«وضعیت اضطراری ملی» در هند

تقریبا نیمی از آمار ابتلای جهانی متعلق به هند است. «جفری گتلمان»، «سمیر یاسر»، «هاری کومار» و «سوهاسینی راج» در گزارش ۲۴ آوریل در نیویورک‌تایمز نوشتند، اما کارشناسان می‌گویند آمار فعلی بخشی از کوه یخ ویروس کرونا و بخشی از واقعیتی است که دیده می‌شود؛ ویروسی که وضعیت این کشور را به حالت اضطرار رسانده است. میلیون‌ها نفر می‌ترسند پا از خانه بیرون بگذارند چرا که نرخ ابتلا بسیار سریع است.  آمارهای دریافتی از نقاط مختلف این کشور نشان می‌دهد بیمارانی که دچار بحران تنفسی شده‌اند و نیاز مبرمی به اکسیژن دارند؛ به حال خود رها شده‌اند یا در بیمارستان‌های آشفته و در هم ریخته‌ای که در حال تهی شدن از اکسیژن هستند در انتظارند.

افزایش ناگهانی ابتلای کووید در هفته‌های اخیر در هند علامت سوال بزرگی بر سر آمار رسمی تقریبا ۲۰۰ هزار نفری ابتلا و مرگ‌و‌میر بیش از ۲ هزار نفری در روز قرار داده است. آمارهایی که از زمین‌های سوخته در سراسر این کشور به دست آمده – یعنی جاهایی که آتش گویی هرگز خاموشی نمی‌گیرد و همواره برای سوزاندن اجساد روشن است - نشان می‌دهد که نرخ مرگ‌و‌میر بسیار بیش از آن چیزی است که آمار رسمی دولتی نشان می‌دهند. تحلیلگران می‌گویند، سیاستمداران و مدیران عصبانی بیمارستانی آمار را کمتر از حد معمول و تعداد زیاد کشته‌ها را کمتر از واقعیت اعلام می‌کنند. از سوی دیگر، خانواده‌های درگیر هم به دلیل ترس یا شرمساری پیوندهای کوویدی یا ابتلای احتمالی را پنهان می‌کنند و همین بر میزان سردرگمی و ابهام در این کشور ۴/ ۱ میلیارد نفری افزوده است. برامار موخرجی، اپیدمولوژیست در دانشگاه میشیگان که تحولات هند و نرخ مرگ‌و‌میر را از نزدیک رصد می‌کند، می‌گوید: «این قتل‌عام تمام‌عیار داده‌هاست. از تمام مدل‌سازی‌هایی که ما به دست داده‌ایم، باور داریم که آمار واقعی مرگ‌و‌میر دو تا پنج برابر آن چیزی است که گزارش شده است. به همین دلیل، به آن قتل‌عام تمام‌عیار داده‌ها نام داده‌ایم چرا که مقام‌های دولتی آمارها را می‌کُشند.»

«گتلمان- یاسر- کومار- راج» در بخش دیگری از گزارش خود نوشتند، در یکی از زمین‌های سوخته بزرگ در احمدآباد، (شهری در ایالت غربی گجرات)، آتشی به رنگ نارنجی شبانه‌روز به آسمان سر می‌کشد. این آتش در ۲۴ ساعت شبانه‌روز روشن است همچون یک نیروگاه صنعتی که هرگز خاموشی به خود نمی‌گیرد. «سورش بای»، کارگری در این شهر، می‌گوید او هرگز چنین حجم زیادی از اجساد (که در حال سوزانده شدن هستند) را در عمر خود ندیده است. اما او علت مرگ را در برگه‌هایی که به خانواده‌ها تحویل می‌دهد «کووید-۱۹» اعلام نکرده هرچند تعداد تلفات این ویروس در حال افزایش است. او می‌گوید: «ما علت مرگ را بیماری، بیماری، بیماری اعلام می‌کنیم. این چیزی است که روی کاغذ می‌نویسیم.» وقتی از او دلیل آن را می‌پرسیم، می‌گوید رئیسش از او خواسته چنین کند. رئیس او هم حاضر به گفت‌وگو و پاسخ به پرسش‌ها نشد. روز شنبه ۴ اردیبهشت ماه گزارش‌های رسمی تقریبا ۳۵۰ هزار ابتلای جدید را گزارش داد و نرخ مرگ‌و‌میر هم همچنان بالا می‌رود. در یک بیمارستان در دهلی‌نو، پزشکان اعلام کردند که ۲۰ بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه به دلیل افت فشار اکسیژن جان خود را از دست دادند. پزشکان تقصیر را بر گردن کاستی‌های مربوط به عرضه اکسیژن در مراکز درمانی می‌اندازند.

ماه‌ها پیش چنین به نظر می‌رسید که هند عملکرد خوبی از خود در مدیریت این پاندمی نشان داده است. پس از اینکه قرنطینه سخت اولیه برداشته شد، این کشور پرونده‌های دهشتناک شمارش و ردیابی و نیز مرگ‌و‌میری که سایر کشورهای بزرگ را به وضعیت بحران دچار کرد، ثبت نکرد. بسیاری از مسوولان و شهروندان عادی اقدامات احتیاطی را متوقف کردند و طوری رفتار کردند که گویی بدترین روزها گذشته است. اکنون، تعداد بی‌شماری از هندی‌ها به رسانه‌های اجتماعی روی آورده‌اند و پیام‌های اضطراری (S.O.S) از این دست را به اشتراک می‌گذارند: نیازمند تخت بیمارستانی، نیازمند دارو، نیازمند اکسیژن برای تنفس و.... در یکی از رسانه‌های برجسته هندی یعنی «هندوستان تایمز» این تیتر برجسته شد: «وضعیت اضطراری ملی». در سراسر هند و در گوشه و کنار این کشور، آتش‌های بزرگی افروخته شده و یکباره ده‌ها جسد سوزانده می‌شود. همزمان، کارزار واکسن کووید نیز در جریان است. تا کنون کمتر از ۱۰ درصد از جمعیت هند یک دُز واکسن دریافت کرده‌اند. این در حالی است که هند بزرگ‌ترین سازنده واکسن در جهان است. نیازهای شدید هند در حال حاضر اثرات موج‌داری در سراسر جهان، به‌ویژه برای کشورهای فقیرتر دارد. این کشور در نظر داشت میلیون‌ها دُز واکسن صادر کند اما با توجه به‌کم و کاستی‌های شدید در زمینه واکسن، صادرات آن متوقف و باعث شده کشورهای دیگر هم دُزهایی کمتر از آنچه انتظار می‌رفت دریافت کنند.

پزشکان نگرانند که این افزایش ناگهانی دست‌کم تا حدی برخاسته از ظهور ویروس جدیدی است که «جهش‌یافته مضاعف» شناخته می‌شود (B.۱.۶۱۷) زیرا حاوی جهش‌های ژنتیکی است که در دو نسخه دیگر کرونا که کنترل آن سخت است هم وجود دارد. یکی از جهش‌ها در اوایل سال جاری در کالیفرنیا رخ داد. گونه‌های دیگر مشابه گونه‌ای بود که در آفریقای جنوبی رخ داد و تصور می‌شود که مقاومت بیشتری در برابر واکسن دارد. با این حال، دانشمندان هنوز نمی‌دانند که ویروس کرونای جهش‌یافته هندی چقدر قدرت سرایت و ابتلا دارد. نتیجه می‌تواند بسیار بدتر باشد: یعنی گونه‌ای که سریع منتقل می‌شود و کمتر قابل کنترل است. این باعث نگرانی دانشمندان در اقصی نقاط جهان شده است. برخی دانشمندان بر این باورند که بعضی گونه‌های جدید و جهش‌یافته کرونا می‌تواند بدتر از گونه‌های فعلی بوده و در برابر واکسن‌های کنونی هم مقاوم‌تر باشند. در شهر «بوپال» در مرکز هند، که مرکز نشت فاجعه‌بار گاز در دهه ۸۰ بود که باعث مرگ هزاران نفر شد، ساکنان بر این باورند که میزان آتش‌های افروخته شده و میزان اجساد سوزانده شده بسیار بیشتر از فاجعه دهه ۸۰ است.

ظرف بازه زمانی ۱۳ روزه در نیمه آوریل، مقام‌های بوپال گزارش دادند که ۴۱ مرگ مربوط به کووید رخ داده است. اما نظرسنجی نیویورک‌تایمز از این شهر و میزان آتش‌های افروخته شده و اجساد روی زمین مانده نشان داد که طی همین بازه زمانی حدود هزار نفر بر اثر کووید جان خود را از دست داده‌اند. دکتر «جی.سی. گوتام»، کاردیولوژیست مستقر در بوپال، می‌گوید: «بسیاری از مرگ‌ها ثبت نمی‌شود و اینها مرگ‌های روزمره هستند.» او می‌گوید مقام‌ها به این دلیل چنین آماری می‌دهند «که نمی‌خواهند موجب هراس عمومی شوند.» همین امر در حال رخ دادن در لکنهو و میرزاپور (دو شهر مهم در ایالت اوتارپرادش) و گجرات است جایی که در همین بازه زمانی در نیمه آوریل مقام‌ها گزارش دادند که حدود ۷۳ تا ۱۲۱ مرگ مرتبط با کووید رخ داده است. اما آمار جمع‌آوری شده از سوی یکی از روزنامه‌های مهم گجرات (Sandesh) نشان داد که این آمار چندین برابر بیشتر است یعنی حدود ۶۱۰ مرگ در هر روز.

روزنامه The Hindu هم در گزارشی در صفحه اول خود اعلام کرد که مرگ‌و‌میر مرتبط با کووید در گجرات بسیار فراتر از آمارهای دولتی است. جمعیت هند به‌طور متوسط در ایالات غربی‌اش جوان است. کارشناسان می‌گویند محتمل‌ترین دلیل که نرخ مرگ‌و‌میر در میلیون در این ایالات نسبتا کاهشی است به همین جهت است. اما این آمار هم به سرعت در حال تغییر است و نرخ ابتلا و مرگ‌و‌میر در این ایالات هم روندی افزایشی دارد. به گفته سازمان بهداشت جهانی، اگر کسی بر اثر بیماری کووید بمیرد باید در زمره کوویدی‌ها گنجانده شود حتی اگر بیماری زمینه‌ای هم داشته باشد. به‌عبارت دیگر، اگر فردی سرطان داشت و به کووید مبتلا شد و بر اثر آن درگذشت، دلیل مرگ باید کووید قید شود نه سرطان.