اوکراین در آستانه رسیدن به نقطه بی‌بازگشت

گروه بین‌الملل: اوکراین همچنان روزهای تلخی را سپری می‌کند و هنوز هیچ گروهی نتوانسته است که گره مشکلات این کشور را باز کند. بر این اساس از شرق این کشور خبر می‌رسد که همچنان نیروهای دولتی اوکراین با نیروهای متمایل به روسیه درگیر هستند. همزمان قانون‌گذاران و مقام‌های شرق اوکراین با انتقاد از دولت نوپای کی‌یف، آنها را به نادیده گرفتن حقوق این مناطق متهم کرده‌اند. خبرگزاری آسوشیتدپرس در این زمینه نوشت: انتقاد این مقام‌ها پس از دور دوم مذاکرات به میانجی‌گری اروپا مطرح شد که بدترین بحران از زمان فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ است. دولت موقت اوکراین در ماه فوریه و پس از عزل ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهوری سابق اوکراین روی کار آمده است. مسکو و بسیاری از رهبران شرق اوکراین، دولت جدید حامی غرب را به نقض حقوق مردم روس زبان شرق اوکراین متهم می‌کنند.

روز شنبه سیاستمدارانی از شرق اوکراین اعلام کردند که اکثر مردم این مناطق، امید خود را به دولت کی‌یف از دست داده‌اند. آنها همچنین رفراندوم استقلال اخیر دو شهر شرقی اوکراین را بیانگر خواست مردم اعلام کردند.

دور دوم مذاکرات برای حل بحران اوکراین در مناطق شرقی ساعت‌ها پس از شنیده شدن صدای تیراندازی‌ها در شهر اسلوویانسک ادامه پیدا کرد که با دستاورد چندانی همراه نبود.

جدایی‌طلبان مناطق دونتسک و لوهانسک هفته پیش رفراندوم استقلال برگزار کردند و اعلام کردند که اکثر مردم رای به جدایی از دولت مرکزی داده‌اند؛ اقدامی که با استقبال کرملین و خشم رهبران غرب رو به رو شد.

دور دوم مذاکرات صلح که در خارکف برگزار شد، بر شبه‌نظامیانی که کی‌یف آنها را تروریست می‌داند، متمرکز نبود. با این حال مخالفان می‌گویند که تنها تمایل دارند تا درباره خروج نیروهای اوکراینی و به رسمیت شناخته شدن استقلال این مناطق گفت‌وگو کنند.

والری هولنکو، رئیس دولت منطقه‌ای لوهانسک گفت: این رفراندوم هیچ تبعات حقوقی‌ای در پی ندارد اما بیانگر خواست مردم است که نمی‌تواند نادیده گرفته شود. مردم صادقانه در رفراندوم شرکت کردند. این در واقع یک رای‌گیری اعتراضی بود. این در شرایطی است که رئیس شورای محلی لوهانسک پیش از این اعلام کرده بود که تمرکززدایی دولت در اوکراین از سوی کی‌یف نمی‌تواند اوضاع مناطق شرقی اوکراین را تحت تاثیر قرار دهد. به گزارش «ایسنا»، والری هولنکو، رئیس شورای منطقه‌ای لوهانسک اعلام کرد تمرکززدایی دولت در شرایط کنونی راه‌حلی برای رویارویی با بحران و آرام کردن مردم نیست.

وی ادامه داد: از نظر من لازم است این مساله به‌وضوح اعلام شود که اوکراین باید به دولتی فدرال تبدیل شود یا حداقل لوهانسک و دونتسک این اجازه را به دست آورند که به صورت فدرالی اداره شوند. هولنکو گفت: مساله زبان روسی نیز موضوع دیگری است که به نظر من می‌تواند اوکراین را از فروپاشی کنونی نجات دهد. وی همچنین خواهان آن شد که نتایج همه‌پرسی در مناطق دونتسک و لوهانسک انکار نشود.

رئیس شورای منطقه‌ای لوهانسک همچنین تاکید کرد:‌ این موضوع صحت دارد که انبوه مردم در همه‌پرسی شرکت کرده‌اند و نظرشان را در قالب رای داده‌اند که نتیجه آن اعلام شده است. وی اضافه کرد:‌ اوکراین هر روز زمان بیشتری از دست می‌دهد و ممکن است به نقطه‌ای برسد که در آن بازگشتی در کار نباشد.

از سوی دیگر با بالا گرفتن درگیری‌ها در شرق اوکراین کرملین از کی‌یف خواست که عملیات نظامی‌اش را علیه مخالفان دولت مرکزی متوقف کند. به گزارش صدای روسیه، وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد: اوضاع در اسلاویانسک در دونتسک به شدت وخیم بوده است. سربازان اوکراینی با پشتیبانی هوایی یک بار دیگر تلاش کردند تا به این شهر حمله کنند. این بار تاسیسات غیرنظامی نیز هدف حملات سنگین آتشبار قرار گرفت و برخی افراد زخمی شدند. تهدید واقعی علیه غیرنظامیان است و تمامی این اقدامات تحریک‌آمیز باعث خشم روسیه شده است.

این وزارتخانه در ادامه آورده است: ما یک بار دیگر بر توقف سریع عملیات نظامی از جانب دولت کی‌یف در جنوب شرق اوکراین تاکید داریم. چنین اقدامات تنبیهی دولت اوکراین علیه شهروندان این کشور نشان‌دهنده تزویر و ریاکاری مقام‌های کی‌یف است که به صورت نادرست تمایل خود را برای تبعیت از تفاهم‌نامه ۱۷ آوریل ژنو ۲۰۱۴ و نقشه راه برای حل و فصل بحران در اوکراین نشان داده‌اند.

وزارت امور خارجه روسیه انتظار دارد که غرب به تاثیر شگرف خود بر دولت کی‌یف به‌منظور ترغیب برای سازش در کشور دست بزند چون که مسکو به دنبال رویکرد متظاهرانه نیست و می‌خواهد راه‌حل مناسبی برای این مساله بیابد. روسیه معتقد است که اقدامات نظامی دولت اوکراین یک تهدید واقعی علیه غیرنظامیان است و تمامی این مواد از جانب دولت مسکو محکوم است.

همپای این بیانیه یکی از مقامات ارشد سازمان ملل نیز اعتقاد دارد که ادامه این رویه در اوکراین این کشور را به نقطه بی‌بازگشت خواهد رساند. ایوان سیمونویچ، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر، در مصاحبه با بی‌بی‌سی گفته است که بحران کنونی اوکراین با شرایط جنگ داخلی در یوگسلاوی سابق در دهه ١٩٩٠ شباهت زیادی دارد.

گزارش‌های رسیده از شرق اوکراین حاکی از آن است که درگیری میان نیروهای دولتی و جدایی طلبان روس تبار ادامه داشته‌اند. این درگیری‌ها در هفته‌های اخیر ده‌ها نفر کشته برجای گذاشته‌اند. جدایی‌طلبان ساختمان‌های اداری دولتی در جنوب و جنوب شرق اوکراین را تسخیر و از آن کشور اعلام جدایی کرده‌اند.

در این شرایط اما روز شنبه جدایی طلبان در منطقه دونتسک در شرق اوکراین آلکساندر بورودای را به عنوان نخست‌وزیر «جمهوری مردمی دونتسک» تعیین کردند. بورودای گفته است که جمهوری مردمی دونتسک درخواست عضویت در فدراسیون روسیه را خواهد داد. سیمونویچ درخصوص بحران اوکراین گفته است: «من واقعا نگرانم که اگر اقدام مناسب و فوری انجام نگیرد، آن کشور به نقطه بی‌بازگشت نزدیک خواهد شد.» با این وجود قرار است انتخابات سراسری ریاست‌جمهوری روز یکشنبه آینده (٢٥ مه) در اوکراین برگزار شود اما سیمونویچ می‌گوید که برگزاری انتخابات «بسیار مشکل» خواهد بود.