چین، پنج سال پس از WTO

حجم بازرگانی چین به ۷۲ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور رسید

گروه بین‌الملل- برخی عقیده دارند که پس از حادثه یازده سپتامبر در سال ۲۰۰۱ و حمله تروریستی به برج‌های دوقلوی نیویورک، مهم‌ترین حادثه این سال، پیوستن چین به سازمان تجارت جهانی بود که سه ماه پس آن واقعه اتفاق افتاد. الحاق چین به سازمان تجارت جهانی در روز یازده دسامبر ۲۰۰۱ در حقیقت راه را برای تسخیر تجارت جهانی به وسیله این کشور در سال‌های بعد هموار کرد. اکنون پس از گذشت پنج سال از ورود چین به سازمان، جهان همچنان در حال دیدن اثرات مثبت و منفی آن است. اثراتی که نه تنها در خارج، بلکه در داخل چین نیز دیده می‌شود. ورود به WTO باعث شد تا زندگی صدها میلیون نفر از مردم چین دستخوش تغییر شود و الزاما این تغییرات مثبت نبوده است. کشاورزان چینی که تعداد آنها هم بسیار زیاد است، اصلی‌ترین قربانیان ورود چین به سازمان تجارت جهانی هستند. به دنبال ورود چین به بازارهای جهانی، این کشور مجبور شد واردات کالاهای کشاورزی را آزاد کند و تعرفه واردات را به طور چشمگیری کاهش دهد و این مساله ضربه خود را به تولیدات کشاورزی این کشور وارد کرد.

اما اصلی‌ترین تغییر را پس از ورود به سازمان تجارت جهانی، بخش تجارت چین به خصوص تجارت خارجی آن تجربه کرد. در واقع همین جهش اساسی بود که چین را به عنوان یک قدرت اقتصادی و مدعی در جهان معرفی کرد. رشد بخش تجارت خارجی چین سبب شد که این کشور خود را به عنوان چهارمین اقتصاد جهان معرفی کند و اکنون پیش‌بینی می‌شود طی نیمه‌های قرن بیست‌ویکم به قدرت اول اقتصادی جهان تبدیل خواهد شد.

تا پیش از ورود به سازمان تجارت جهانی تجارت ۱/۴۴درصد تولید ناخالص داخلی چین را تشکیل می‌داد. این رقم در سال ۲۰۰۳ به ۵/۶۰درصد تولید ناخالص داخلی رسید و هم‌اکنون به ۷۲درصد رسیده است.

روند کنونی رشد تجارت خارجی چین نشان می‌دهد که این کشور تا پایان سال ۲۰۰۷میلادی نزدیک به ۷۵درصد تولید ناخالص داخلی خود را از طریق تجارت تامین خواهد کرد. هیچ کشور دیگری وجود ندارد که پس از ورود به سازمان تجارت جهانی این‌گونه در مسیر پیشرفت تجاری قرار گرفته باشد. بانک جهانی در بررسی خود از عملکرد چین در سازمان تجارت جهانی نزدیکی به بازارهای بکر آسیایی را یکی از دلایل توفیق چین در گسترش تجارت خارجی این کشور دانست.

آمارهای رسمی نشان می‌دهند که صادرات چین از دسامبر ۲۰۰۱ یعنی زمان الحاق به سازمان تجارت جهانی تاکنون سالانه ۲۹درصد رشد داشته است.

اهمیت تجارت خارجی در اقتصاد چین زمانی مشخص می‌شود که مشاهده می‌کنیم سهم تجارت در تولید ناخالص داخلی ایالات متحده تنها ۲۱درصد است، حال آنکه این سهم برای چین همان‌گونه که بیان شد ۷۲درصد است.

دیوید دلار، مدیر بخش چین بانک جهانی با اعلام این آمارها گفت: رسیدن چین به چنین آمارهای چشمگیری به دلیل اتخاذ سیاست‌های باز اقتصادی است.

توسعه صادرات اکنون این کشور را به یک بازیگر خیلی بزرگ در عرصه جهانی تبدیل کرده است.

افزایش قوانین ضددامپینگ در چین پس از الحاق به سازمان تجارت جهانی دومین اثر بزرگ این حضور برای اقتصاد چین بود.

از این جهت چین اکنون در رده کشورهای اصلی ضددامپینگ قرار دارد. این مساله در سال‌های ابتدایی حضور چین در بازارهای جهانی به برگ برنده این کشور تبدیل شد. افزایش جلب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی یکی دیگر از عواملی بوده است که از دید بانک جهانی پس از الحاق چین به سازمان تجارت جهانی روند سریع‌تری گرفته است.

در سال ۲۰۰۱ و پیش از پیوستن به WTO چین ۴۶میلیارد دلار سرمایه مستقیم خارجی را جذب کرد. اکنون این میزان از ۶۰میلیارد دلار نیز گذشته است. افزایش صادرات و سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های تولیدی به دلیل آنکه به موازات هم پیش رفتند، توانست رشد اقتصادی شگفت‌آوری را برای چین رقم بزنند. به این ترتیب که چین امسال توانست در ۲ماه از سال رشد اقتصادی خود را از ۱۱درصد نیز عبور دهد.

چین همه این پیشرفت‌ها را مدیون حضور در جمع کشورهای سازمان تجارت جهانی است.