کلید طلایی WTO در دستان پوتین

گروه بین‌الملل - نتایج اجلاس نوامبر سران اپک در هانوی پایتخت ویتنام هر چه که باشد، بدون شک ولادیمیر پوتین را باید برنده اصلی این اجلاس نام گذاشت. سرانجام روسیه توانست موافقتنامه الحاق به سازمان تجارت جهانی را با آمریکا به امضا برساند و به تلاش‌های ۱۲ ساله خود در این راه پایان دهد.

روسیه به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد خارج از سازمان تجارت جهانی طی ۱۳ سال، بیش از ۲۵ دور مذاکره مستقیم را با آمریکا به انجام رساند.

اما آمریکا هر بار به دلایلی از ورود روسیه به این سازمان جلوگیری می‌کرد. براساس قوانین سازمان تجارت جهانی کشورهایی که قصد عضویت در این سازمان را دارند علاوه بر رای کلیه اعضا باید موافقت و پشتیبانی یکی از کشورهای ایالات متحده، ژاپن، کانادا و یا اتحادیه اروپا را در پرونده خود داشته باشند.

این مساله اکنون برای روسیه اتفاق افتاده است و او قرارداد رسمی حمایت ایالات متحده را در پوشه خود بر روی میز پاسکال لامی دارد.

این قرارداد دیروز در حاشیه نشست ولادیمیر پوتین و جورج بوش در هانوی و با حضور مقامات و مذاکره‌کنندگان ارشد تجاری دو کشور به امضا رسید.

سوزان شواب، مذاکره‌کننده ارشد تجاری آمریکا پس از امضای این قرارداد در جمع خبرنگاران گفت: من عقیده دارم که ورود به سازمان تجارت جهانی یک فرصت مهم برای روسیه است و این نقطه‌عطف به وجود آمده در اقتصاد روسیه را تبریک می‌گویم.

روسیه می‌تواند از این فرصت برای نزدیکی بیشتر تجاری با کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی استفاده کند. همچنین این یک فرصت جدید برای دو کشور ایالات متحده و روسیه است که روابط اقتصادی و تجاری خود را تقویت کنند.

گرمان گریف، وزیر تجارت و توسعه اقتصادی روسیه نیز در جریان امضای این یادداشت تفاهم با ابراز خرسندی از به ثمر رسیدن تلاش‌های ۱۳ ساله کشورش گفت: اکنون زمان آن رسیده روسیه فرصت‌های از دست رفته گذشته را جبران کند.

گریف با تاریخی خواندن لحظه امضای توافقنامه الحاق به سازمان تجارت جهانی با آمریکا گفت: امضای این تفاهمنامه در حقیقت به منزله آخرین گام برای ورود روسیه به سازمان تجارت جهانی است. این قرارداد را می‌توان به معنی بازگشت روسیه به دامن اقتصاد بازار مبتنی بر بازارهای باز جهانی تعبیر کرد.

با امضای این توافقنامه اکنون روسیه می‌تواند مراحل دیگر عضویت را با سرعت بیشتری طی کند.

مشابه چنین قراردادی را باید با ۵۷ کشور دیگر عضو کار گروه‌‌های عضویت سازمان تجارت جهانی به امضا برساند که البته به نظر می‌رسد مشکلی از این لحاظ پیش روی این کشور وجود ندارد.

در‌حال‌حاضر تنها دو کشور همچنان با عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی مخالفت می‌کنند. مولداوی و گرجستان دو کشوری هستند که همچنان قصد دارند عضویت روسیه را در آخرین مرحله رای‌گیری از تمامی اعضای سازمان تجارت جهانی وتو کنند. مولداوی عقیده دارد که شیوه تجارت و اداره اقتصاد در روسیه مانع رشد تجاری و اقتصادی جمهوری‌های استقلال یافته می‌شود و خواستار تجدیدنظر مقامات کرملین در این بخش است.

گرجستان نیز که به تازگی به صف مخالفان ورود روسیه به سازمان تجارت جهانی پیوسته است بیشتر دلایل سیاسی را در این راه مدنظر قرار داده است. پس از آنکه گرجستان تعدادی از افسران روسیه را به جرم جاسوسی دستگیر کرد، مسکو کلیه روابط سیاسی و اقتصادی خود را با این کشور به حالت تعلیق درآورد. گرجستان در مقابل تهدید کرد که عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی را وتو خواهد کرد. به این ترتیب اکنون دو طرف در یک جدال اقتصادی تمام‌ عیار به سر می‌برند. روسیه تهدید کرده است که از ابتدای سال ۲۰۰۷ میلادی قیمت گاز صادراتی به گرجستان را افزایش خواهد داد. مقامات تفلیس عقیده دارند که عضویت روسیه به صلاح سازمان تجارت جهانی نیست، زیرا این کشور نشان داده که به اصول تجارت بین‌المللی پایبند نیست.

همچنین روسیه و آمریکا در جریان این دیدار و امضای قرارداد، قراردادهای دیگری را نیز به امضا رساندند که می‌تواند در جریان عضویت در سازمان تجارت جهانی به این کشور کمک‌های فراوانی بکند. این قراردادها که در قالب یک پکیج به امضا رسید، تعرفه مبادله کالاهای صنعتی را در روسیه کاهش می‌دهد و آن را به نرخ‌های متعارف جهانی نزدیک می‌کند. عمده کالاهایی که شامل کاهش تعرفه می‌شوند هواپیما و کامپیوترهای شخصی هستند. همچنین روسیه در قرارداد دیگری متعهد شد که یارانه‌های پرداخت شده به بخش کشاورزی را کاهش دهد. براساس برآورد‌های انجام شده پیش‌بینی می‌شود که روسیه در ماه جولای یا آگوست به عضویت کامل سازمان تجارت جهانی در آید.

اکنون بحث سرمایه‌گذاری خارجی به یکی از اصلی‌ترین بحث‌ها تبدیل شده است. روسیه باید از این پس فرصت‌های بیشتری را برای حضور دیگر کشورها فراهم کند. یکی از اصلی‌ترین چالش‌های آمریکا و اتحادیه اروپا نیز همواره مساله جلوگیری روسیه از سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در پروژه‌های نفت و گاز این کشور بوده است. بدون تردید ولادیمیر پوتین از این پس باید صبوری بیشتری برای حضور خارجی‌ها در بازارهای کشورش به خرج دهد. هرچه باشد او روسیه را از یک گذرگاه تاریخی به سلامت عبور داده است.