پیش‌بینی عدم تغییر سقف تولید اوپک در آستانه اجلاس نهم سپتامبر

مونا مشهدی رجبی

وزرای نفت کشورهای اوپک در روز نهم سپتامبر سال جاری میلادی در وین گردهم می‌آیند تا در مورد سیاست‌های آینده این سازمان تصمیم‌گیری کنند ولی انتظار می‌رود در این جلسه تصمیم بر حفظ سطح تولید کنونی و عدم تغییر سیاست‌های تولیدی گرفته شود. یکی از تحلیل‌گران بازار نفت که معتقد است هیچ تغییری در سطح تولید اوپک اتفاق نخواهد افتاد، می‌گوید: «اوپک موفق شد تا در عرض هشت ماه قیمت نفت را در بازارهای جهانی دو برابر کند. در دسامبر سال قبل قیمت هر بشکه نفت در بازار جهانی به کمتر از ۳۰‌دلار رسید و هم‌اکنون هر بشکه نفت با قیمت بیشتر از ۶۵‌دلار مبادله می‌شود. بنابراین سیاست‌های این سازمان کاملا موفق بوده است و دلیلی برای تغییر آنها وجود ندارد.» بر طبق گزارش‌های رسیده وزرای نفت کشورهای ایران و امارات و قطر از رییس اوپک خواسته‌اند در این جلسه سطح تولید را افزایش ندهد. آنها با اشاره به اوضاع اقتصادی دنیا و قیمت نفت در بازار جهانی تغییر سیاست تولیدی این سازمان را تهدیدی بزرگ برای اقتصاد دنیا می‌دانند و معتقدند باید با این تغییر مقابله کرد.

ادوارد مورس می‌افزاید: کشورهای اوپک از قیمت کنونی نفت راضی هستند بنابراین دلیلی برای تغییر سیاست که منجر به تغییر قیمت شود، نمی‌بینند. این کشورها ۴۰‌درصد از نفت دنیا را تولید می‌کنند و به هیمن دلیل سیاست‌های تولیدی آنها تاثیر زیادی روی بازار نفت بر جای بگذارد.

مایک ویتر یکی از تحلیل‌گران بازار انرژی ضمن اشاره به این مطلب که سقف تولید اوپک روزانه ۲۴.۸۴۵‌میلیون بشکه نفت است، گفت: «برخی بر این باورند که اوپک برای افزایش قیمت نفت و رساندن آن به سقف ۸۰‌دلار سقف تولید خود را باز هم کاهش می‌دهد. ولی دست‌اندرکاران بازار نفت باید بدانند که اقتصاد دنیا اولین گام‌های خروج از بحران اقتصادی را بر داشته است و اگر با شوک دیگری در بازار نفت مواجه شود این گام‌های لرزان متوقف می‌شود و دوباره رکود در اقتصاد حاکم خواهد شد. «وی ادامه داد: در ماه گذشته کشورهای عضو اوپک برای ممانعت از افزایش بیش از حد قیمت اقدام به تولید نفت بیشتر از سقف مصوب سازمان کردند. در این ماه روزانه ۰۵/۲۶میلیون بشکه نفت توسط سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت تولید شد که حدود ۲/۱میلیون بشکه در روز بیشتر از سقف مصوب اوپک بود.

سازمان کشورهای صادرکننده نفت - اوپک- در گزارش ماه اوت خود پیش‌بینی کرد در سال ۲۰۰۹ میلادی تقاضای نفت در دنیا ۶/۱میلیون بشکه در روز کمتر از سال قبل خواهد بود که دلیل آن کاهش بی‌سابقه تقاضای نفت در ایالات متحده آمریکا و چند کشور صنعتی دیگر است. بحران اقتصادی دنیا سبب شد تا شمار زیادی از واحدهای صنعتی و تولیدی در آمریکا تعطیل شوند و نیاز به نفت و فرآورده‌های نفتی در این سرزمین کاهش یابد. از آنجا که آمریکا یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان نفت در دنیا است، کاهش تقاضا در آن کشور بازار را تحت تاثیر قرار داد.

البته رشد تقاضا در کشورهای در حال توسعه به خصوص کشور چین بخشی از این کاهش را جبران کرد ولی نتوانست در معادلات جهانی تغییر معناداری ایجاد کند. بر طبق پیش‌بینی سازمان اوپک در سال ۲۰۰۹ میلادی تقاضای نفت در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه ۹/۱میلیون بشکه در روز کمتر از سال قبل خواهد بود در حالی‌که تقاضا در کشورهای غیر عضو این سازمان یعنی کشورهای در حال توسعه ۲/۰میلیون بشکه در روز بیشتر می‌شود. آمارها نشان می‌دهد در نیمه اول سال ۲۰۰۹ میلادی تقاضای نفت در دنیا ۷/۲میلیون بشکه نفت کمتر از مدت مشابه سال قبل بود ولی انتظار می‌رود تقاضای نفت در نیمه دوم رشد کند. پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال ۲۰۰۹ میلادی تقاضای نفت در دنیا ۶/۰‌میلیون بشکه درروز کمتر از مدت مشابه سال قبل باشد. با وجود اینکه در سال جاری میلادی تقاضای نفت در دنیا روند نزولی خواهد داشت ولی عرضه نفت توسط کشورهای غیرعضو اوپک رشد می‌کند. در سال ۲۰۰۹ میلادی عرضه نفت غیراوپکی در جهان ۲۷/۰‌میلیون بشکه در روز بیشتر از سال قبل خواهد بود. برآورد جدید اوپک در مورد عرضه کشورهای غیراوپکی در سال جاری میلادی ۴۰‌هزار بشکه در روز بیشتر از برآورد سه ماه گذشته این سازمان است. متوسط تولید روزانه نفت کشورهای غیراوپکی در سال جاری میلادی ۷۴/۵۰‌میلیون بشکه خواهد بود. بیشترین رشد تولید نفت در کشورهای غیرعضو اوپک در کشور روسیه خواهد بود. این کشور بزرگترین تولید‌کننده غیراوپکی در دنیا است و سیاست‌های آن اغلب در جهت کسب منافع اقتصادی کوتاه مدت است. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۰ میلادی عرضه نفت غیراوپکی در دنیا ۴/۰‌میلیون بشکه در روز افزایش یابد که دلیل اصلی این مساله رشد عرضه نفت در کشورهای آمریکا و آذربایجان و قزاقستان و روسیه و برزیل خواهد بود.