تار و پود کهنه خاندان سعودی

حسین موسوی- کاخ‌های سر به فلک کشیده پیرمردان سعودی همیشه با دنیایی از رازها همراه بوده است، کشوری که از درون آن القاعده جان می‌گیرد و گردن زدن متهمین و مجرمین با شمشیر یک امر عادی به حساب می‌آید. در وبلاگ شیکاگوتریبون، جیمز کلارک می‌نویسد اگر می‌خواهید با دولتمردان سعودی آشنا شوید باید این نکات را در نظر بگیرد: آنها از سازمان یافتگی متنفرند. از زنان متنفرند. از مسیحیان متنفرند. با دیگر مسلمانان (شیعیان) مشکل دارند. از آمریکا متنفرند (حتی اگر به زبان نیاورند). با اینکه تمامی درهای خبررسانی در این کشور بسته است، اما چه کسی است که نداند آنها با آزادی بیان هم مشکل دارند. اما بسته بودن این کشور در قرن بیست و یک هم نمی‌تواند تمامی رازهایِ مگوی پیرمردان سعودی را در دل کاخ مخفی کند.

در این راستا این روزها در این کشورِ سراسر بیابانی یک خبر بیش از پیش دهان به دهان می‌چرخد و آن هم اوضاع و احوال پادشاه عربستان سعودی است. داستان هم از روزی کلید خورد که پادشاه عربستان سعودی به‌رغم تمامی پنهان‌کاری دولتمردان سعودی مجبور شد که با دستگاه تنفسی به دیدار رئیس‌جمهوری ایالات متحده برود و این موضوع توسط دوربین‌های تلویزیونی در سراسر جهان منتشر شد. اما اصل موضوع حتی به بیماری پادشاه عربستان سعودی باز نمی‌گردد. در واقع آینده آل سعود در نبود عبدالله بن عبدالعزیز نقل محافل سیاسی در داخل و خارج است.

فردی که توانست بسیاری از قبایل سعودی را که مدام در حال جنگ و گریز سیاسی بودند زیر یک سقف بیاورد و حتی به صورت ظاهری مانع آشکار شدن اختلاف آل سعود شود. پرسشی که هم‌اکنون مطرح و بارها در مقالات متعدد تکرار شده است در خصوص جانشین وی است که آیا تغییرات اساسی در ساختار آل سعود ایجاد خواهد کرد یا همچنان همتراز با کره‌شمالی محافظه‌کارترین دولت‌های دنیا خواهند بود؟

«جو استارک» دیده‌بان حقوق بشر در خاورمیانه و شمال آفریقا می‌گوید: مهم‌ترین ویژگی درباریان آل سعود تحمل نکردن ساز مخالف است. آنها حتی کوچک‌ترین انتقاد را بر نمی‌تابند. آنها سازمان‌های مستقل را به راحتی با انگ تروریستی از دور خارج می‌کنند یا اجازه فعالیت به هیچ سازمان مستقلی را نمی‌دهند. جو استارک می‌گوید اگر می‌خواهید این کشور را بیشتر بشناسید کتاب ۱۹۸۴ جورج اورول انگلیسی را بخوانید که در مورد دولت‌های توتالیتره و تمامیت‌خواه نوشته است.

در حال حاضر نیز نگاه‌ها به انتصاب تازه در میان دولتمردان سعودی است که با ۶۸ سال سن می‌توان گفت جوانترین دولتمرد این کشور به حساب می‌آید.

به تازگی عبدالله، شاهزاده مقرن را به عنوان جانشین ولیعهد انتخاب کرده است که در صورت فوت وی به عنوان جانشین سلمان بن عبدالعزیز که شاه سعودی خواهد شد ایفای نقش خواهد کرد. سلمان بن عبدالعزیز ۸۰ ساله که برخی از خبرگزاری‌ها از آلزایمر خفیف او خبر می‌دهند جانشین عبدالله ۹۰ ساله خواهد شد اما در پشت پرده مقرن حرف اصلی را خواهد زد. این در شرایطی است که ایالات متحده به‌طور تلویحی از انتخاب سلمان و همچنین مقرن ناراضی است و تمایل واشنگتن به جانشینی وزیر کشور کنونی این کشور است. واشنگتن به‌طور ضمنی با جایگزینی محمد بن نایف موافق است. با این وجود براساس بیانیه‌ای که در خصوص تغییر و تحولات ایجاد شده در عربستان سعودی منتشر شده است، انتصاب شاهزاده مقرن با کسب موافقت یک سوم اعضای هیات بیعت صورت گرفته و براین اساس ملک عبدالله تاکید کرده است که هچ‌کس و تحت هیچ شرایطی حق ندارد در این تصمیم تعدیل یا تغییری ایجاد کند.

این هیات متشکل از فرزندان و نوادگان عبدالعزیز در خاندان سعودی هستند که شاهزاده « مشعل بن عبدالعزیز» برادر ناتنی ملک عبدالله در راس آن قرار دارد.

منابع خبری احتمال داده‌اند که شاهزاده متعب پسر ملک عبدالله جایگزین شاهزاده مقرن و عهده‌دار مقام معاون دوم نخست‌وزیر عربستان سعودی شود.

پادشاه سعودی یک یا چند شاهزاده را برای تصدی منصب ولیعهدی به هیات بیعت معرفی می‌کند و این هیات می‌تواند با انتصاب یکی از این شاهزاده‌ها به عنوان ولیعهد موافقت یا شاهزاده دیگری را به پادشاه معرفی کند.

اگر نامزد مورد نظر هیات بیعت با موافقت پادشاه مواجه نشود، هیات بیعت با حضور نامزدهای این هیات و پادشاه تشکیل و با رای‌گیری، ولیعهد جدید را انتخاب می‌کنند.

زنان؛ تیغی تیز در گلوی خاندان سعودی

تنها زنانی که در دنیا از حق رانندگی محروم هستند زنانی هستند که در کشور عربستان سعودی زندگی می‌کنند. در این کشور دو دسته طرفدار رانندگی نکردن زنان هستند: دسته نخست برخی از زنانی هستند که رانندگی را دون شان خود می‌دانند و اعتقاد دارند که زنان باید از راننده شخصی بهره ببرند. دسته دوم، اما تندروهای سعودی، به‌ویژه مفتیان این کشور هستند که هیچ حقی را برای رانندگی زنان قائل نیستند. حقوق زنان حتی در میان درباریان سعودی نیز از کمترین اهمیتی برخوردار است. به‌تازگی یکی از زنان پادشاه سعودی به سازمان ملل شکایت کرده است که سه دختر وی توسط پادشاه عربستان سعودی در کاخی زندانی شده‌اند و حق خروج از کاخ را ندارند. بر اساس گفته‌ها، این سه دختر از منتقدان پدر به حساب می‌آیند که جزای آنها خانه‌نشینی بوده است.