنو» را تاسیس کرد و به‌عنوان وزیر دادگستری به دولت ائتلافی نتانیاهو پیوست.