جدال در کپنهاگ
شعار فعالان محیط زیست: کشورهای ثروتمند بدهی جوی خود را بپردازند- عکس: AFP

موضوع تغییرات جوی در اجلاس کپنهاگ مساله‌ساز شد
جدال فقیر و غنی
گروه بین‌الملل- اسناد و مدارکی که دیروز دانمارک از گرم شدن کره‌زمین در اجلاس کپنهاگ ارائه کرد و طی آن لایحه‌ای را برای اجلاس به پیشنهاد گذارد بر حرارت جو حاکم بر این اجلاس افزود و موجب تشنج و مشاجره بین کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته شد.
کشورهای در حال توسعه که با فشار زیاد هزینه‌های مقابله با تغییرات جوی مواجهند، خواستار آن شدند که کشورهای ثروتمند بخش اعظم هزینه‌ها را تقبل کنند.
اما بر اساس مدارک پیشنهادی از سوی دانمارک کشورهای ثروتمند خواهند توانست به میزان کمتری از انتشار گازهای گلخانه‌ای بکاهند در حالی‌که کشورهای فقیرتر با محدودیت‌های شدیدتری در زمینه انتشار گازهای گلخانه‌ای مواجه خواهند شد و شرایط و ضوابط بیشتری برای دریافت کمک مالی جهت مبارزه با تغییرات جوی برای آنها وضع خواهد شد.
اگرچه مذاکره‌کنندگان در اجلاس روز گذشته که سومین روز از این اجلاس بود تلاش کردند در میان اختلاف نظرهای بسیار بین 192 کشور شرکت‌کننده پلی بزنند و از شکاف روز افزونی که بین کشورهای فقیر و غنی پدید آمده است بکاهند اما در این زمینه چندان موفق نبودند.
یکی از سخنگویان این اجلاس رییس آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا، لیزا جکسون بود که آژانس آنها راهی تازه را برای مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای برای اوباما گشود.
این آژانس روز دوشنبه اعلام کرده بود که شواهد علمی به روشنی نشان می‌دهد انتشار گازهای گلخانه‌ای سلامت آمریکایی‌ها را به خطر انداخته است و این موضوع یا باید توسط کنگره ضابطه‌مند شود و یا توسط این آژانس که مسوولیت آلودگی هوای آمریکا را بر عهده دارد. همین نکته راه را برای اوباما باز کرد تا بدون نیاز به تصویب کنگره آمریکا موضوع گازهای گلخانه‌ای را قانونمند سازد.
اما از سوی دیگر کشورهای کوچک جزیره‌ای، کشورهای فقیر و کشورهایی که به دنبال کمک‌های مالی از سوی جهان پیشرفته‌اند تا بتوانند جنگل‌های حاره‌ای خود را حفظ کنند، از جمله کشورهایی بودند که از ارائه اسناد علمی کشورهای دانمارک و چین و لایحه پیشنهادی آنان ابراز نگرانی کردند.
در این اسناد به‌طور خلاصه آمده است که این اجلاس تاریخی 7 تا 18 دسامبر باید چه دستاوردهایی در پی داشته باشد.
کشورهای فقیر از هزینه‌هایی که کاهش گازهای گلخانه‌ای به آنها تحمیل خواهد کرد ابراز نگرانی کرده‌اند.
آن‌ها به دنبال آنند که میلیاردها دلار کمک از کشورهای غنی بگیرند تا بتوانند با تغییرات جوی مقابله کنند.
تغییرات جوی موجب آب شدن یخ‌ها می‌شود و سطح آب دریاهای سرتاسر جهان را بالا می‌آورد و از سوی دیگر برخی نواحی را با خطر خشکسالی مواجه و تولید مواد غذایی را با بحران مواجه می‌سازد.
دیپلمات‌های کشورهای در حال توسعه و فعالان محیط زیست از میزبانان دانمارکی اجلاس به‌خاطر ارائه زودهنگام پیش‌نویس بیانیه اجلاس انتقاد شدید کردند.
لومومبا دی‌آپینگ از سودان که ریاست بلوک ۱۳۵ کشور در حال توسعه اجلاس را بر عهده دارد، طی اظهار نظری اعلام داشت که پرداخت ۱۰ میلیارد دلار توسط آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن و سایر کشورهای ثروتمند در برابر یک تریلیون دلاری که صرف نجات موسسات مالی شد رقمی ناچیز است.
او گفت: «اگر به واقع آنطور که شما می‌گویید این بزرگترین خطری است که بشریت را تهدید می‌کند، چگونه رقم ناچیز 10 میلیارد دلار را توجیه می‌کنید؟ مگر جز این است که این پول تنها وسیله‌ای است برای تطمیع برخی کشورها تا لایحه پیشنهادی از سوی کشورهای غربی را بپذیرند؟ 10 میلیارد دلار حتی برای خرید تابوت برای مردم کشورهای در حال توسعه کافی نیست.»
بنا به اعلام سازمان جهانی هواشناسی، آمریکا و کانادا تنها کشورهایی بودند که در دهه جاری دمای جوی پایین‌تری را نسبت به میانگین‌های پیشین تجربه کرده‌اند و آلاسکا دومین ماه جولای گرم خود را پشت سر گذاشته است. آفریقای مرکزی و جنوب آسیا امسال احتمالا گرم‌ترین سال را در تاریخ خود به ثبت خواهند رساند.
با وجود اختلاف نظرها، رییس سازمان بین‌المللی انرژی تاکید کرد، شکست کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل در کپنهاگ 500 میلیارد دلار در سال برای اقتصاد جهانی هزینه در بر خواهد داشت.
نوبوئو تاناکا در کنفرانسی خبری تصریح کرد، اگر بلافاصله تدابیری برای کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن اتخاذ نشود ۵۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری اضافی برای جبران تاخیر ایجاد شده و بازگشت به مسیری که بتوان افزایش دمای جهانی را به ۲ درجه محدود کرد، نیاز خواهد بود.
وی افزود، سازمان بین‌المللی انرژی انتظار ندارد که پیمان بین‌المللی الزام آوری در کپنهاگ امضا شود. این کار غیرممکن است.
وی گفت، اعلام تعهد قدرتمند جامعه بین‌المللی به نفع کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن در عین حال ممکن نیست.
این چیزی است که ما انتظار داریم. پیام بسیار روشن و قدرتمندی باید به سرمایه‌گذاران درباره محیط زیست ارسال شود که کپنهاگ در حال تدوین آن است.
بدون ارسال این پیام، بخش خصوصی وارد عرصه سرمایه‌گذاری در بخش محیط‌زیست نخواهد شد.