باهره دامغانی- اقتصادهای نوظهور، غرب را به چالش کشیده‌اند. جدیدترین گزارش گروه توسعه و تجارت سازمان ملل متحد در مورد سرمایه‌گذاری خارجی نشان می‌دهد که اقتصادهای نوظهور در یک‌سال گذشته توانسته‌اند بازار سرمایه‌گذاری خارجی را از دست کشورهای در حال توسعه خارج کنند. اگرچه انگلستان و آمریکا هنوز مقصد اصلی بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی در جهان است اما اقتصادهای نوظهور نیز در این مدت توانسته‌اند مجموعا با جذب نیمی از سرمایه‌های خارجی به سوی یک رکورد جدید گام بردارند.

انگلستان موفق‌ترین کشور جهان در جذب سرمایه‌های خارجی در سال ۲۰۰۶ بوده است. براساس این گزارش مجموعه کشورهای بریتانیا توانسته‌اند ۱۶۵میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب کنند. هر چند بخش بزرگی از این سرمایه‌گذاری مدیون همکاری اقتصادی بزرگ انگلستان و آلمان در بخش نفت است. کمپانی رویال داچ‌شل انگلستان توانست قراردادی طولانی را به ارزش ۷۴میلیارد دلار با آلمان امضا کند که براساس آن قرارداد دو طرف همکاری مشترکی را در بخش نفت دریای شمال و اقیانوس اطلس انجام خواهند داد.

ایالات متحده آمریکا اگرچه همچنان جایگاه خوبی را در فهرست آنکتاد دارد اما این کشور امسال به موفقی پارسال نبود و حجم سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور نسبت به سال ۲۰۰۵ با ۱۹درصد کاهش روبه‌رو بود. این کشور توانست ۹۹میلیارد دلار سرمایه خارجی را جذب کند. تحلیلگران بر این عقیده هستند که کاهش رشد اقتصادی آمریکا در نیمه دوم سال به دلیل همین کاهش سرمایه‌گذاری خارجی است. افزایش ناگهانی قیمت نفت و نگرانی افزایش نرخ تورم در آمریکا باعث شده است تا میل به سرمایه‌گذاری در کشور آمریکا از سوی خارجیان کاهش پیدا کند. بخش ساختمان‌سازی و مسکن یکی از منابع اصلی جذب سرمایه‌های خارجی در ایالات متحده است که این عامل جذب امسال یکی از بدترین سال‌های فعالیت خود را پشت سر گذاشت و رکودی که حاصل از افزایش پی‌درپی نرخ بهره در آمریکا بود، اجازه نداد تا سرمایه‌گذاران خارجی به مانند هر سال به سمت بخش ساخت‌وساز در ایالات متحده جذب شوند.

اتحادیه اروپا نیز امسال سال خوبی را از نظر جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی تجربه کرد. امسال بیش از ۴۲۲میلیارد دلار سرمایه‌ خارجی به ۲۵ کشور عضو اتحادیه اروپا سرازیر شد که تقریبا ۲برابر پارسال است. برخی تحلیلگران عقیده دارند که بخش اصلی این آمار به دلیل سرمایه‌گذاری اعضای اتحادیه اروپا در کشورهای دیگر اتحادیه به وجود آمده است. این آمارها نشان می‌دهد که اعضای قدیمی و قدرتمند اتحادیه اروپا نسبت به اعضای جدید و کشورهای بلوک شرق سابق پیوسته به این اتحادیه بهتر عمل کرده‌اند. ۱۵ عضو قدیمی و معتبر اتحادیه اروپا مجموعا ۳۸۸میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب کرده‌اند و این در حالی است که ۱۰ عضو جدید این اتحادیه تنها توانسته‌اند ۳۴میلیارد دلار سرمایه‌ خارجی جذب کنند. این مساله در درجه اول نشانگر غیر یکدست بودن ساختار اتحادیه اروپا در بخش اقتصاد است که نشان می‌دهد با وجود تلاش‌ها و استانداردهایی که کمیسیون اروپا در هنگام به عضو گرفتن کشورهای این قاره دارد، همچنان فاصله زیادی بین اعضای این اتحادیه وجود دارد. مشکلات موجود در راه ثبت و راه‌اندازی شرکت‌ها در کنار عدم مشوق‌های لازم برای سرمایه‌گذاران خارجی هنوز از بزرگ‌ترین موانع سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای جدا شده از بلوک شرق است. کشورهای جدا شده از بلوک شرق اگرچه از زیرساخت‌های صنعتی و تولیدی مناسبی برخوردار هستند، اما بسیاری از آنها هنوز نتوانسته‌اند زیرساخت‌های مالی و بازارهای سرمایه‌ای خود را فعال کنند و به همین دلیل در جذب سرمایه‌گذاری خارجی ناتوان هستند. چنانچه این اعضا نتوانند این فاصله را جبران کنند در سال‌های آینده این شکاف بیشتر شده و در نهایت به کاهش رشد اقتصادی اروپا منجر خواهد شد.