پشت پرده سکوت آلمان در بحران اوکراین

حسین موسوی برخورد با روسیه در خصوص بحران اوکراین کشورهای غربی را بر سر یک دو راهی قرار داده است. در شرایطی که آمریکا سعی می‌کند نقش پلیس بد را بازی کند، آلمان سعی در کم کردن تنش‌های موجود در بحران اوکراین و سکوت در مورد مقابله با روسیه دارد و به همین دلیل سایت تحلیلی فارن پالسی به این کشور لقب «پلیس خوب» را داده است. «دنیای اقتصاد» علل سکوت اسرارآمیز آلمان در قبال بحران اوکراین را بررسی می‌کند

پشت‌پرده یک سکوت

به تازگی نیز در این راستا وزیر خارجه آلمان در سخنانی متفاوت از مقامات آمریکایی گفته است، همانقدر که غربی‌ها به وضع تحریم‌های جدید علیه روسیه تاکید می‌کنند به کاهش تنش‌ها در اوکراین نیز پافشاری کنند. به گزارش رویترز، «فرانک والتر اشتاین مایر»، وزیر امور خارجه آلمان در مصاحبه با روزنامه پرتیراژ «بیلد آم زونتاگ» گفته است: «من گاهی اوقات آرزو می‌کنم همین تعاملی که برای بحث درباره تحریم‌ها علیه روسیه وجود دارد، درباره اجتناب از تشدید تنش‌ها نیز وجود داشته باشد.»

برخی می‌گویند که سخنان اشتاین مایر به نوعی جدال لفظی وی با وزیر دفاع آلمان است که خواستار تحریم‌های اقتصادی بیشتر علیه مسکو شده است. او در این مصاحبه تاکید کرده است که تاکنون آنچه مشاهده کرده است، پافشاری به مساله تحریم‌های بیشتر بوده است. این در شرایطی است که کاخ سفید هشدار داده است اگر مسکو توافق‌نامه نشست چهارجانبه ژنو را اجرا نکند، با تحریم‌های اقتصادی سنگین‌تر رو به رو خواهد شد.

«فارن پالسی» اما موضوع نرمش آلمان در برابر روسیه را از زاویه‌ای دیگر بررسی می‌کند.

به نوشته این سایت، آلمان به‌رغم اینکه رابطه خوب و منعطفی با همتایان غربی خود یعنی واشنگتن، پاریس و لندن دارد، اما آنگلا مرکل که اصطلاحا به وی «آنجی» می‌گویند رابطه‌ای عالی با روسیه دارد و جهان غرب نیز منتظر واکنش برلین درخصوص بحران اوکراین است. برخی می‌گویند که دوگانگی برخورد آلمان با روسیه علتی سوای رابطه خوب پوتین و مرکل دارد. چپ‌های آلمان که هنوز به روسیه به چشم پدرخوانده می‌نگرند برخوردی ملایم در رابطه با کرملین داشته‌اند. «ون آکن» نماینده حزب «د لینک»، حزب چپ آلمان که انشعابی از حزب سوسیالیسم دموکراتیک آلمان شرقی سابق (PDS) است، می‌گوید که بسیاری از اعضای حزب هنوز از اتحاد جماهیر شوروی با احترام یاد می‌کنند.

در غرب آلمان در زمانی که احساسات ضد کمونیستی در اوج بود، اما در شرق آن، روسیه سرکوبگر، ولی در عین حال ناجی محسوب می‌شد. به گفته وی هنوز نشانه‌های آن، روی دیوارهای ساختمان پارلمان یا «بوندستاگ» آشکار است. نمایندگان هنگام ورود به راهرو پارلمان، نام سربازان در تاریخ‌های مختلف را در ماه مه ۱۹۴۵ می‌بینند. وقتی سربازان فاتح از برج «رایشتاک» آن‌زمان پایین آمدند، بنا به رسم معمول سربازان، نامشان را روی دیواری که فتح کرده بودند نوشتند، یکی از سربازانی که پرچم را بلند کرده بود، اوکراینی و اهل کی‌یف بود.

به گفته این نماینده چپگرای آلمانی جوانان آلمان شرقی مانند آنگلا مرکل، روسی یاد گرفتند و در این ارتباط برلین، خود را به مسکو نزدیک‌تر می‌بیند، تا لندن یا واشنگتن. علاوه ‌بر آن از لحاظ تاریخی با آن احساس نزدیکی می‌کند. در این راستا سیاستمدارانی مانند هلموت اشمیت، صدراعظم پیشین، که هنوز در سن نود سالگی حتی در استودیوی تلویزیون با هیجان سیگار می‌کشد، یک دموکراسی‌خواه تمام عیار و متعهد به معیارهای آن است، اما از معتقدان به برخورد ملایم با روسیه است. او گفته تحریم علیه روسیه «بی‌معنی» است.

«ون آکن» اضافه می‌کند: «احساس عمومی در آلمان این است که باید با روسیه روابط داشت. نباید فراموش کرد که گرهارد شرودر، صدراعظم پیشین آلمان نیز همین تمایل را داشت. شرودر رئیس هیات‌مدیره شرکت «نورد‌استریم» است. «نورد استریم» از شرکت‌های تحت مالکیت گازپروم روسیه است.»

این در شرایطی است که به جز پیشینیان صدراعظم مرکل، زنجیره‌ای از بازرگانان قدرتمند آلمانی از رابطه با روسیه حمایت می‌کنند. از رئیس شرکت زیمنس تا مدیران اجرایی شرکت آدیداس گرفته تا غول صنعت فولاد «تیسن‌کروپ» از مهم‌ترین حامیان ارتباط با روسیه هستند. فارین پالیسی اما می‌نویسد: رابطه آلمان با روسیه پیچیده‌تر از تجزیه و تحلیل‌های عادی است اما مهم‌ترین فاکتور در این میان اقتصاد است. آلمان نیز می‌داند که توپ در زمین آنها است و دنیای غرب نظاره‌گر آنها است تا برلین تصمیم نهایی‌اش را اتخاذ کند.

تا پیش از آشکار شدن موضوع شنود از رهبران جهان توسط آمریکا، برلین به شدت خود را نزدیک به ایالات متحده می‌دید، اما پس از آشکار شدن رسوایی شنود موضوع پیچیده‌تر شده است و برلین اعتماد خود را به کاخ سفید از دست داده است. در این شرایط اما برلین ناچار به انتخاب خواهد بود. آلمان به عنوان رهبر اصلی اتحادیه اروپا که در تعیین خط مشی‌های سیاسی و اقتصادی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد در تضاد کامل با لندن و پاریس قرار گرفته است اما آلمان به این موضوع اعتقاد دارد که آتشی کردن مسکو عواقب خطرناکی دارد و ممکن است که کل اروپا را در معرض خطر قرار دهد. «پال هاکنسون»، تحلیلگر مسائل آلمان می‌نویسد که آلمان باید در برخورد با روسیه اولویت‌های خود را روشن کند اما نکته‌ای که وجود دارد این است که «اقتصاد» در تعیین اولویت‌های دیپلماتیک برلین حرف نخست را می‌زند.

آلمان بزرگ‌ترین شریک تجاری روسیه است و موضوع خشمگین شدن روسیه ممکن است به قطع گاز اروپا منجر شود و این موضوع می‌تواند آلمان را بیش از سایر کشورها متضرر کند. به گفته «هاکنسون»، ۹ سال پیش که «آنجی» قدرت را در آلمان به دست گرفت در تعیین خط مشی‌های آلمان با یک دوگانگی در بحران‌ها رو‌به‌رو بود. از نظر هاکنسون، مرکل جزو رهبرانی نیست که دید بلندمدت داشته باشد، اما او به شدت به یک موضوع حساسیت دارد و در قبال آن به شدت خود را مسوول می‌داند. «اقتصاد آلمان» نخستین خط مشی وی است که همواره سعی کرده است از قدرت آن نکاهد. رابطه با روسیه و سکوت وی نیز تنها در این حیطه تحلیل می‌‌شود.

پشت پرده سکوت آلمان در بحران اوکراین