دنیای اقتصاد- یکصد و چهل و چهارمین اجلاس عادی اوپک در حالی از فردا در مقر این سازمان واقع در وین آغاز می‌شود که نفت‌خام روی مدار کاهش قیمت قرار گرفته است. عواملی همچون گرم شدن هوا در ایالات‌متحده، افزایش ذخایر استراتژیک، عدم صدور قطعنامه علیه برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و آرامش داخلی در نیجریه، زمینه کاهش قیمت نفت را فراهم کرده است. در همین حال بسیاری عقیده دارند با ورود به ربع دوم سال میلادی از قیمت نفت‌خام باز هم کاسته خواهد شد. هم‌اکنون بهای نفت اوپک در مقایسه با رکورد بی‌سابقه ۷۲دلاری در جولای سال ۲۰۰۶ نزدیک به ۱۴دلار کاهش یافته است. آنچه باعث ایجاد نگرانی نزد کشورهای عضو اوپک شده است، روند کاهشی بهای جهانی نفت است که خواه ناخواه بر بهای نفت اوپک تاثیر خواهد گذاشت و آن را کاهش خواهد داد. دیروز نیز در ادامه روندی که از اواخر هفته معاملاتی گذشته آغاز شده بود، بهای جهانی نفت کاهش پیدا کرد و در نیم روز معاملاتی به هر بشکه ۲۳/۵۹دلار رسید. به این ترتیب نفت خام دیروز در حدود ۳۸سنت دیگر نیز کاهش قیمت پیدا کرد. اجلاس ۱۴۴ اوپک از فردا کار خود را آغاز می‌کند

کاهش قیمت نفت در آستانه اجلاس اوپک

گروه بین‌الملل- یکصد و چهل و چهارمین اجلاس عادی اوپک در حالی از فردا در مقر این سازمان واقع در وین آغاز می‌شود که نفت‌خام روی مدار کاهش قیمت قرار گرفته است. عواملی همچون گرم شدن هوا در ایالات متحده، افزایش ذخایر استراتژیک، عدم صدور قطعنامه علیه برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و آرامش داخلی در نیجریه زمینه کاهش قیمت نفت را فراهم کرده است. در همین حال بسیاری عقیده دارند با ورود به ربع دوم سال میلادی از قیمت نفت‌خام باز هم کاسته خواهد شد.

هم‌اکنون بهای نفت اوپک در مقایسه با رکورد بی‌سابقه ۷۲دلاری در جولای سال ۲۰۰۶ نزدیک به ۱۴دلار کاهش یافته است. براساس آخرین گزارش‌ها بهای سبد نفتی اوپک شامل ۱۱نوع نفت مختلف هم‌اکنون در سطح ۵۸دلار است. اگرچه کشورهای عضو اوپک این بهای نفت را عادلانه می‌دانند اما آنچه باعث ایجاد نگرانی نزد کشورهای عضو اوپک شده است روند کاهشی بهای جهانی نفت است که خواه ناخواه بر بهای نفت اوپک تاثیر خواهد گذاشت و آن را کاهش خواهد داد. دیروز نیز در ادامه روندی که از اواخر هفته معاملاتی گذشته آغاز شده بود بهای جهانی نفت کاهش پیدا کرد و در نیم روز معاملاتی به هر بشکه ۲۳/۵۹دلار رسید. به این ترتیب نفت خام دیروز در حدود ۳۸سنت دیگر نیز کاهش قیمت پیدا کرد.

در همین حال ادموند داکورو، وزیر نفت نیجریه با اعلام اینکه وضعیت مازاد عرضه در بازار وجود دارد این مازاد عرضه را یک‌میلیون بشکه عنوان کرد. وی با اعلام اینکه احتمال کاهش عرضه نفت وجود دارد گفت: البته اکثر وزرای عضو اوپک با حفظ سقف تولید موافق هستند اما پیشنهاد کاهش سقف تولید در اجلاس ۱۵ مارس مطرح خواهد شد.

داکورو تنها وزیری نیست که از کاهش قیمت‌ها سخن به میان آورد. رافائل رامیرز، وزیر نفت ونزوئلا که همواره از سیاست کاهش عرضه به منظور حفظ سطح قیمت‌ها پشتبانی می‌کند در گفت‌وگو با رویتر یک بار دیگر خواستار نگاه واقع‌بینانه اوپک به بازار نفت شد و اعلام کرد که اوپک باید عرضه خود را محدود کند. رامیرز افزود: هم‌اکنون ۵۰۰هزار بشکه نفت مازاد بر نیاز در بازار وجود دارد و اوپک باید این میزان را محدود کند.

اما در آن سوی میز اوپک عربستان، ایران و قطر به عنوان قوی‌ترین اعضای اوپک قرار دارند که به نظر می‌رسد تمایلی برای کاهش تولید خود ندارند. علی النعیمی، وزیر نفت عربستان سعودی که کشورش بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان است در گفت‌وگو با فایننشال تایمز گفت: در‌حال‌حاضر اوپک نیازی به کاهش تولید ندارد. عرضه و تقاضا در بازار نفت در تعادل هستند و ما از قیمت‌های در حدود ۶۰دلار حمایت می‌کنیم. سیدکاظم وزیری هامانه، وزیر نفت ایران نیز چندی قبل اعلام کرد اگر قیمت نفت در حد ۶۰دلار در هر بشکه باقی بماند نیازی به کاهش مجدد تولید اوپک نخواهد بود.

عبدالرحمن العطیه، وزیر نفت قطر نیز در موضعی مشابه عربستان و ایران گفت: اوپک با قیمت‌های کنونی سقف تولید خود را در اجلاس ۱۵ مارس کاهش نخواهد داد.

بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند در شرایط فعلی اوپک بیش از هرچیز دیگری باید وحدت رویه در اجرای مصوبات را به اعضای خود گوشزد کند. تجربه نشان داده است با بالا رفتن قیمت نفت بسیاری از اعضای اوپک شروع به تولید بالاتر از سهمیه خود می‌کنند و این مساله سبب افزایش مازاد عرضه در بازار نفت‌خام می‌شود. اتفاقی که بیش از هر کشور دیگری خود اعضای اوپک از آن آسیب می‌بینند. اوپک تاکنون براساس گزارش‌ها ۶۶درصد به مصوبات کاهش تولید خود وفادار بوده است. در صورتی که این میزان به بیش از ۸۵درصد برسد آنگاه می‌توان امیدوار بود اوپک بتواند یک بار دیگر عنان بازار نفت را در دست بگیرد. افزایش تولید کشورهای خارج از اوپک که پس از صعود قیمت‌ها در میانه سال ۲۰۰۶ رخ داد باعث شد تا از تاثیر اوپک بر بازار نفت کاسته شود. هنوز میزان اجرای کاهش ۵۰۰هزار بشکه‌ای ماه فوریه به صورت رسمی گزارش نشده است. در صورتی که گزارش‌های این مورد مثبت باشد می‌توان امیدوار بود که اوپک بار دیگر جایگاه خود را در بازار نفت به دست آورد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اوپک اکنون بیش از آنکه نیازمند کاهش تولید باشد نیازمند افزایش انسجام درونی خود است.

در همین حال عبدا... سالم البدری، دبیرکل جدیید که از ابتدای ماه ژانویه ۲۰۰۷ بر این مسند تکیه زده است نظری غیر از بسیاری از کارشناسان دارد و نوسان اخیر قیمت نفت را امری موقتی و گذرا می‌داند. دبیرکل اوپک اگرچه از پیش‌بینی تصمیم‌های اجلاس ۱۴۴ اوپک خودداری کرد اما اعلام کرد که هدف اوپک حفظ بازار نفت است. اما اعلام آمارهای تولید کشورهای عضو اوپک در ماه ژانویه با نگران کردن وزیران اوپک از بی توجهی برخی از اعضا به نظام سهمیه‌بندی، برخی از مقامات اوپک را بر آن داشت که در این خصوص موضع‌گیری کنند و بار دیگر بر ضرورت اعمال نقض کاهش تولید برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده تاکید ورزند.

رییس ایرانی هیات عامل اوپک از جمله افرادی است که معتقد است که در نشست ۱۵ مارس این سازمان در وین با وجود چشم‌انداز کاهش تقاضا در ماه‌های آینده، نیازی به کاهش مجدد تولید نیست و تنها اگر اعضا به طور کامل به تعهدات پیشین خود پایبند باشند، کفایت خواهد کرد.

وی معتقد است که اصول بنیادین بازار نشان دهنده آن است که در نشست آتی سازمان کشورهای صادرکننده قیمت (اوپک) که در وین برگزار می‌شود، نیازی به کاهش تولید نیست و احتمالا میزان تولید معادل ۳/۲۶میلیون بشکه در روز حفظ خواهد شد.

به گزارش «ایسنا»، رییس ایرانی هیات عامل اوپک با بیان مطلب فوق اظهار کرد: با توجه به آمارهای عرضه و تقاضا، ایران معتقد است که در شرایط موجود نیازی به کاهش عرضه نفت از سوی سازمان اوپک وجود ندارد.

حسین کاظم پور اردبیلی اینگونه استدلال کرده است که تعهد اعضا به کاهش ۷/۱میلیون بشکه‌ای مورد توافق از سوی ۱۰ عضو سازمان اوپک، بازار را در طول سال ۲۰۰۷ در توازن نگه می‌دارد، هر چند که پایگاه خبری نشریه پلاتس به نقل از کاظم‌پور افزوده که انتظار نمی‌رود با توجه به شاخص‌های فعلی بازار، قیمت نفت در بازارهای جهانی کاهش یابد.

به گفته وی، اگر قیمت نفت کاهش قابل توجهی نداشته باشد که با توجه به شاخص‌های فعلی بازار به نظر نمی‌رسد چنین اتفاقی بیافتد و اگر پایبندی اعضا به تعهدات مطرح شده در سطح مناسبی باشد، به نظر نمی‌رسد که اوپک در نشست آتی خود میزان تولید را کاهش دهد.

او با اشاره به اینکه تقاضا برای نفت اوپک در سه ماه دوم سال در حدود ۹/۱میلیون بشکه در روز کاهش می‌ِیابد، گفته است که این آمارها تا حدودی کارشناسان را نگران کرده است. حال برخی این سوال را مطرح می‌کنند که چرا اوپک میزان تولید خود را با توجه به کاهش تقاضا در سه ماه دوم سال کاهش نمی‌دهد، ولی اعمال چنین کاهشی برای ایجاد توازن در بازار در چنین شرایطی اشتباه است.