وتوی قطعنامه پایان اشغالگری در شورای امنیت

گروه جهان: شورای امنیت سازمان ملل روز سه‌شنبه قطعنامه فلسطین مبنی بر عقب‌نشینی اسرائیل از اراضی اشغالی و شرق بیت‌المقدس و تاسیس دولت فلسطینی در اواخر سال ۲۰۱۷ را رد کرد. این قطعنامه مبتنی بر چند بند اساسی بود: تاریخی ۱۲ ماهه برای پایان اشغالگری درنظر گرفته شود؛ پس از آن دولت فلسطینی تا سال ۲۰۱۷ تشکیل شود؛ این دولت باید به پایتختی بیت‌المقدس باشد؛ همچنین خواستار عقب‌نشینی کامل نیروهای اسرائیلی از اراضی غربی تا پایان سال ۲۰۱۷ بود؛ مرزها هم به همان مرزهای سال ۱۹۶۷ بازگردد. این قطعنامه ۸ رای موافق، دو رای مخالف و پنج رای ممتنع به دست آورد. در میان اعضای شورای امنیت هم کشورهای چین، فرانسه و روسیه به آن رای مثبت، بریتانیا رای ممتنع و آمریکا رای مخالف دادند. استرالیا هم پا به پای آمریکا همراه شد و رای مخالف داد. شکست این قطعنامه هیچ تعجبی نداشت. واشنگتن پیش از این اعلام کرده بود که تا پیش از انتخابات اسرائیل در ماه مارس هیچ قطعنامه‌ای نباید به بحث گذاشته شود. دیپلمات‌های مستقر در سازمان ملل می‌گویند فلسطینی‌ها اصرار داشتند این قطعنامه با وجود مخالفت آمریکا به رای گذاشته شود.

سرخوردگی فلسطینی‌ها

هر قطعنامه‌ای برای تصویب نیازمند ۹ رای موافق از میان ۱۵ عضو شورای امنیت است. اردوگاه غرب و آفریقا در مورد این رای دچار شکاف بودند. فرانسه و لوکزامبورگ رای موافق دادند در حالی که بریتانیا و لیتوانی رای ممتنع دادند.

در میان کشورهای آفریقایی هم چاد رای مثبت داد و رواندا و نیجریه رای منفی دادند. اردن و ۲۲ کشور عربی حامی این قطعنامه بودند. فلسطینی‌ها که با هیچ پیشرفتی در مذاکرات مواجه نبودند در صدد بین‌المللی کردن موضوع و طرح آن در سازمان ملل و شناسایی دولت فلسطینی از طریق عضویت در سازمان‌های بین‌المللی برآمدند. به گزارش رویترز، «ریاض منصور»، یک فعال فلسطینی، از هیات‌هایی که رای مثبت دادند تشکر کرد و خاطرنشان ساخت که نمایندگان پارلمان برخی کشورهای اروپایی خواستار شناسایی فلسطین هستند. او افزود اکنون زمان آن فرا رسیده تا به «اشغال وحشیانه اسرائیل و مصونیتی که باعث زجر ملت ما شده پایان دهند. بسیار جای تاسف است که شورای امنیت در حالت فلج به سر می‌برد.» او افزود اکنون از فلسطینی‌ها انتظار می‌رود که «گام‌های خود را بردارند.» فلسطینی‌ها تهدید کرده اند که به دیوان کیفری بین‌المللی می‌پیوندند. این اقدام به آنها این توانایی را می‌دهد که جرائم کیفری اسرائیل را تحت پیگرد قرار دهند. محمود عباس تهدید کرده که روابط با اسرائیل را در صورت شکست این قطعنامه قطع خواهد کرد.

واکنش مقام‌های آمریکایی

جان کری وزیر خارجه آمریکا تا لحظه تصمیم‌گیری در مورد این قطعنامه با وزیر خارجه و رهبران ۱۳ کشور دیدار و اعلام کرد که این قطعنامه فقط ستیزها را تشدید می‌کند. «جف راتک»، یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا» گفت جان کری با چند تن از رهبران کشورهای دنیا از جمله گولاک جاناتان رئیس‌جمهور نیجربه دیدار کرد که موجب رای ممتنع این کشور شد. «سامانتا پاور»، سفیر آمریکا در سازمان ملل، در حمایت از موضع کشورش اعلام کرد که وتوی آمریکا به معنای مخالفت با صلح میان فلسطین و اسرائیل نیست. او افزود: «ایالات‌متحده هر روزه به دنبال یافتن راه‌های جدید برای اتخاذ گام‌هایی سازنده برای حمایت از طرف‌ها در ایجاد پیشرفت جهت دستیابی به راه‌حلی مورد مذاکره است. قطعنامه شورای امنیت که امروز به رای گذاشته شد در زمره این گام‌های سازنده نیست.» سفیر آمریکا در سازمان ملل در مورد وتوی این قطعنامه در سازمان ملل افزود: این متن «به شدت نامتعادل» است و مشتمل بر «مهلت‌های غیرسازنده بود که هیچ ارتباطی با نگرانی‌های مشروع اسرائیل نداشت.» پاور در بخش دیگری از سخنان خود گریزی هم به اسرائیل زد و افزود «این رای نباید به‌عنوان پیروزی برای وضع ناپایدار موجود تفسیر شود.» او همچنین مخالفت کشورش با اقدامات هر یک از دو طرف را برای تضعیف صلح اعلام کرد «خواه به شکل شهرک‌سازی باشد خواه پیش نویس قطعنامه‌ای به شدت نامتعادل.» براساس برخی گزارش‌ها، واکنش پاور بسیار محتاطانه بود. برخی معتقدند که وتوی قطعنامه دولت فلسطینی از سوی آمریکا این باور را در میان برخی مردم و نخبگان جهان عرب و برخی محافل غربی دامن زده که ایالات‌متحده با وتوی خود درصدد تقابل با اعراب است. به گزارش نیویورک تایمز، این باور در حالی میان برخی محافل وجود دارد که برخی کشورهای عرب در ائتلاف غرب علیه داعش حضور دارند. در صورت عقب‌نشینی متحدان عرب آمریکا در جنگ با داعش شکاف گسترده‌ای در میان این ائتلاف پدید خواهد آمد. گزارش نیویورک تایمز حاکی است که سخنان محتاطانه سامانتا پاور در همین راستا قابل ارزیابی است تا این باور پدید نیاید که آمریکا به دنبال تقابل با اعراب است.

از رویا تا حقیقت

«عداله» یک شهروند عرب که در اسرائیل زندگی می‌کند، می‌گوید امیدواریم روزی دولت فلسطینی تاسیس شود تا ما هم از تبعیض رها شویم. خبرنگار «Global Research» به نقل از این زن عرب که در سرزمین‌های اشغالی زندگی می‌کند، می‌گوید: «آن آرمان دموکراتیکی که اسرائیلی‌ها سنگ آن را به سینه می‌زنند اصلا وجود ندارد و هیچ‌گاه وجود نداشته. شهروندان عرب در اسرائیل در سرزمینی زندگی می‌کنند که به آنها به‌عنوان شهروند برابر نگریسته نمی‌شود.» او می‌گوید: «آرزو داریم روزی دولتی داشته باشیم که در آن آزاد باشیم، حقوق‌مان به رسمیت شناخته شود، هویت داشته باشیم و به ما به چشم انسان نگریسته شود.»

«تیموتی الکساندر»، تحلیلگر «GlobalResearch» می‌گوید گزارش‌های اخیر در مورد واکنش واشنگتن به قطعنامه دولت فلسطین نشان می‌دهد که فلسطینی‌ها احساس می‌کنند تشکیل دولت یک «رویا» است. او به نقل از مقام‌های آمریکایی می‌نویسد که مقام‌های وزارت خارجه معتقدند اکنون زمان مناسبی برای طرح این قطعنامه نیست. او می‌نویسد دلیل اینکه دولت فلسطینی تشکیل نشده این است که سرنوشت فلسطین به دست یک موجودیت صهیونیستی است که حمایت اروپا و آمریکا را به دنبال دارد. هدف اصلی صهیونیسم این بود که ماهیت یهودی خود را از یک موجودیت مذهبی به یک جنبشی سیاسی که بر سرزمین‌های فلسطینی حاکم است تغییر دهد و این هم با حمایت غرب میسر است. الکساندر می‌نویسد طرح تشکیل دو دولت یک دهه پیش و با صلح اسلو به تاریخ سپرده شد: «این معاهده فضایی سرزمینی بدون مردم ساکن در آن به این رژیم داد.» آنچه مقام‌های صهیونیست به دنبال آن هستند «یک دولت» است که به‌عنوان «دولت یهود» شناخته شود و فلسطینی‌ها در این دولت شهروندی درجه دو خواهند بود. پایگاه اینترنتی اسرائیلی «www.ynetnews.com» در گزارشی نوشت: «[بیت المقدس] تخمین می‌زند که اگر فلسطینی‌ها درخواست خود را به سازمان ملل تسلیم کنند اکثریت لازم را نخواهند داشت و در این مورد حق وتو به داد ما خواهد رسید. اما اگر این رای‌گیری پس از ژانویه برگزار شود محتمل است که اکثریت را به دست آورند و آمریکا را در دو راهی استفاده از حق وتو قرار دهند چرا که پس از ژانویه ترکیب شورای امنیت تغییر خواهد کرد.» الکساندر می‌گوید تا زمانی که عناصر صهیونیستی در تل آویو، واشنگتن‌دی.سی، کنگره، آیپک و سایر نهادها و نخبگان از اسرائیل حمایت کنند و به اعمال نفوذ بپردازند دولت فلسطینی تشکیل نخواهد شد. هر رئیس‌جمهوری که سر کار باشد برای اسرائیلی‌ها فرق ندارد؛ آنها به خواسته خود می‌رسند. اگر جرج بوش یا هیلاری کلینتون هم رئیس‌جمهور شوند می‌توان همان انتظاری را از قطعنامه سازمان ملل داشت که در سایر ادوار گذشته داشتیم. او می‌نویسد جامعه بین‌الملل به رایی الزام‌آور نیاز دارد که اجازه تشکیل دولت فلسطینی را می‌دهد؛ چیزی که بسیاری از کشورهای اروپایی هم مدافع آن هستند. تنها زمانی فلسطینینان می‌توانند دولت تشکیل دهند که امپراتوری آمریکا متلاشی شود و قدرت سیاسی و نظامی و مالی‌اش از بین برود. در آن صورت فلسطینی‌ها دولت خود را خواهند داشت.