موافقت پوتین با تشکیل اوپک گاز

گروه بین‌الملل- تشکیل یک سازمان برای صادرات گاز همانند اوپک به همراه ایران و دیگر کشورهای تولیدکننده گاز طبیعی یک ایده فوق‌العاده و قابل بررسی است. ولادمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه با بیان این مطلب گفت: تشکیل اوپک گاز ایده خوبی است و ما در مورد آن فکر خواهیم کرد. در قدم اول ما طی موافقتنامه‌ای با متخصصان ایرانی و چند کشور دیگر باید بازار جهانی هیدرو کربن‌ها را بررسی کرده و موانع تشکیل اوپک گاز را بررسی کنیم.

پوتین که کشورش ۳۰درصد ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد گفت: ما سعی می‌کنیم اقدامات خود را در بازار گاز با دیگر کشورها هماهنگ کنیم اما قصد ما تشکیل یک کارتل بدون بازده نیست بلکه کارتل گازی که تشکیل می‌شود باید بتواند نقشی فعال در بازار‌های گاز ایفا کند.

به عقیده پوتین ایران، روسیه و الجزایر می‌توانند سه رکن اصلی اوپک گاز باشند. روسیه هم‌اکنون بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز طبیعی در جهان است که بیش از ۲۰درصد تولید روزانه جهان به وسیله این کشور صورت می‌گیرد. الجزایر نیز دومین تامین‌کننده گاز اروپا پس از روسیه است. قطر، اندونزی و بولیوی دیگر کشورهایی هستند که با توجه به نقش خود در تاسیس و تولید گاز طبیعی جهان می‌توانند در اوپک گاز حضور پیدا کنند.

پیش از این تشکیل اوپک گاز مورد حمایت مقامات ایرانی نیز قرار گرفته بود. پوتین در حالی اکنون از تشکیل این کارتل گازی حمایت کرده است که پیش از این از امضای منشور انرژی اروپا خودداری کرده بود. یکی از بند‌های این منشور جدا بودن تولیدکنندگان و صادرکنندگان گاز از یکدیگر است و باید کشورهای صادرکننده شرکت‌های جداگانه برای صادرات گاز خود تاسیس کنند. همچنین براساس این منشور کشورهای صاحب ذخایر نفت و گاز اروپا باید مجوزهای سرمایه‌گذاری گسترده را در میادین نفتی خود برای دیگر کشورهای اروپایی صادر کنند و موانع پیش روی آنها را بردارند. روسیه عقیده دارد این امر موجب از بیت رفتن حق مالکیت کشورهای اروپایی بر مبنای طبیعی‌شان از جمله نفت و گاز خواهد شد.

پس از ماجرای سال ۲۰۰۶ اوکراین که طی آن روسیه در نخستین روزهای سال نو صادرات گاز خود را به اروپا قطع کرد، دولت‌های اروپایی همواره به دنبال آن بودند که تضمین‌های بیشتر و محکم‌تری برای تامین پیوسته گاز از روسیه بگیرند اما روسیه تاکنون از دادن این تضمین‌ها خودداری کرده است.

در همین حال برخی تحلیلگران عقیده دارند تشکیل اوپک گاز می‌تواند همانند یک شمشیر دو دم برای بازارهای گاز عمل کند و به همین دلیل هنوز نمی‌توان واکنش کشورهای واردکننده گاز را در این خصوص پیش‌بینی کرد. از یکسو تحویل گاز پس از تشکیل اوپک گاز سامانمندتر می‌شود و این موضوع به سود کشورهای واردکننده گاز است اما از سوی دیگر پس از تشکیل این کارتل گازی امکان اعمال فشار بیشتری به کشورهای وارکننده برای صادرکنندگان به وجود می‌آید.

تحلیلگران عقیده دارند تشکیل اوپک گاز یک پروسه بلندمدت را طی خواهد کرد چرا که گاز در مناطق مختلف جهان با قیمت‌های مختلف عرضه می‌شود و این مساله عامل مهمی در عدم اتفاق نظر کشورهای تولیدکننده گاز به حساب می‌آید تعیین منطقه‌ای قیمت گاز که هم‌اکنون بین خریداران و فروشندگان گاز به اجرا در می‌آید به عوامل متعددی بستگی دارد که در جای‌جای جهان تفاوت دارد و به همین دلیل اعضای اوپک گاز باید مذاکرات فشرده و تخصصی را برای حصول به نتیجه نهایی پشت سر بگذارند.