صعودی دشوار

دیدار اعضای گروه بیست در لندن گامی در جا بود، نه یک اجلاس

شادی آذری- وقتی رهبران کشورهای عضو گروه بیست در ماه نوامبر در واشنگتن دی‌سی و در ماه آوریل در لندن با هم دیدار کردند، احساس ترس و بی‌اعتمادی حاکم بود. بیانیه‌های هشدار‌دهنده مبنی بر اینکه اقتصادهای بزرگ برای حفظ نظامشان هر کاری انجام می‌دهند از ارزش بالایی برخوردار شدند. بحران، لزوم شفافیت را روشن ساخت. اما تازه‌ترین دور مذاکرات یعنی اجلاس وزرای اقتصاد و روسای بانک‌های مرکزی در لندن که در روزهای چهارم و پنجم سپتامبر تشکیل شد، در مقابل پرده‌ نمایشی متفاوت به اجرا درآمد.

اقتصاد جهان هنوز شکننده است اما به مراتب با ثبات‌تر از شش ماه پیش است. طرح پرسش‌هایی در مورد اینکه چگونه محرک‌های پولی و مالی کنار روند همزمان شد با بحث‌هایی در مورد اینکه چه کارهای دیگری باید انجام شود. وزرا و روسایی که دیدارشان زمینه را برای دیدار رهبران کشورهایشان در اواخر این ماه در پیتسبورگ آمریکا فراهم ساخت، تصمیم گرفتند سیاست‌های توسعه‌ای را تا زمان «به امنیت رسیدن بهبود اقتصادی» ادامه دهند.

آنان توافق کردند که برنامه‌هایی شفاف را برای کند‌سازی و توقف برنامه‌های قبلی در موعد مناسب طرح‌ریزی کنند. البته اغلب مسائل مطرح شده در این دیدار آخر موضوعات نویی را در بر نداشتند. خشت‌های اولیه اصلاحات مالی که از جمله آن‌ها می‌توان به سرمایه بیشتر، تمرکز بر خطرات سیستمیک، قوانین ضد دوره‌ای برای تشکیل سپری برای حفاظت بانک‌ها در دوران اوضاع خوب اقتصادی و مشوق‌های بهتر اشاره کرد، از زمان اجلاس واشنگتن مورد بحث بوده‌اند. که البته برخی از آن‌ها نتایج مطلوبی به بار آورده‌اند. اما پیشرفت سریع دشوار است. بسیاری از موضوعات فنی و تکنیکی هستند بنابراین قانونگذاری برای آن‌ها دشوار است. برخی از راهکارها هم منجر به کاهش رشد وام‌دهی می‌شوند، بنابراین در زمانی‌که اقتصادها ضعیف هستند به اجرا در نمی‌آیند.

همه این‌ها بدان معناست که اجلاس این هفته در جستجوی حرفی تازه بود. این موضوع برای اجلاس پیتسبورگ هم صادق است. اگرچه که ممکن است اصلاحات در صندوق بین‌المللی پول حداقل یک سرفصل تازه به دست رهبران بدهد تا بر سر آن با هم به توافق رسند. اما آیا این اهمیتی دارد؟ از یک جنبه نه. اصلاح ساختار مالی جهان نیازمند صرف وقت است و پیشبرد فرآیند جاری حل مشکل مالی جهان حیاتی است. در این اجلاس این موضوع کم‌رنگ شده بود که پیشبرد راهکارهای کنونی برای هر کشوری تا چه حد دشوار است و چه راهکارهایی باید به کار گرفته شوند تا صنعت این کشورها همگام با اصلاحات پیش‌رود. البته دشواری‌های دیگری هم وجود دارند. توافق بر سر جزئیات اصلاحات دشوارتر از تعیین جهت کلی است. روند اجلاس اخیر نگرانی‌هایی را در زمینه اختلاف آمریکا با انگلیس از یک طرف و سایر اروپاییان از طرف دیگر فاش ساخت. اختلاف بر سر این موضوع که قوانین بانک‌ها چقدر باید سخت‌گیرانه‌تر باشند. اگر فرض کنیم که میزان حرکت در زمینه اصلاحات مالی اهمیت دارد باید بگوییم که دیدارهای این ماه تنها باعث شده‌اند که توپ این بازی در جا بچرخد و چیزی بیش از آن اتفاق نیفتاده است.