رییس‌جمهوری زامبیا در سن 59 سالگی درگذشت

ایسنا- رییس‌جمهوری زامبیا که سنت سکوت را میان رهبران آفریقایی شکست و اقتصاد ویران زیمبابوه را محکوم کرد، روز سه‌شنبه در سن ‌٥٩سالگی در یک بیمارستان نظامی در فرانسه درگذشت. لوی امواناواسا، رییس‌جمهوری زامبیا، در ماه ژوئن در نشست سران اتحادیه آفریقا در مصر دچار سکته مغزی شد و از حال رفت. مرگ امواناواسا برای مردم زیمبابوه به منزله از دست رفتن یکی از معدود قهرمانان حامی‌شان در قاره آفریقا محسوب می‌شود.در پی مرگ رییس‌جمهوری زامبیا، نیکولا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه، مرگ امواناواسا را یک «ضایعه بزرگ برای قاره آفریقا و دموکراسی نامید».روپیا باندا، معاون ریاست جمهوری زامبیا، گفت: امواناواسا پس از سکته مغزی در ماه ژوئن، از مصر به بیمارستان نظامی «پرسی» در فرانسه منتقل شد و تا زمان انجام عمل جراحی اضطراری در روز دوشنبه‌ در این بیمارستان بستری بود و سرانجام در روز سه‌شنبه درگذشت.باندا خبر فوت امواناواسا را با غم و اندوه فراوان از تلویزیون اعلام کرد. مرگ امواناواسا باعث تسریع کشمکش قدرت بین احزاب سیاسی زامبیا و نیز خلاء قدرت در این کشور شده است. امواناواسا پیش از مرگ جانشینی برای خود تعیین نکرد و انتظار می‌رود روپیا باندا تا زمان برگزاری انتخابات که باید ظرف ‌٩٠ روز برگزار شود، به عنوان رییس‌جمهوری موقت، کشور را اداره کند. امواناواسا که عمدتا مرد شریف و صادقی شناخته می‌شد، به عنوان فردی که سنت سکوت را میان رهبران آفریقایی شکست و از رابرت موگابه، رییس‌جمهوری مستبد و خودکامه زیمبابوه شدیدا انتقاد کرد، تحسین بسیاری را برانگیخت. این اقدام امواناواسا باعث شد تعدادی دیگر از روسای جمهوری قاره آفریقا نیز به تبعیت از وی، نارضایتی خود را از موگابه اعلام کنند. مورگان چانگیرای، رهبر حزب مخالف اصلی زیمبابوه، جزو اولین کسانی بود که درگذشت امواناواسا را تسلیت گفت و وی را دوست و همراه خوب خود که برای دموکراسی در جنوب آفریقا قیام کرد، نامید. چانگیرای که بارها خواستار جایگزینی امواناواسا به جای تابو امبکی، رییس‌جمهوری آفریقای جنوبی در میانجی‌گری مذاکرات صلح زیمبابوه شده بود، افزود: روز درگذشت او یک روز غم‌انگیز برای مردم زیمبابوه است. امواناواسا نسبت به انتقاد غرب از کمک بی‌قید و شرط چین به قاره آفریقا رک و صریح‌اللهجه بود. وی سال گذشته در یک گردهمایی در آمریکا گفت: شما مردم غرب پیش از شروع انتقادات علیه چین، خود را نجات دهید. امواناواسا چه در داخل و چه در خارج از زامبیا، به خاطر مبارزه با فساد و به روز کردن اقتصاد کشورش مورد تحسین بود، اما با این حال وی اذعان داشت که نتوانسته جمعیت ‌١٢‌میلیون نفری زامبیا را از فقر شدید خارج کند. امواناواسا در سوم سپتامبر ‌١٩٤٨ در شهر موفوریلا واقع در شمال زامبیا به دنیا آمد. وی پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه زامبیا و پیش از ورود به دولت، حرفه وکالت را دنبال می‌کرد. وقتی فردریک چیلوبا در سال ‌١٩٩١ و در اولین انتخابات چند حزبی زامبیا، کنت کائوندا، رییس‌جمهوری وقت را شکست داد، امواناواسا به عنوان معاون رییس‌جمهوری منصوب شد ولی به سرعت به خاطر اعتراض به فساد موجود از سمت خود کناره‌گیری کرد. اما چیلوبا بعدا از امواناواسا به عنوان جانشین خود یاد کرد. امواناواسا در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ‌٢٠٠١ که به دلیل اتهامات روز تقلب تخریب شد، پیروز و به عنوان رییس‌جمهوری زامبیا انتخاب شد. وی در انتخابات شفاف و عادلانه سال ‌٢٠٠٦ نیز با کسب ‌٤٣ درصد آرا مجددا به عنوان رییس‌جمهوری منصوب شد. امواناواسا در طول حیات سیاسی‌اش با فساد مبارزه و اصلاحات اقتصادی را دنبال کرد. وی تورم ‌٧/٢١‌درصدی زامبیا در زمان شروع تصدی خود را به حدود ‌٦/٦‌درصد کاهش داد. زاهدمآبی اقتصادی و سیاست‌های بازار آزاد وی باعث شد که اهداکنندگان غربی از وی حمایت کنند و در سال ‌٢٠٠٥ تقریبا تمام بدهی خارجی ‌٢/٧ میلیارد دلاری زامبیا را بخشیدند. اما منتقدان، امواناواسا را به بی‌توجهی به مشکلات فقرا متهم می‌کردند. در زامبیا کمتر از ‌٢٠‌درصد مردم شغل رسمی دارند و اکثریت زیر خط فقر زندگی می‌کنند. مخالفان امواناواسا وی را به خوش خدمتی به اهداکنندگان غربی متهم می‌کنند و امواناواسا می‌گفت که در سایه بخشودگی بدهی‌ها وی توانسته بودجه آموزش و پرورش و بهداشت و درمان را افزایش دهد. برنامه تدفین رییس‌جمهوری متوفی زامبیا هنوز اعلام نشده است.