مصرف نفت 71/1میلیون بشکه کمتر از برآوردهای قبلی است

مونا مشهدی رجبی

اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرد در سه ماه دوم سال ۲۰۰۹ میلادی تولید نفت توسط کشورهای عضو اوپک به طور متوسط معادل ۷/۲۸میلیون بشکه در هر روز بوده است که نسبت به سطح تولید این سازمان در سه ماه اول سال جاری میلادی تفاوت چشمگیری نداشت. با این وجود اداره اطلاعات انرژی در گزارش افق بازار نفت در کوتاه مدت که در ماه اوت ارائه داده است برآورد خود را نسبت به تولید غیر اوپکی نفت کاهش داد و گفت: «پیش‌بینی می‌شود تا انتهای سال جاری میلادی تولید روزانه نفت غیراوپکی در دنیا برابر با ۰۶/۵۰میلیون بشکه در روز باشد در حالی‌که در برآوردهای قبلی تولید روزانه نفت در کشورهای غیراوپکی معادل ۱۴/۵۰میلیون بشکه در هر روز اعلام شده بود.

طبق گزارش تازه اداره اطلاعات انرژی آمریکا مصرف نفت در بازارهای جهانی در سال جاری کمتر از برآوردهای قبلی خواهد بود. برآورد تازه این اداره در مورد مصرف نفت در دنیا ۷۱/۱میلیون بشکه نفت در روز کمتر از برآورد قبلی است. طبق این برآورد تازه روزانه ۷۶/۸۳میلیون بشکه نفت در دنیا مصرف خواهد شد.

در ماه‌های آغازین سال جاری میلادی تقاضای نفت در دنیا نسبت به مدت مشابه سال قبل تنزل داشت که دلیل آن بحران اقتصادی کشورهای صنعتی و غربی است.

مطالعات نشان می‌دهد که در سال جاری و سال آینده میلادی نیز تقاضای نفت در دنیا رشد نخواهد کرد که دلیل آن تداوم روند بحرانی اقتصادی در دنیا است. گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا موجب تعجب شمار زیادی از تحلیلگران اقتصادی شد.

آنها انتظار داشتند ارائه آمارهای امیدوارکننده اقتصادی و رشد تدریجی تقاضای نفت در دو ماه گذشته که زمینه‌ساز افزایش قیمت هر بشکه نفت از مرز ۷۰ دلار آمریکا شده بود، سبب شود تا اداره اطلاعات انرژی هم پیش‌بینی‌های امیدوارکننده‌تری ارائه دهد. اداره اطلاعات انرژی در بخشی از گزارش خود به این سوال پاسخ داد و نوشت: «بازار نفت امروزی دنیا تحت تاثیر دو موج مختلف است. از یک جهت موج خوش‌بینانه‌ای وجود دارد که از انتشار اخبار مربوط به بازسازی تدریجی اقتصاد دنیا در کشورهای در حال توسعه و اصلاح بخش‌های مختلف اقتصادی و صنعتی در اثر میلیاردها دلار تزریق نشات گرفته است و از طرف دیگر آمارهای منفی مربوط به ضعف تقاضا و مصرف نفت و فرآورده‌های نفتی در بازار جهانی قرار دارد که اجازه خوش‌بین بودن نسبت به آینده بازار را به ما نمی‌دهد.»

در ادامه گزارش آمده است: «با وجود اینکه نشانه‌هایی از رشد تقاضای نفت در کشورهای در حال توسعه دیده می‌شود ولی این رشد تدریجی با کاهش تولید اوپک و افزایش سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اکتشاف نفتی در کشورهای عضو این سازمان خنثی شد.»

به هر حال شرایط حاکم بر اقتصاد و بازار نفت دنیا به اندازه‌ای پیچیده است که نمی‌توان نسبت به آینده بازار نفت چندان خوش‌بین بود. اداره اطلاعات انرژی در گزارش ماه اوت خود پیش‌بینی تازه‌ای در مورد تقاضای نفت در دنیا ارائه کرده است.

تقاضای نفت در آمریکا در سال جاری میلادی برابر با ۷۱/۱۸میلیون بشکه در روز اعلام شده است که نسبت به تقاضای قبلی ۷۹۰هزار بشکه در روز کمتر است. انتظار می‌رود تقاضای نفت آمریکا در سال ۲۰۱۰ میلادی با ۲۸۰هزار بشکه افزایش به ۹۹/۱۸میلیون بشکه در هر روز برسد.

به هر حال در شرایطی که قیمت هر بشکه نفت در بازارهای جهانی حدود ۷۰ دلار است و بیش از یک ماه است که با چند دلار نوسان در حدود ۷۰ دلار قرار دارد، ولی دست‌اندرکاران اوپک که قرار بود در ماه سپتامبر در مورد سطح تولید تصمیم‌گیری کنند خبر از حفظ سطح تولید کنونی دادند. وزیر انرژی کشور کویت در این مورد گفت: «اگر قیمت نفت در بازار جهانی در سطح کنونی تثبیت شود احتمال کاهش حجم تولید بسیار بعید است.»

سازمان کشورهای صادرکننده نفت اعلام کرده است قیمت ۷۵ تا ۸۰ دلاری برای هر بشکه نفت در بازار‌های جهانی قیمتی متعادل و مناسب است و اوپک در نظر ندارد از ابزارهای خود برای کمتر کردن قیمت نفت در بازار استفاده کند. شایان ذکر است علاوه بر ابزارهای در دست اوپک تحولات سیاسی و اقتصادی دنیا نیز روی قیمت نفت اثر می گذارد که یکی از آنها را می‌توان تنش‌های جهانی در مورد مساله هسته‌ای ایران دانست.

در سال ۲۰۰۸ میلادی که رکورد قیمت نفت در دنیا شکسته شد، افزایش تنش غرب با ایران در مورد مساله هسته‌ای یکی از دلایل مهم در رشد قیمت این منبع ارزشمند انرژی بود.