حسین موسوی: قیمت نفت روند نزولی خود را ادامه می‌دهد و خبرگزاری رویترز می‌گوید: انتظار نداشته باشید که قیمت نفت به این زودی افزایش پیدا کند. ناظران اعتقاد دارند که دو دلیل عمده باعث شده که روند نزولی قیمت نفت داستانی سریالی شود: نخست عدم کاهش تولید نفت عربستان در میان کشورهای اوپک، دیگری افزایش تولید نفت ایالات‌متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت. خبرگزاری رویترز گزارش می‌دهد که عصر تازه‌ای در بازار انرژی دنیا کلید خورده است. در حالی که رشد اقتصادی چین مطابق با پیش‌بینی کارشناسان و موسسات مالی پیش نمی‌رود، افزایش تولید نفت ایالات‌متحده مزید بر علت شده تا قیمت نفت کاهش پیدا کند. خبرگزاری آلمان هم گزارش داد که قیمت نفت برنت به پایین‌ترین سطح خود در چهار سال گذشته رسیده است. به‌رغم وعده‌های آمریکا و عربستان سعودی در مورد کاهش تولید نفت خام، به نظر می‌رسد که رکود اقتصاد جهانی تاثیری عمده بر کاهش تقاضا در بازارهای جهانی داشته است. بنا به آخرین گزارش‌های رسیده از بازارهای بین‌المللی، بهای هر بشکه نفت خام برنت به ۷۷ دلار و ۵۲ سنت رسیده است. این به آن معنا است که بهای نفت بیش از ۳ دلار و ۶۰ سنت تنزل داشته است. این در حالی است که بهای نفت آمریکا از این هم پایین‌تر است. بهای هر بشکه نفت آمریکا در آخر هفته به زیر ۷۵ دلار رسید. آمریکا در ۷ نوامبر میزان تولید نفت خود را به ۹/۰۶ میلیون بشکه در روز رساند که بالاترین حجم تولید برای آمریکا از ۱۹۸۰ میلادی محسوب می‌شود.

سیر نزولی بهای نفت که از تابستان ۲۰۱۴ شروع شده، اکنون در مقایسه با قیمت نفت در ماه ژوئن به میزان ۳۰ درصد کاهش داشته است. در مقابل برخی دیگر این نظریه را مطرح می‌کنند که نبود سیاست واحد اوپک در مقابل کاهش بهای نفت تاثیر بسزایی در روند نزولی نفت داشته است. در حالی که در ماه‌های گذشته بهای نفت سیر نزولی را طی کرده، همه در انتظار واکنش کشورهای صادرکننده نفت، اوپک هستند. قرار است که صد و شصت و ششمین اجلاس اوپک در ۲۷ نوامبر (۶ آذر) برگزار شود. اختلاف میان کشورهای اوپک در زمینه تنظیم سیاست مشترک پیرامون میزان تولید و بهای نفت روی قیمت نفت خام بی‌تاثیر نبوده است. عربستان سعودی و عراق برای جلب مشتریان آسیایی خود بهای نفت را کاهش دادند. برخی کارشناسان اذعان دارند که رکود اقتصاد جهانی بر وضعیت چین، یکی از بزرگ‌ترین مشتریان نفت در آسیا نیز بی‌تاثیر نبوده و ولع این کشور برای مصرف نفت را کاهش داده است. به نظر کارشناسان اقتصادی، شاخص روند رشد در چین کاهش چشمگیر داشته که در دهه گذشته بی‌سابقه محسوب می‌شود. کشورهای عضو اوپک حدود ۴۰ درصد از نفت صادراتی جهان را تامین می‌کنند. اغلب کارشناسان امور نفتی پیش‌بینی می‌کنند که بهای نفت تا پایان سال جاری میلادی دستخوش تحول اساسی نخواهد شد.

کشورهای عضو اوپک از جمله عراق و عربستان که اقتصادشان به شدت به فروش نفت وابسته است، از این رهگذر آسیب‌های جدی خواهند دید. خبرگزاری «یورو نیوز» اما در گزارشی جداگانه درخصوص پایین آمدن قیمت نفت نوشت که چندین عامل قیمت نفت را به‌طور اساسی کاهش داده است: نخست کاهش میزان تقاضا است که پیش‌بینی شده در سال آتی تنها ۲۲ درصد از رشد برخوردار خواهد شد. این در شرایطی است که نرخ رشدی که پیش‌بینی شده بود دو برابر این مقدار بوده است. آشفتگی نسبی اوضاع اقتصادی خصوصا در آسیا و اروپا بر روند کاهش میزان تقاضا برای نفت دامن زده است. همچنین این سایت خبری می‌نویسد سیاست‌های اوپک نیز باعث شده که قیمت نفت نه تنها افزایش نداشته باشد، بلکه با سقوط بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شود. سیاست کشورهای صادرکننده نفت عضو اوپک در مورد سقف تولید نفت این سازمان برای بازارهای معاملات نفتی روشن نیست و هیچ نشانه‌ای که حکایت از اراده آن برای کاهش سطح تولید خود داشته باشد به چشم نمی‌خورد. چندی پیش نیز برخی سایت‌های خبری اعلام کرده بودند که عدم تمایل عربستان برای کاهش تولید نفت خود، برای فشار بر اعضای اوپک صورت می‌گیرد. در این راستا کشورهایی همچون ونزوئلا تمایل دارند روند کاهش قیمت نفت را متوقف کنند؛ اما برخی دیگر از جمله عربستان سعودی بیشتر نگران قبضه کردن و کنترل بازار نفت هستند. پیش از این عربستان اعلام کرده که با پایین آوردن سطح تولید نفت اوپک مخالفت خواهد کرد. اوپک با تولید ۳۰ میلیون بشکه در روز حدود یک سوم نفت خام در دنیا را تولید می‌کند.

عمده کارشناسان اعتقاد دارند که قوی‌ترین دلیل برای روند نزولی قیمت نفت دنیا، افزایش میزان ذخایر نفتی ایالات‌متحده آمریکا است. گزارش وزارت انرژی آمریکا ضمن تایید این مطلب از کاهش اندک میزان فعالیت‌های پالایشگاه های این کشور حکایت دارد. روزنامه «وال استریت ژورنال» اما در تحلیلی متفاوت از توافق پشت‌پرده مقامات عربستان سعودی و ایالات‌متحده برای کنترل و پایین نگه داشتن قیمت نفت خبر می‌دهد. به گفته این روزنامه، آمریکا قصد دارد با پایین نگه داشتن قیمت نفت در مذاکرات هسته‌ای از ایران امتیاز بگیرد. از سوی دیگر اعمال فشار بر روسیه برای اینکه این کشور دست از حمایت خود از دولت اسد بردارد در رأس سیاست خارجی آمریکا و عربستان سعودی قرار دارد.

همزمان اتحادیه اروپا هم تهدید کرده که بخش انرژی روسیه را مورد تحریم‌های تازه‌ای قرار خواهد داد. به نوشته روزنامه گاردین، دولت بریتانیا در حال مجاب کردن کشورهای اروپایی است تا تحریم‌ها را در بخش انرژی افزایش دهند. این در شرایطی است که اتحادیه اروپا مهم‌ترین واردکننده گاز و نفت روسیه است و برخی از کشورهای اروپایی با افزایش تحریم‌ها مخالف هستند. برخی اما اذعان دارند که با افزایش تحریم‌ها علیه روسیه ممکن است قیمت نفت افزایش پیدا کند، اما این افزایش چندان چشمگیر نخواهد بود. دلیل این موضوع را روزنامه گاردین در افزایش تولید نفت شیل ایالات‌متحده می‌داند که باعث شده قیمت نفت کاهش پیدا کند. برخی دیگر اما بیم افت روند رشد اقتصادی آلمان و بالا رفتن ارزش دلار را از جمله عوامل سقوط قیمت نفت در بازارهای جهانی می‌دانند.