شیفت ترامپ به سوی ژنرال ها

دنیای اقتصاد: ۱۶ سال جنگ در افغانستان بدون آنکه چشم‌انداز روشنی از پایان آن وجود داشته باشد، برای ایالات متحده تبدیل به کابوس شده است. درخت جنگی که جورج بوش پسر در افغانستان کاشت نه برای افغانی‌ها نه برای آمریکایی‌ها میوه‌ای نداشته است. این در حالی است که تاکنون هزاران نفر ازشهروندان افغانستان و صدها سرباز آمریکایی نیز در میادین افغانستان کشته شده‌اند.

به گزارش سی‌ان‌ان ترامپ طرحی متفاوت از باراک اوباما برای افغانستان ارائه کرده است. در این طرح ترامپ در نظر دارد که تعداد سربازان آمریکا در افغانستان را افزایش دهد، درحالی‌که وی اذعان کرده بود که آمریکا باید این جنگ طولانی را رها کند. به نظر می‌رسد که افغانستان برای آمریکا تبدیل به یک ویتنام دیگر شده است اما او در ویرجینیا درباره افغانستان گفت: ما تا پیروزی خواهیم جنگید. همچنین لحن سخنان او به‌گونه‌ای بود که حکایت از افزایش نیرو در افغانستان دارد. هر چند رئیس‌جمهوری آمریکا گفته است که از ارائه جزئیات خودداری می‌کند اما گفته می‌شود که تا ۴ هزار سرباز به افغانستان اعزام خواهند شد. ترامپ در مورد پرده‌پوشی در باب طرح خود تصریح کرد: دشمنان آمریکا نباید بدانند که طرح ما چیست؟ ما اگر قصد حمله به جایی داشته باشیم، یک کلمه هم سخن نخواهم گفت اما حمله خواهیم کرد.

این سخنان ترامپ در شرایطی مطرح می‌شود که او پیشتر گفته بود که آمریکا باید دست از این جنگ طولانی بردارد و از اینکه سربازان آمریکایی در آنجا کشته می‌شوند ناخشنود است اما حالا می‌‌گوید تخلیه افغانستان به رشد تروریسم در این کشور منجر خواهد شد. در پی این سخنرانی، جیمز متیس، وزیر دفاع ایالات متحده نیز اعلام کرد از ستاد مشترک ارتش آن کشور خواسته تا اقدامات لازم را برای عملی‌کردن راهبرد تازه آغاز کند. اما ترامپ در سخنرانی خود از «خروج عجولانه» نیروهای نظامی آمریکا از عراق انتقاد کرده‌ و می‌گوید این خروج به حضور و تقویت داعش انجامید و ایالات متحده نباید اجازه دهد اتفاق مشابهی در افغانستان بیفتد.

او می‌گوید: «تروریست‌ها خلأ ناشی از خروج شتاب‌زده نیروهای آمریکایی را پر خواهند کرد، از جمله داعش و القاعده، همان‌گونه که قبل از یازدهم سپتامبر چنین چیزی اتفاق افتاد. و همان‌طور که می‌دانیم در سال ۲۰۱۱ آمریکایی‌ها عجولانه و به اشتباه از عراق خارج شدند».‎ دونالد ترامپ گفت «تقریبا ۱۶سال پس از حملات یازده سپتامبر، پس از فداکاری‌های بی‌مانند و جان و سرمایه مردم، اکنون آمریکایی‌ها نگران هستند که این جنگ به پیروزی منتهی نشود. این موضوع اکنون در خصوص جنگ ۱۶ ساله افغانستان مشخص شده است؛ طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا.» ترامپ همچنین گفت که نخست قصد داشت نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج کند، اما مشاورانش او را قانع کرده‌اند که برای جلوگیری از پیشروی طالبان و سقوط احتمالی دولت کابل، به تقویت آنها دست بزند. او تاکید کرده تعهدات آمریکا چک سفید امضا و نامحدود نیست. به گفته رئیس‌جمهوری آمریکا کشورش تا زمانی که از طرف افغانستان اراده و پیشرفتی مشاهده کند، با دولت آن همکاری می‌کند.

درحالی‌که ترامپ در مورد افغانستان تغییر موضع داده، سخنان تند و تیزی هم علیه پاکستان داشته است. رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: واشنگتن دیگر نمی‌تواند در برابر اینکه پاکستان تبدیل به مامنی برای سازمان‌های تروریستی باشد، ساکت بنشیند. او اضافه کرد: ما سالانه میلیون‌ها دلار به پاکستان می‌دهیم تا به کسانی پناه دهد که با آنها در حال جنگ هستیم. این روند باید سریع تغییر پیدا کند. ترامپ همچنین با خطاب قرار دادن رقیب منطقه‌ای پاکستان، از هند خواست تا در افغانستان کمک بیشتری به آمریکا کند. وی در این سخنرانی از هند خواست در اقتصاد و توسعه افغانستان به واشنگتن یاری برساند. او در این زمینه گفت: ما از هند به‌دلیل اینکه در ثبات افغانستان نقش داشته تشکر می‌کنیم اما هند از طریق تجارت با آمریکا میلیون‌ها دلار به دست می‌آورد و ما می‌خواهیم که با آن دلارها به افغانستان کمک کند، به‌ویژه اگر این کمک‌ها در حوزه اقتصاد و توسعه باشد.

گفت‌وگوی سخت

واشنگتن برای مدت‌های مدیدی است که اسلام‌آباد را متهم کرده که تلاش چندانی برای بازگشت ثبات به افغانستان نمی‌کند. در ماه ژوئیه، جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا از کنگره خواست کمک ۵۰ میلیون دلاری به پاکستان را به حالت تعلیق در آورند؛ زیرا وی مطمئن نیست که اسلام‌آباد برای متوقف کردن شبکه حقانی، یک شاخه از طالبان، تلاش لازم را صورت داده باشد. مقامات آمریکایی بر این باورند بسیاری از رهبران حقانی در پاکستان مستقر هستند و برخی از تحلیلگران بر این باورند برای بازگرداندن ثبات به افغانستان اول باید این شبکه متلاشی شود. صحبت‌های ترامپ هم در روز شنبه دال بر این بود که پاکستان چون شریک آمریکا به حساب می‌‌آید از واشنگتن بهره بیشتری به دست می‌آورد؛ اما بیشترین فضا را هم به تروریست‌ها در کشور خودش داده است.

پاکستان عمده‌‌ترین شریک غیرناتویی آمریکا در دوران جورج بوش دوم به حساب می‌آمد و اسلام‌آباد در سال ۲۰۰۴ در جنگ با القاعده به واشنگتن یاری رساند؛ اما این دو کشور دیرزمانی است که بر سر بازگشت ثبات به افغانستان بیشترین کشمکش را داشته‌اند. مایکل کوگلمن، کارشناس آسیا در مرکز «وود رود ویلسون» می‌گوید: «پاکستان دارای منافع راهبردی تغییرناپذیر با طالبان است». او ادامه می‌دهد: «این گروه در کاهش نفوذ هندی‌ها در افغانستان نقشی حیاتی برای پاکستان ایفا می‌کند.»

جنگ طولانی آمریکا

روز شنبه رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد که در دیداری با مشاوران امنیت ملی‌اش «تصمیمات زیادی» از جمله در مورد افغانستان اتخاذ شده است. چندی بعد جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا تاکید کرد که ترامپ پس از بررسی‌های دقیق، تصمیم خود را گرفته ‌است و می‌خواهد آن را شخصا با شهروندان در میان بگذارد. تا ساعاتی پیش از سخنرانی تلویزیونی دونالد ترامپ جزئیاتی از این تصمیم فاش نشد، جز اینکه کاخ سفید به‌طور کلی اعلام کرده بود تصمیمی درمورد کاهش نیروها در افغانستان گرفته نشده‌ است.

پیش‌تر رویترز به نقل از مقام‌های ایالات متحده گزارش داده بود گزینه‌های مختلفی روی میز دونالدترامپ بوده‌است: از خروج کلیه نیروهای آمریکایی تا افزایش محدود آنها. به گفته رویترز مشاور امنیت ملی ترامپ، ژنرال مک‌مستر و برخی دیگر از مشاوران، هوادار طرح افزایش چهار هزار نفری نیروها بودند. اما استیو بنن، استراتژیست پیشین ترامپ خواستار خروج همه نیروها بود و معتقد بود همچنان افقی از پیروزی احتمالی در این جنگ دیده نمی‌شود.

فعالیت کاری استیو بنن در کاخ سفید، روز جمعه پایان یافت و حالا به نظر می‌رسد سایه راهبردهای ژنرال‌ها بر کاخ سفید بیش از گذشته سنگینی می‌کند.

دونالد ترامپ در کارزار انتخابات سال گذشته، از حضور نظامی آمریکا در افغانستان و روند نبردها انتقاد کرده و خواستار خروج فوری نیروها شده بود؛ اما در عین حال گفته بود قصد دارد به نبرد تازه‌ای با هدف پیروزی دست بزند. اما رسانه‌های آمریکایی از جمله سی‌ان‌ان و آسوشیتدپرس با یادآوری گفته‌های دونالد ترامپ در جریان انتخابات، به وضعیت شکننده دولت افغانستان و احتمال سقوط آن اشاره کرده و می‌گویند دولت در کابل در حال حاضر کنترل نیمی از کشور را در دست دارد.

درگیری‌های نظامی در افغانستان، با حضور ارتش ایالات متحده، به سال ۲۰۰۱ بازمی‌گردد؛ زمانی‌که در پی حملات یازدهم سپتامبر، ارتش آمریکا برای نابودی القاعده وارد آن کشور شد. در حال حاضر این کشمکش، طولانی‌ترین از این دست برای ایالات متحده به شمار می‌رود. نبرد با شورشیان مورو در جنوب فیلیپین که ۱۴ سال طول کشید در رتبه بعدی قرار دارد. حضور نظامی در عراق که در دوره اوباما رسما پایان یافت، نزدیک به ۹ سال طول کشید و جنگ ویتنام، هشت سال، ارتش آمریکا را در آن کشور نگه داشت.