گروه جهان: فتح‌الله گولن، روحانی ترکیه‌ای ساکن پنسیلوانیا که اردوغان او را به برانگیختن کودتا در ترکیه متهم می‌کند و برخی او را پدر کودتاچیان می‌نامند، روز شنبه در محل اقامت خود در پنسیلوانیا در مصاحبه‌ای مداخله در کودتا را رد کرد. او در عین حال دولت اردوغان را با «حکومت نازی» قابل مقایسه دانست.

گولن که به واسطه یک مترجم با رسانه‌ها سخن می‌گفت، افزود: «پیام من به مردم ترکیه این است که هرگز نگاه مثبتی به مداخله نظامی نداشته باشند، زیرا از طریق مداخله نظامی، دموکراسی به دست نمی‌آید.» به گزارش نیویورک‌تایمز، اگرچه وی تلاش برای انجام کودتا را رد کرده اما مداخله برخی پیروانش در انجام کودتا را رد نکرده و افزود که این دسته از پیروان در ترکیه را نمی‌شناسد.

به نوشته نیویورک‌تایمز، رهبر فرقه گولنی‌ها به همراه پیروانش توانسته یک جنبش ملی‌گرایانه، اجتماعی و مذهبی جهانی را شکل دهد. همچنین گفته شده این فرقه رهبری بیش از ۱۰۰ مدرسه خصوصی در آمریکا را در دست دارد. در بطن جنبش او- که به‌دنبال ترویج شکلی مسالمت‌جو و صلح‌جو از اسلام است- مفهومی به نام «خدمت» قرار دارد که در قاموس پیروانش «نوعی خدمت مردمی» توصیف می‌شود.

او از اواخر دهه ۹۰ در تبعیدی خودخواسته در آمریکا به سر می‌برد. طی این مدت او متهم است که به‌دنبال ترویج «دولت اسلامی» در ترکیه است اما در نهایت از این اتهامات مبرا شد. در یک برهه، ایالات‌متحده تلاشی نافرجام به خرج داد تا وی را دیپورت کند زیرا گفته شده بود ویزای او روال قانونی را طی نکرده است. قاضی فدرال در پنسیلوانیا جلوی این اقدام را گرفت.

پس از کودتای نافرجام اخیر در ترکیه باز دولت اردوغان انگشت اتهام را به سوی او نشانه رفته است. اردوغان در مصاحبه‌ای در روز یکشنبه از ایالات‌متحده خواستار استرداد گولن به ترکیه شده است. وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که درخواست استرداد او را بررسی خواهد کرد. جان کری، طی دیداری از لوکزامبورگ، اعلام کرد: «از دولت ترکیه می‌خواهیم ادله مشروع خود را ارائه دهد. در این صورت، ایالات‌متحده به بررسی اسناد خواهد پرداخت و مساله استرداد او را در نظر خواهد گرفت.» به نظر می‌رسد اردوغان در اولین اقدام تلافی‌جویانه، پایگاه اینجرلیک را برای تحت فشار گذاشتن آمریکا تعطیل کرد. به گزارش نیویورک‌تایمز، گولن افزود نه جان کری و نه هیچ‌یک از مقام‌های فدرال با او تماسی نگرفته‌اند.

نیویورک‌تایمز می‌نویسد شبکه گولن تجارتی میلیارد دلاری مانند شرکت‌های رسانه‌ای، بانک‌ها و شرکت‌های ساخت و ساز را در کنترل خود دارد. عملیات‌های او موجب توجه دولت آمریکا شد به‌ویژه مدارسی که از سوی این جنبش در آمریکا تاسیس شد باعث شد عملکرد وی زیر ذره‌بین قرار گیرد. به تازگی دولت اردوغان از ۳۰ مدرسه متعلق به گولن در تگزاس شکایت کرده است.

اگرچه گولن هرگونه مشارکت در کودتا را رد کرده اما به شدت منتقد دولت اردوغان است. او می‌گوید: «آنها اموال را مصادره کرده‌اند؛ رسانه‌ها را مصادره کرده اند؛ حریم‌ها را شکسته اند؛ مردم را همچون رژیم آلمان نازی مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند.» گولن افزود: «دولت اردوغان هیچ‌گونه مدارایی با هیچ گروهی ندارد.»

گولن همچنین به تمجید و تحسین از پیروان خود پرداخت و افزود اگر مشارکت‌کنندگان «خدمت» در کودتای اخیر دستگیر شدند با وجود‌ آسیبی که به آنها وارد شد اما به خشونت متوسل نشدند: «این نشان می‌دهد آنها در مسیر درستی هستند.» با این حال، مواضع دولت ترکیه پس از کودتا باعث تنش در روابط با آمریکا هم شده است. اردوغان به هر وسیله‌ای برای اعمال فشار بر آمریکا متوسل شده است. به گزارش الجزیره، جان کری افزود تعطیلی اینجرلیک، قطع برق آن و فشار بر آمریکا جهت بازگرداندن گولن ممکن است بر روابط دو طرف تاثیر منفی بگذارد. با این حال، کری افزود مذاکرات مبنی بر بازگشایی اینجرلیک ادامه دارد.