«نه»به مصائب تجزیه

منصور بیطرف روز پنج‌شنبه، مردم اسکاتلند به پای صندوق‌های رای رفتند تا پس از ۳۰۷ سال پیوستگی با بریتانیا درباره جدایی یا پیوند داشتن با آن کشور رای بدهند. بنا بر نظرسنجی‌هایی که تا روز قبل از رای‌گیری صورت گرفته بود، بیش از ۵۳ درصد شرکت‌کنندگان خواهان عدم جدایی بودند. نظر آنها بیشتر حول این محور بود که جدایی از بریتانیا، اسکاتلند را ضعیف نگه می‌دارد. در واقع این همان نظری است که جی کی رولینگ، نویسنده اسکاتلندی کتاب هری پاتر هم داشت به‌طوری که او حتی برای کمپین «نه» به استقلال هم حدود ۶/۱ میلیون دلار کمک کرده بود این در حالی بود که شون کانری، بازیگر جیمز باند که متولد اسکاتلند هم هست معتقد بود که استقلال از بریتانیا به نفع اسکاتلند است. اکنون شمارش آرا نشان می‌دهد که استقلال اسکاتلند منتفی است و این منطقه کماکان با بریتانیا پیوند دارد. اما اگر اسکاتلند جدا می‌شد، آیا بریتانیا ضرر می‌دید؟ نگاهی به آمار و نماهایی که از اقتصاد و سیاست اسکاتلند ارائه شده نشان می‌دهد که، اسکاتلند بیشتر ضرر می‌دید تا بریتانیا، هر چند بریتانیا هم از جدایی اسکاتلند سود نمی‌برد. با توجه به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال، با آنکه اسکاتلندی‌ها در المپیک سال ۲۰۱۲ لندن توانستند از ۶۵ مدال متعلق به بریتانیا ۱۳ مدال را به خود اختصاص دهند و همچنین اسکاتلندی‌ها یک سوم تولید جهانی ماهی سالمون را در اختیار دارند (تولید این ماهی در سال ۲۰۱۲ بالغ بر ۱۷۸ هزار و ۸۲۰ تن بود)، اما در این حال نرخ مرگ و میر در اسکاتلند نسبت به متوسط بریتانیا بالاست به‌طوری که در صورت جدایی اسکاتلند از بریتانیا نرخ مرگ و میر بریتانیا تا ۷/۱ درصد کاهش می‌یافت. شاید به همین خاطر است که امید به زندگی مردم اسکاتلند نسبت به متوسط بریتانیا پایین‌تر است.

همچنین روزنامه نیویورک تایمز هم درباره جدایی این منطقه از بریتانیا به نکاتی اشاره کرده بود. در صورت جدایی، اسکاتلند به کدام ارز رایج می‌پیوست؟ آیا همان پوند استرلینگ را که ارز رایج بریتانیا است نگه می‌داشت یا به یورو می‌پیوست؟ کمیسیون مالی که توسط حکومت اسکاتلند ایجاد شده بود توصیه کرده بود که بهترین گزینه نگهداری پوند استرلینگ است آن هم به‌خاطر پیوند نزدیک اقتصادی که با بریتانیا دارد، اما این هم منوط به آن بود که بریتانیا موافقت کند. نکته دیگری که مطرح است، منابع درآمدی اسکاتلند بود. اگر اسکاتلند جدا می‌شد بدون شک درآمد حاصل از نفت و گاز دریای شمال که به خزانه بریتانیا واریز می‌شود، به جیب اسکاتلندی‌ها می‌رفت. این درآمد در ۱۰ سال گذشته تقریبا بین ۱۲ تا ۲۱ درصد درآمد بخش عمومی اسکاتلند را شامل می‌شد. حکومت بریتانیا معتقد است در سال‌های اخیر درآمد حاصل از فروش نفت و گاز دریای شمال به‌خاطر کاهش تولید، کاهش یافته است؛ این تولید با توجه به حمایت‌های صنعت بریتانیا بوده است. درصورت جدایی حکومت بریتانیا باید تصمیم می‌گرفت آیا از صنعت نفت و گاز دریای شمال حمایت کند یا خیر. اینها در اصل چند نمونه‌ای از تبعات جدایی اسکاتلند از بریتانیا در اقتصاد بود. بدون شک تبعات دیگری در بودجه ملی، رفاه اجتماعی و نیروی نظامی رخ می‌داد که می‌توانست اسکاتلند را تضعیف کند. شاید آنها تجربه کشورهای دیگر را دیدند که جدایی چه مشکلات و مصائبی را برای آنها به وجود آورده است.