مترجم: شادی آذری

روز جمعه بیست و هفتم ماه ژوئن انتخابات ریاست‌جمهوری در زیمبابوه برگزار شد. این انتخابات تنها یک شرکت‌کننده داشت؛ رابرت موگابه. گزارش‌های اولیه حاکی از آن بودکه میزان مشارکت مردمی به خصوص در شهرهای کوچک بسیار پایین بود. در این شهر جنبش مورگان چانگیرای به نام جنبش تغییرات دموکراتیک (MDC) پرطرفدار است. چانگیرای به مردم گفت از شرکت در این انتخابات خودداری کنند؛ مگر آنکه جانشان در خطر باشد. به همین دلیل احتمال می‌رفت که مشارکت مردمی در مناطق روستایی بالاتر باشد؛ چون در این مناطق پلیس، سربازان و شبه‌نظامیان وفادار به حزب حاکم در موج خشونت علیه مظنونان به حمایت از گروه‌های مخالف، وارد عمل می‌شوند.

نتایج رسمی از دور اول انتخابات در ماه مارس حاکی از رای ۴۸درصدی چانگیرای و رای ۴۳درصدی موگابه بود؛ اما جنبش تغییرات دموکراتیک معتقد بود که بیش از ۵۰درصد آرا متعلق به چانگیرای بوده است.

در روز ۲۲ ماه ژوئن، چانگیرای از دور دوم انتخابات کناره‌گیری ‌کرد و اعلام کرد که اگر ادامه دهد، تعداد بیشتری از طرفدارانش کشته خواهند شد.

جنبش تغییرات دموکراتیک اعلام کرد که نزدیک به ۹۰درصد حامیان این جنبش کشته و حدود ۱۰۰۰۰ نفر مجروح شده‌اند، بیش از ۲۰۰۰۰ خانه ویران شده است و بیش از ۲۰۰۰۰۰ نفر آواره شده‌اند. به علاوه این حزب اعلام کرد که حداقل ۲۰۰۰ نفر از حامیان آن، از جمله صدها مامور رای‌گیری تحت بازجویی هستند، اما این خشونت‌ها پس از عقب‌نشینی چانگیرای ادامه نیافت.

اما واقعیت این است که این بحران هنوز تمام نشده است. موگابه ضعیف‌تر از گذشته به نظر می‌رسد. حتی نسبت به دو هفته پیش که هنوز انتقادهای خارجی اوج نگرفته بود، بسیار ضعیف‌تر است. در اجلاس گروه هشت کشور ثروتمند جهان که روز جمعه در ژاپن برگزار شد، وزرای امور خارجه این کشورها موگابه را به خاطر پیشتازی در چنین انتخاباتی به باد انتقاد گرفتند.

کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده این انتخابات را یک «حقه‌بازی» خواند. نخست‌وزیر انگلستان، گوردون براون، پیش از این اعلام کرده بود که کشورش موگابه دولتش را به رسمیت نخواهند شناخت. رهبران کشورهای غربی و اتحادیه اروپا موضوع سخت‌تر کردن تحریم‌ها در زمینه ۱۳۰ قلم از کالاها را علیه زیمبابوه مورد بررسی قرار می‌دهند.

از همه مخالفت‌ها مهم‌تر، مخالفت آفریقا بود که به موگابه پشت کرده‌است. اتحادیه توسعه جنوب آفریقا (SADC) که باشگاهی متشکل از ۱۴ کشور از جمله زیمبابوه است، وقتی تابو امبکی، رییس‌جمهوری آفریقای جنوبی برای میانجیگری از طریق «دیپلماسی آرام» در زیمبابوه تلاش کرد به این نتیجه رسید که باید از این کشور روی گرداند؛ اما آنهایی که روشی شدیدتر را خواستار شدند به دستاوردهایی هم رسیدند.

پس از عقب‌نشینی چانگیرای، رییس‌جمهوری زامبیا، امواناواسا که هم‌اکنون ریاست این گروه منطقه‌ای را برعهده دارد، گفت که برای اتحادیه توسعه آفریقای جنوبی ساکت ماندن ننگ‌آور بود.

او خواستار به تاخیر افتادن انتخابات تا زمانی که فضای آزاد و عادلانه‌ای حاکم شود، شد.

رهبران بوتسوانا و تانزانیا که در حال حاضر ریاست اتحادیه آفریقا (AU) را برعهده دارد نیز در این مورد ابراز ناراحتی کردند.

حتی آنگولا که متحد دیرینه موگابه به شمار می‌رفت از وی خواست خشونت را متوقف کند.

قرار است امروز اتحادیه آفریقا در مصر اجلاس سالانه خود را برگزارکند.موگابه نیز قصد دارد شرکت کند که اگر واقعا حضور داشته باشد، زمان سختی را خواهد گذراند. رهبر نیجریه هم موگابه را مورد سرزنش قرار داده است.

تعدادی از نخست وزیرها و رییس‌جمهوری‌های پیشین کشورهای آفریقایی نیز علیه او سخن رانده‌اند.

در هفته گذشته نلسون ماندلا، قهرمان آزادسازی آفریقای جنوبی «اشتباه تراژیک رهبری» زیمبابوه را مورد انتقاد قرار داد. آفریقای جنوبی همچنان با نفوذترین کشور در این قاره به شمار می‌رود.

اگرچه امبکی از انتقاد صریح موگابه اجتناب ورزیده است، کنگره ملی آفریقا (ANC) اعلام کرده است که عمیقا از عملکرد دولت زیمبابوه ناامید شده است.

آیا کشورهای آفریقایی از به رسمیت شناختن دولت موگابه سرباز می‌زنند؟ بوتسوانا در این زمینه گفته است شاید این کار را نکند؛ به خصوص اگر ناظران انتخاباتی اتحادیه توسعه جنوب آفریقا (SADC) انتخابات را ناعادلانه برآورد کنند.

سایر کشورهای این ناحیه نیز به یک اندازه مقاومت نشان می‌دهند؛ به ویژه اگر موگابه با چرب‌زبانی وارد مذاکره با جنبش تغییرات دموکراتیک شود.

چانگیرای خواستار حل و فصل این مناقشه از طریق مذاکره شده است و از سازمان‌های منطقه‌ای که توسط سازمان ملل پشتیبانی می‌شوند، خواسته است این دوران گذار را مدیریت کنند.

در هفته گذشته برای نخستین بار شورای امنیت سازمان ملل این رژیم را به خاطر خشونت‌هایش محکوم کرد.

این شورا اعلام کرد که نتایج دور نخست انتخابات باید مورد احترام قرار گیرد و این به معنای آن است که موگابه نمی‌تواند روی کار بماند.

تاکنون موگابه و اطرافیانش واکنشی به این جریانات نشان نداده‌اند. در مقاله‌ای که روز جمعه در یک روزنامه موگابه حامی به نام هرالد منتشر شد، رییس‌جمهوری نظرات «برخی از رهبران اتحادیه توسعه جنوب آفریقا را «غیرمسوولانه و بی‌ملاحظه» خواند. براساس گزارش‌ها موگابه گفته است: «بهتر است جهان ما را به حال خود واگذارد.»

تاکنون تنها با کلام با ظلم روزافزون در آفریقا مقابله شده است. اما اگر همسایگان موگابه به راستی وی را ایزوله کنند، وی حیات خود را دشوارتر خواهد یافت، حال نتایج انتخابات تک نفره هر چه می‌خواهد باشد، باشد.