سید عباس عاملی- از نگاه ادموند داکوزو، وزیر نفت نیجریه و رییس کنونی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت نفت بسیار پایین است. در مقایسه با ماه جولای که قیمت نفت به بشکه‌ای ۴۰/۷۸دلار رسید، آقای داکوزو درست می‌گوید: از آن موقع تاکنون، قیمت نفت به میزان ۲۵درصد کاهش پیدا کرده است. در ۲۵ سپتامبر، قیمت نفت برای مدت کوتاهی برای اولین بار پس از شش ماه به زیر ۶۰دلار سقوط کرد. همان تحلیلگرانی که تنها چند ماه گذشته نگران تاثیر نفت گران بر اقتصاد جهانی بودند، هم‌اکنون در مورد عواقب سقوط قیمت نفت می‌اندیشند. نگرانی‌ها نابجا به نظر می‌رسند، اول اینکه، آقای داکوزو اصرار دارد که اوپک در برابر کاهش قیمت‌ها بی‌تفاوت نخواهد بود. در آخرین دیدار خود در اواسط ماه سپتامبر، اوپک هشدار داد که در صورت کاهش بیشتر قیمت نفت بدون تذکر از تولید خود خواهد کاست. عربستان سعودی برای مثال، اخیرا فروش نفت خود را کاهش داده است. وزرای نفت از کشورهای متفاوت عضو اوپک دیدگاه‌های متفاوتی در رابطه با چگونگی واکنش به کاهش قیمت‌ها دارند، ولی همه آنها از دیدن کاهش درآمد نفتی خود به علت قیمت پایین بیزار هستند. مصرف جهانی نفت همچنان با تولید آن برابر است، بنابراین هرگونه کاهش تولید می‌تواند باعث افزایش چشمگیر قیمت نفت شود. به نظر می‌رسد آرامش فصل توفان‌های امسال و کاهش احتمال توقف صادرات نفتی ایران باعث کاهش قیمت نفت شده‌اند. ولی اگر تنش‌ها بار دیگر در خاورمیانه بالا بگیرند قیمت‌ها می‌توانند بار دیگر افزایش پیدا کنند. به علاوه‌، قیمت نفت معمولا در فصل پاییز پس از افزایش تقاضای بنزین در فصل تابستان و پیش از افزایش تقاضا برای دستگاه‌های گرم‌کننده در زمستان کاهش پیدا می‌کند. به گفته سابین سچلز، استراتژیست مریل لینچ، تغییر فصلی قیمت نفت به دلیل کمبود ظرفیت پالایشی و ذخیره‌ای بیش از گذشته معمول شده است. او می‌گوید در زمان اوج تقاضا، قیمت بنزین باید آن قدر افزایش پیدا کند که پالایشگاه‌های قدیمی با بازده کم که در صورت پایین بودن قیمت نفت سودده نخواهند بود، بار دیگر آغاز به کار کنند. در عوض این پالایشگاه‌ها نفت بیشتری را مصرف می‌کنند و باعث افزایش بیشتر قیمت نفت می‌شوند. خانم سچلز بر این باور است که تا وقتی که پالایشگاه و ظرفیت ذخیره بیشتری ساخته نشود و چاه‌های نفتی بیشتری توسعه نیابند، بازارهای نفتی از این چرخه فرار نخواهند کرد. به نظر می‌رسد تجار بازارهای آینده نیز بر این باورند که قیمت نفت افزایش خواهد یافت. نفت برای دسامبر ۲۰۰۷ برای مثال، در ۲۷ سپتامبر به قیمت ۶۸دلار فروش رفت. قیمت نفت تا دسامبر ۲۰۱۱ در تمام ماه‌ها بیشتر از ۶۰دلار است. اما در صورت کاهش رشد اقتصادی آمریکا این قیمت‌ها می‌توانند کاهش پیدا کنند. چنین رخدادی باعث کاهش تقاضا خواهد شد، هم از جانب آمریکا هم از جانب کشورهایی مانند چین که دارای صادرات فراوانی به آمریکا هستند. اقتصاددانان HSBC که انتظار دارند رشد اقتصادی آمریکا در سال ۲۰۰۷ دچار کاهش چشمگیر شود، هم‌اکنون برخلاف اجماعی که بر سر رشد ۳/۶درصدی وجود دارد، پیش‌بینی می‌کنند که رشد تولید ناخالص داخلی آسیا در سال ۲۰۰۷، ۸/۵درصد خواهد بود. از طرف دیگر، نفت ارزان‌تر می‌تواند از چند طریق باعث کاهش احتمال رکود اقتصادی شود. نفت ارزان، شرکت‌هایی را که مانند تولیدکنندگان خودروهای پرمصرف به علت قیمت بالای سوخت ضرر کرده‌اند تقویت خواهد کرد. به علاوه، نفت ارزان فشار را در زمانی که بسیاری نگران کاهش قیمت مسکن هستند از دوش مصرف‌کنندگان خواهد برداشت. اقتصاددانان مورگان استنلی تخمین زده‌اند که کاهش قیمت بنزین از بیشتر از ۳دلار به ۵۰/۲دلار در برابر هر گالن به تنهایی ۷۸میلیارد دلار به قدرت خرید مصرف‌کنندگان آمریکا افزوده است. مهم‌تر از همه، نفت ارزان نگرانی‌ها را در مورد تورم کاهش خواهد داد و در نتیجه نیاز بانک‌های مرکزی به افزایش نرخ بهره را برطرف خواهد کرد.

منبع: اکونومیست