فتح کرسی‌های پارلمان توسط طرفداران غرب

حسین موسوی: «ورخوونا رادا» (Verkhovna Rada)، یا پارلمان اوکراین برای نخستین‌بار پس از برکناری ویکتور یانوکوویچ به دستان طرفداران غرب افتاده است. جایی که همواره محل نزاع طرفداران غرب و طرفداران روسیه بوده است، این‌بار با اکثریت مطلق به دست طرفداران اتحادیه اروپا افتاده است. پترو پوروشنکو، رئیس‌جمهوری اوکراین که از زمان تصدی حکومت در این کشور با مشکلات بی‌شماری در شرق اوکراین دست و پنجه نرم می‌کند، روز یکشنبه در مقابل خبرنگاران قرار گرفت و گفت که پارلمان این کشور به دست طرفداران اتحادیه اروپا افتاده است. او همچنین در بیانیه‌ای که در وب‌سایت ریاست‌جمهوری این کشور منتشر کرده نوشته است: «از شما خواستم تا به اصلاحات، به طرفداران اوکراین و طرفداران اروپا رای دهید و این خواسته اجابت شد. از همه شما متشکرم که حرف دولت را شنیدید و از آن حمایت کردید.» به گفته کارشناسان هم‌اینک روند پارلمانی این کشور به سمت و سویی است که نشان می‌دهد رای‌دهندگان به‌دنبال پیوستن به اتحادیه اروپا هستند. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، بحران سیاسی اوکراین از زمانی آغاز شد که دولت سابق اوکراین به سمت کرملین ریل‌گذاری و از امضای همکاری با اتحادیه اروپا خودداری کرده بود.با این وجود هنوز شرق اوکراین نا‌آرام است و جدایی‌طلبان طرفدار روسیه خواهان استقلال از دولت مرکزی هستند. پوروشنکو و مجلس تازه این کشور ابتدا باید مشکلات خود را با مردمان شرق اوکراین حل کنند. سایت خبری ایتارتاس با یکی از نمایندگان دومای روسیه گفت‌وگو کرده و وی در این‌باره گفته است که پیروزی طرفداران غرب دلیل بر این نیست که آنها از روسیه دوری کنند، آنها مجبور به همکاری با روسیه هستند. «ایگور موروزف» می‌گوید: «اصلا مهم نیست که چه کسانی در وروخوونا رادا حضور دارند، آنها باید مباحث موجود بین روسیه و اوکراین را حل کنند. زیرا منفعت دو طرف در این موضوع نهفته است.» او می‌افزاید: «ما همسایه و دارای اشتراکات فرهنگی و سیاسی فراوانی هستیم. وروخوونا رادای اوکراین باید رابطه پارلمانی را با روسیه مستحکم کند.»به‌رغم اینکه پیروزی طرفداران غرب، واکنش‌های فراوانی در بین کشورهای غربی داشته، اما کرملین هنوز موضع رسمی خود را آشکار نکرده است.

با این وجود موروزف اعتقاد دارد که شکل مجلس اوکراین چیزی نبوده که پوروشنکو به دنبال آن بوده است. او می‌گوید که طرفداران پوروشنکو تنها ۲۳ تا ۲۵ درصد از آرای مردم اوکراین را کسب کرده‌اند، در حالی که پوروشنکو و طرفدارانش انتظار داشتند که آرای بیشتری را به دست آورند. این در شرایطی است که نزدیک به ۲۰ درصد آرای ماخوذه نشان می‌دهد که رادیکال‌های ضدروسی توانسته‌اند به پارلمان این کشور راه پیدا کنند و موروزف می‌گوید که از حضور این افراد در پارلمان، روسیه احساس خطر می‌کند. احزاب دست راست افراطی مثل حزب «Svoboda» (حزب آزادی) و حزب «Batkivshchina» توانسته‌اند ۲۰ درصد از کرسی‌های پارلمان این کشور را از آن خود کنند. روسیه پیش از این احتمال داده که این احزاب تندرو بتوانند آرای مهمی به دست آورند و هشدار داده بود که اوکراین به سمت «نئوفاشیسم» در حال حرکت است. سایت «راشا تودی» اما نوشت: حزب پوروشنکو توانسته است بالای ۲۲ درصد رای مردم اوکراین را به دست آورد و با این رای می‌تواند به‌طور شکننده‌ای رهبری پارلمان را به دست گیرد. در این شرایط، سایر احزاب طرفدار اروپا نیز با اختلاف اندکی توانسته‌اند پشت سر حزب پوروشنکو قرار گیرند. حزب آرسنی یاستنیوک، نخست‌وزیر این کشور هم توانسته است آرای ۶۶/۲۱ درصدی را به دست آورد. گفته می‌شود که ۷ حزب دیگر راه پیدا کرده به پارلمان نیز از طرفداران اتحادیه اروپا هستند. روزنامه گاردین نیز می‌نویسد که رای مردم اوکراین درست ۷ ماه پس از برکناری یانوکوویچ، نشان می‌دهد که طرفداران همکاری با اتحادیه اروپا در این کشور دست بالا را دارند. این در حالی است که شرق اوکراین مثل دونتسک همچنان محل درگیری طرفداران روسیه و ارتش این کشور است و مردم این منطقه نیز از حضور در پای صندوق‌های رای خودداری کرده‌اند. این برای نخستین‌بار از سال ۲۰۱۲ است که برای ۴۵۰ صندلی پارلمان اوکراین رقابت تنگاتنگی به وجود آمده، اما ۲۷ صندلی مربوط به شرق اوکراین خالی خواهد ماند. انتظار می‌رود که حزب پوروشنکو رهبری این پارلمان را بر عهده بگیرد. او پیش از این گفته بود که اگر حزب او نتواند اکثریت پارلمان را به دست گیرد، طرح‌های رئیس‌جمهوری روی کاغذ باقی خواهد ماند. در این راستا اوکراین برای اینکه بتواند به بحران اقتصادی غلبه کند نیاز به وام ۱۷ میلیارد دلاری صندق بین‌المللی پول دارد. گفته می‌شد که این رقم زمانی به اوکراین قابل پرداخت است که طرفداران اتحادیه اروپا بتوانند در مجلس این کشور اکثریت را به دست گیرند.

اما شان واکر، گزارش‌نویس روزنامه گاردین در اوکراین می‌نویسد که این کشور عملا دو تکه شده است. شرق اوکراین مثل لوهانسک و دونتسک همچنان خواهان استقلال از اوکراین هستند و جمهوری‌خواهان تازه‌ای نیز در این دو شهر پیدا شده و اجازه رای‌گیری داده نشده است. کریمه هم که از اوکراین جدا شده و به روسیه پیوسته اجازه برگزاری انتخابات را به دولت مرکزی نداده است.

برخی ناظران می‌گویند که دولت و پارلمان این کشور مهم‌ترین وظیفه‌ای که بر عهده دارند کم‌کردن تنش‌ها در شرق اوکراین است. تاکنون در این منطقه ۳ هزار نفر کشته شده‌اند. دونتسک و لوهانسک از ابتدای نا‌آرامی‌های اوکراین ساز جدایی سر دادند و مثل کریمه خواهان پیوستن به روسیه هستند و می‌خواهند که یک جمهوری خودمختار تشکیل دهند. در این منطقه غالب جمعیت با روس‌تبارهاست که از حمایت کرملین نیز برخوردارند. روس‌ها همچنین برای پیشبرد برنامه‌های خود می‌توانند از اهرم گازی خود استفاده کنند. کرملین پیش از این دوبار گاز را به روی اتحادیه اروپا و اوکراین قطع کرده و به‌این طریق این کشور را تحت فشار قرار داده است. اینک اما با روی کار آمدن طرفداران اوکراین و طرفداران اتحادیه اروپا، کی‌یف وارد فاز تازه‌ای از روابط خود با غرب شده و همین موضوع می‌تواند تنش‌های مسکو با کی‌یف را بیش از پیش افزایش دهد.