متوسط قیمت نفت در سال 2010 میلادی، 70‌دلار

مونا مشهدی رجبی

بعد از نمایان شدن اولین نشانه های رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته دنیا و پیش‌بینی تداوم این روند و خروج کامل اقتصاد کشورهای صنعتی از رکود تا انتهای سال ۲۰۱۰ میلادی انتظار می‌رفت سازمان‌های فعالی در حوزه انرژ‌ی برآورد خود را در مورد تقاضای نفت درسال‌های آتی تغییر دهند. طبق گزارش تازه منتشر شده توسط آژانس بین‌المللی انرژی با وجود رشد اقتصادی کشورهای فرانسه و آلمان و ژاپن و خروج اقتصاد این کشورها از عمیق‌ترین رکود قرن حاضر و افزایش سطح تقاضا در کشورهای در حال توسعه ای همچون چین و هند تقاضای نفت در سال آینده کمتر از برآوردهای قبلی رشد می‌کند. آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش اخیر خود نوشت: «در سال آینده میلادی متوسط قیمت نفت در دنیا کمتر از ۷۰‌دلار باقی می‌ماند و تقاضای نفت معادل ۳/۸۵میلیون بشکه در هر روز خواهد بود‌. این مرکز در گزارش خود که بعد از بررسی رفتار مصرفی ۲۸ کشور بزرگ مصرف کننده نفت ارائه داده است، نوشت: «در سال ۲۰۱۰ میلادی تقاضای نفت در دنیا ۳/۱میلیون بشکه در روز بیشتر از سال جاری میلادی خواهد بود ولی ۱۰۰‌هزار بشکه در روز کمتر از برآوردهای قبلی این آژانس است‌. دلیل کمتر شدن برآورد آژانس نسبت به برآوردهای قبلی کاهش حجم فعالیت‌های صنعتی در کشورهای توسعه یافته جهان به‌رغم نمایان شدن نشانه های ضعیفی از بهبود اوضاع اقتصادی است.‌»

در ماه‌های اخیر فعالیت‌های صنعتی در کشور چین رشد کرده است و تقاضا برای تولیدات صنعتی ارزان قیمت آن در کشورهای توسعه‌یافته هم بیشتر شده است‌. این رشد سطح تولید صنعتی در کشور چین سبب شد تا بسیاری انتظار رشد برآورد مصرف نفت را داشته باشند ولی آژانس بین‌المللی انرژی با اشاره به کاهش حجم فعالیت‌های صنعتی در دیگر کشورهای دنیا و تنزل تقاضای نفت در این کشورها نوشت: «رشد تقاضای نفت در چین به‌تنهایی می‌تواند بخشی از کاهش تقاضای کشورهای دیگر را جبران کند و با استناد به این رشد نمی‌توان انتظار اصلاح بازار نفت را داشت .»

آژانس بین‌المللی انرژی تقاضای نفت در دنیا در سال ۲۰۰۹ میلادی را معادل ۹/۸۳میلیون بشکه در هر روز برآورد کرد و در گزارش خود نوشت: «در سال ۲۰۱۰ میلادی تقاضای نفت در دنیا بیشتر از ۲‌میلیون بشکه در روز کمتر از سال ۲۰۰۸ میلادی خواهد بود و در سال ۲۰۱۱ میلادی نیز این روند ادامه خواهد داشت. البته سرمایه‌گذاری‌های کلان دولت‌ها در تولید منبع انرژی جایگزین نفت و گاز نیز می‌تواند در این روند موثر باشد. به خصوص تولید خودروهای سبز و کم مصرف می‌تواند سبب کاهش مصرف بنزین شود و به دنبال آن تقاضای نفت در دنیا را تقلیل دهد.»

آژانس با اشاره به اینکه این روند غیر‌قابل اجتناب است و دنیا باید به تدریج از مصرف این منبع انرژی احیا نشدنی بکاهد و آن را برای نسل‌های آینده حفظ کند، نوشت: «در ماه‌های اخیر اغلب کشورهای تولید کننده به تولید خود در سطح پیشین ادامه دادند و به همین دلیل عرضه تغییر چشمگیری نکرده است‌. آمارها نشان می‌دهد در ماه جولای سال جاری میلادی به طور متوسط روزانه ۱/۸۵میلیون بشکه نفت به بازار عرضه شده است که دو سوم آن از کشورهای غیر اوپکی تامین شد. بنابراین برای تاثیر گذاری روی بازار نفت نمی‌توان تنها به سازمان اوپک اکتفا کرد و تمامی ‌کشورهای دارای ذخایر انرژی باید سیاست‌هایی بر مبنای منافع بلند دنیا اتخاذ و اجرا کنند. در ماه جولای سال جاری میلادی عرضه نفت به بازارهای جهانی ۵۷۰‌هزار بشکه در روز نسبت به ماه قبل از آن بیشتر شد، در حالی که تقاضا با کاهش همراه بود. البته عرضه نفت در دنیا در ماه جولای سال جاری ۶/۲میلیون بشکه در روز کمتر از جولای سال قبل بود ولی نمی‌توان روزهای رونق سال قبل را با روزهای سختی و رکود کنونی مقایسه کرد.

در ماه جولای سال جاری کنونی تولید نفت در کشورهای عضو اوپک با ۱۰۰‌هزار بشکه در روز کاهش به ۶۴/۲۸میلیون بشکه در روز رسید که یکی از دلایل آن کاهش تولید در کشور نیجریه به دلیل درگیری‌های موجود در این کشور بود .در ماه جولای سال جاری میلادی کشور عربستان سعودی ۳/۸میلیون بشکه نفت در روز تولید کرد که ۲۵۰‌هزار بشکه در روز بیشتر از سقف تولید مصوب این سازمان بود. کشورهای غیر عضو اوپک نیز در این ماه ۱۶۰‌هزار بشکه نفت در روز بیشتر از ماه قبل از آن تولید کردند که تمامی‌این نفت توسط کشور روسیه تولید شد. انتظار می‌رود در سال جاری میلادی روزانه ۵۱میلیون بشکه نفت در روز توسط کشورهای غیرعضو اوپک تولید شود و در سال ۲۰۱۰ میلادی تولید نفت این کشورها ۴۴۰‌هزار بشکه در روز افزایش یابد.