خودروسازی فرانسه در سـوگ
گروه اقتصاد بین‌الملل: شش حمله هماهنگ تروریستی در نقاط مختلف شهر پاریس در شامگاه جمعه 22 آبان، تلخ‌ترین و مرگبارترین فاجعه تروریستی فرانسه پس از جنگ جهانی دوم را رقم زد. در این حملات تروریستی دست‌کم 129 نفر کشته و حدود 300 نفر مجروح شدند. روزنامه‌های فرانسوی این حادثه را«جنگ در قلب پاریس» نامیدند و برخی، آن را 11 سپتامبر فرانسه خواندند. پس از این حادثه، گروه تروریستی داعش مسوولیت این حملات را به عهده گرفت و فرانسه را به حملات بیشتر و شدیدتر تهدید کرد.

سوگواری خودروسازان فرانسوی

حملات جمعه شب پاریس، شوک بزرگی به فرانسه وارد کرد و این کشور و دیگر کشورهای جهان را در غم و اندوه فرو برد. درپی این حملات، فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه، سه روز عزای عمومی در این کشور اعلام کرد. شرکت‌های رنو و پژو سیتروئن، دو خودروساز بزرگ فرانسه، نیز به این عزاداری پیوستند. با شروع روز کاری دوشنبه، این خودروسازان فرانسوی از کارکنان خود خواستند به احترام قربانیان حملات تروریستی جمعه شب، یک دقیقه سکوت کنند. کارلوس گوسن، مدیرعامل رنو-نیسان، سفرش را به کارولینای جنوبی واقع در ایالات متحده لغو کرد تا برای شرکت در مراسم یادبود قربانیان این حادثه تروریستی در پاریس باشد. همچنین دیتر زیچ، مدیرعامل دایملر و دیگر مدیران ارشد این شرکت با انتشار بیانیه‌‌ای اعلام کردند:«ما با ارزش‌هایی به این حملات پاسخ می‌دهیم که تروریست‌ها بیشترین هراس را از آنها دارند: آزادی، دوری از خشونت و احترام متقابل». البته خودروسازان فرانسوی دلایل دیگری هم برای عزاداری داشتند.


لغو سفر رئیس‌جمهوری

ازجمله تبعات فوری حملات پاریس این بود که بلافاصله سفر مهم حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، به این کشور لغو شد. روحانی قرار بود در سفری دو روزه به فرانسه قراردادهای مهم تجاری با این کشور امضا کند. این قراردادها در حوزه حمل و نقل هوایی، انرژی و صنعت خودرو بودند. اما درپی این حملات تروریستی، سفر رئیس‌جمهوری ایران به فرانسه لغو شد. این در شرایطی است که خودروسازان فرانسوی ماه‌هاست برای بازگشت به بازار ایران، درحال مذاکره با تهران هستند. درواقع، پس از به توافق رسیدن ایران و گروه ۱+۵ بر سر برنامه هسته‌ای تهران، بازار ایران از جذابیت فراوانی برای شرکت‌های خارجی برخوردار شده است. تنها چند ساعت پس از اعلام دستیابی به توافق، شرکت پژو برنامه‌هایی را برای تولید در ایران ارائه کرد تا از این طریق جایگاه پیشتازی خود را در این بازار احیا کند. این خودروساز در اردیبهشت‌ماه توافقنامه‌ای را با ایران خودرو، شریک پیشین خود، امضا کرد مبنی‌بر اینکه در اسرع وقت تولید را در ایران از سر بگیرد. شرکت رنو، دیگر خودروساز فرانسوی و رقیب پژو، نیز قصد بازگشت به بازار ایران را دارد. این خودروساز قبل از اعمال تحریم‌ها از ۹/ ۵ درصدی بازار ایران برخوردار بود. جروم استول، مدیر فروش رنو، می‌گوید:«ایران بازاری است که ما به آن علاقه داریم، اما ما تنها شرکتی نیستیم که به این بازار علاقه‌مندیم.» شرکت رنو همچنین اعلام آمادگی کرده است که خودروی جدید و ارزان قیمت خود به نام «کوئید» را به بازار ایران عرضه کند. رنو در ماه مه خودروی مدل «کوئید» خود را در هند رونمایی کرد. رنو-نیسان قصد دارد با ارائه مدل‌های مختلف خودروهای خود در بازار ایران از مرز فروش یک میلیون دستگاه در سال عبور کند.


افت تقاضا

دومین دلیل قابل قبول برای ناراحتی خودروسازان فرانسوی این است که تحلیلگران براین باورند که تروریسم اثر مستقیم خود را بر تقاضا برجای خواهد گذاشت. درپی حملات تروریستی جمعه شب پاریس، رنو و پژو خریداران بالقوه خودروهای‌شان را از دست خواهند داد، زیرا در شرایط بی‌ثباتی مردم ترجیج خواهند داد پول‌شان را خرج نکنند و به این ترتیب مشتریان صنعت خودرو تا مدتی محتاط‌تر خواهند شد و تقاضا برای خودرو کاهش خواهد یافت.


تاثیر حملات 11 سپتامبر بر صنعت خودروی آمریکا

به‌دلیل اینکه حملات جمعه شب پاریس با حملات ۱۱ سپتامبر آمریکا مقایسه می‌شود، ممکن است تاثیر این حملات بر صنعت خودروی فرانسه همانند تاثیر حملات تروریستی آمریکا بر این صنعت باشد. حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدتی برای صنعت خودرو آمریکا به همراه داشت. در اولین روزهای پس از ۱۱ سپتامبر، برای بسیاری از آمریکایی‌ها خرید خودروهای جدید اولویت چندانی نداشت. اکثر مردم منتظر بودند ببینند دولت به این حادثه چطور واکنش نشان می‌دهد و تاثیر اقتصادی آن‌چه خواهد بود. شرکت‌های خودروساز در ابتدا تحت تاثیر قرار نگرفتند و فروش آنها فقط یک درصد دچار کاهش شد و به نظر می‌رسید تا پایان آن سال شرایط آنها بهبود خواهد یافت. گرچه درپی حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، هفته‌ها نااطمینانی درباره شرایط اقتصادی فروش خودرو در فصل چهارم ۲۰۰۱ کاهش یافت، اما مانع از ثبت فروش خوب خودرو در کل سال نشد. به دلیل فروش خوب در ماه‌های قبل از حادثه ۱۱ سپتامبر، در سال ۲۰۰۱ دومین سال خوب در تاریخ خودروسازان رقم خورد و بیش از ۱/ ۱۷ میلیون دستگاه خودرو فروخته شد؛ اما از حدود ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۱ اقتصاد آمریکا دچار مشکل شد. شاخص میانگین صنعتی داوجونز تقریبا ۱۴۰۰ واحد سقوط کرد و همه رشدی را که طی چهار سال قبل از آن به دست آورده بود، از دست داد. در نتیجه جورج‌بوش، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، با مدیران جنرال موتورز، فورد و کرایسلر دیدار کرد. او امیدوار بود که اگر صنعت خودرو رونق گیرد، کل اقتصاد به حرکت درخواهد آمد. پس از این ملاقات، جنرال موتورز اعلام کرد به مدت ۵ سال پیش‌پرداختی برای تولید خودرو از مشتریان اخذ نخواهد کرد.


شرکت‌های فورد و کرایسلر نیز پیشنهادهای مشابهی ارائه کردند. این برنامه موثر واقع شد و موتور اقتصاد را به حرکت درآورد و فروش را تقویت کرد؛ بنابراین در سال 2002، به‌رغم نااطمینانی‌های اقتصادی فروش خوب خودرو ادامه یافت، اما پس از پایان دور اول این مشوق‌ها، صنعت خودرو از رونق افتاد. درنتیجه خودروسازان مجبور شدند مشوق‌های بیشتری ارائه کنند و فهرست مشوق‌های پرهزینه تا سال 2008 افزایش یافت. مشخص نیست اگر پس از حملات 11 سپتامبر خودروسازان وارد عمل نمی‌شدند چه اتفاقی برای اقتصاد آمریکا می‌افتاد، اما روشن است که این اقدام آنها آغاز افول صنعت خودروی آمریکا و منشأ ورشکستگی جنرال موتورز و کرایسلر در سال‌های بعد بود. حوادث 11 سپتامبر 2001 نه تنها آمریکا را تغییر داد، بلکه کل صنعت خودرو دنیا را هم دگرگون کرد.