تبعات به‌رسمیت شناختن استقلال جدایی‌طلبان توسط روسیه

شادی آذری - به‌رغم همه تنش‌های به‌وجود آمده به‌خاطر حمایت روسیه از جدایی‌طلبان گرجستان، سرانجام دیمیتری مدودف استقلال اوستیای جنوبی و آبخازیا را از گرجستان به‌رسمیت شناخت و آنها را کشورهایی مستقل نامید. گویی کرملین با آغوش باز به سوی تهدیدات غربی می‌رود. هرچند خطر درگیری‌ نظامی بین روسیه و غرب دور از ذهن به‌نظر می‌رسد، اما شواهد خبر از بالا گرفتن بحران روابط بین روسیه و کشورهای غربی می‌دهد. روز سه‌شنبه مردم اوستیای‌جنوبی و آبخازیا پس از اعلام این خبر اشک شوق ریختند و به جشن و پایکوبی پرداختند.

صدای شلیک گلوله‌های هوایی که غریو شادی مردم شهرهای تسخین‌والی و سوخومی بود، به گوش می‌رسید. پرچم‌های اوستیا و آبخازیا در سطح شهرها به چشم می‌خورد. یکی از کهنسالان شهر تسخین‌والی گفت: «ما یقین داشتیم که روسیه به عهد خود وفا خواهد کرد، اما انتظار نداشتیم این امر به این زودی محقق شود.» مردم این شهر شعار می‌دادند: «روسیه، روسیه، ما آزادیم». حتی پایتخت اوستیای شمالی هم شاهد جشن و شادکامی مردم این منطقه بود.

روی دیگر سکه

روسیه که چندی است برای شکل‌دهی به سرنوشت همسایگانش خصومت غرب را به جان خریده است، در مورد امضای قرارداد دفاع موشکی آمریکا و لهستان اعتراض خود را اعلام کرده و مدعی شده بود که همزمانی این رویداد با بحران گرجستان اتفاقی نیست. اما لهستان طی هفته‌های اخیر دائما تاکید می‌کرد که این قرارداد تنها برای ایجاد امنیت و همکاری‌‌های دفاعی بین دو کشور است و هیچ کشوری را در جهان تهدید نمی‌کند.

ولی روز گذشته، دیمیتری مدودف پس از به رسمیت شناختن اوستیای‌جنوبی و آبخازیا اعلام کرد که پاسخ مسکو به این اقدام آمریکا، پاسخی نظامی خواهد بود و ناتو این مساله را درک می‌کند.

او گفت: «موشک‌هایی که در نزدیکی روسیه مستقر می‌شوند خطری است که روسیه را تهدید می‌کند.» در هفته گذشته روسیه به‌طور رسمی اعلام کرده بود که همکاری‌‌های خود را با ناتو قطع خواهد کرد. در عین حال آنگلا مرکل نیز اعلام کرده بود که گرجستان را به عضویت ناتو در خواهند آورد. اما مدودف در پاسخ به این سوال که در صورت پیوستن اوکراین و گرجستان به‌طرح اقدامات برای عضویت در ناتو پاسخ روسیه چه خواهد بود، گفت: «این اقدام، باعث افزایش تنش در عرصه بین‌المللی خواهد شد.»

کارشناسان سیاسی بر این باورند که تجهیز موشک‌های روسی مستقر در منطقه بالتیک که به کلاهک هسته‌ای مجهز خواهند بود و نیز استقرار موشک‌های پیشرفته «اسکندر» در بلاروس از جمله واکنش‌های روسیه به استقرار سامانه موشکی آمریکا در اروپای شرقی خواهد بود.

واکنش‌‌های بین‌المللی

بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل در واکنش به اقدام روسیه برای به‌رسمیت شناختن استقلال آبخازیا و اوستیای جنوبی گفت که موضوع به‌رسمیت شناختن دولت‌ها تصمیمی است که به خود دولت‌ها بستگی دارد. او اعلام کرد که این اقدام روسیه ممکن است تلاش‌‌های شورای امنیت سازمان ملل برای یافتن یک راه حل برای پایان بخشیدن به بحران گرجستان را با دشواری مواجه سازد.

جورج بوش رییس‌جمهوری آمریکا با انتشار بیانیه‌ای به این تصمیم روسیه به‌شدت انتقاد کرد. وی گفت این تصمیم روسیه برخلاف قطعنامه‌‌های شورای امنیت سازمان ملل است که خود روسیه آنها را در گذشته امضا کرده است. وی این اقدام روسیه را اقدامی «غیرمسوولانه» خواند و گفت: این کار برخلاف موافقتنامه شش ماده‌ای با میانجیگری فرانسه است که در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۰۸ توسط مدودف به امضا رسیده است.

سفیر انگلستان در سازمان ملل بدیهی دانست که تمامی کشورها و سازمان‌‌های بین‌المللی به‌خاطر این اقدام روسیه روابط خود را با مسکو مورد تجدیدنظر و بررسی قرار دهند.

جان سوئرز گفت: وزیرخارجه انگلیس در حال آماده کردن متنی است که روابط روسیه و انگلستان در آن مورد تجدیدنظر قرار می‌گیرد.

بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نیز از گرجستان حمایت و اعلام کردند که فعالیت‌های حمایتی خود از این کشور را گسترش می‌دهند. قرار است هیاتی از بانک‌ جهانی و صندوق بین‌المللی پول برای بررسی شرایط اقتصادی گرجستان پس از جنگ با روسیه به تفلیس سفر کند.