مسائل حاشیه‌ای، ترمز تندر-90 را کشید

حمیدرضا بهداد

قسمت دوم

یکشنبه گذشته قسمت اول گفت‌وگوی دنیای‌اقتصاد با محمدحسین فقیه، مدیر پروژه تندر-۹۰ ایران‌خودرو که در برگیرنده مسائلی همچون مشکلات مربوط به تامین قطعات و سرگردانی ثبت‌نام‌کنندگان بود به چاپ رسید. فقیه در قسمت دوم این گفت‌وگو به ارائه توضیحاتی در مورد خدمات پس از فروش تندر-۹۰، گازسوز شدن آن و همچنین برنامه صادرات و روباتیک کردن خطوط تولید این خودرو پرداخته است. در‌حال‌حاضر بنا به اعلام هر دو شرکت خودروساز، خطوط تولید تندر-۹۰ ایران‌خودرو دستی و پارس خودرو روباتیک است. هرچند برخی به لحاظ اخبار مندرج در رسانه‌ها، معتقدند که تولیدات پارس خودرو در زمینه تندر-۹۰ از وضعیت بهتری نسبت به تولیدات ایران‌خودرو قرار دارد، ولی فقیه این موضوع را به کلی رد کرده و آن را استدلال درستی نمی‌داند. البته وی لزوم روباتیک کردن خطوط تولید شرکت متبوع خود را نیز در صورت بالا رفتن تیراژ تولید تندر-۹۰ منکر نمی‌شود. ماحصل این گفت‌وگو در ذیل می‌آید.

این اعتقاد وجود دارد که برگزاری قرعه‌کشی متقاضیان تندر- ۹۰ یک اقدام تبلیغاتی و در جهت دل‌خوشی ثبت‌نام‌کنندگان است آیا این موضوع را تایید می‌کنید؟

خیر! انجام قرعه‌کشی یک ژست تبلیغاتی نیست و ما نیز هم‌زمان با آن جلو رفته و تولید می‌کنیم از این بابت نکته منفی در تولید و واگذاری تندر - ۹۰ وجود ندارد به این معنا که نه خط تولید تعطیل شده است و نه اعلام کرده‌اند که دیگر به ما قطعه نمی‌دهند. در ضمن انجام قرعه‌کشی، دل‌خوشی نیست بلکه به مشتریان ما این دلگرمی را می‌دهد که خودروسازان توانایی انجام تعهدات خود را دارند.

به نظر شما چه عواملی سبب شد که در مسیر انجام پروژه تندر-۹۰ به مشکل عدم تامین قطعه برخورد کنید؟

ببینید اگر اجرای این پروژه را به صحنه سیاسی نمی‌کشاندیم و بازار را ملتهب نکرده و هیجان ایجاد نمی‌کردیم، شاهد پیشرفت آن تا به امروز بودیم. ما باید به پروژه تولید تندر-۹۰ به عنوان یک کار صرفا صنعتی نگاه می‌کردیم که متاسفانه چنین نشد و مسائل حاشیه‌ای و خارجی روی آن تاثیر منفی گذاشت.

آیا رنوپارس در تامین قطعات به عمد کم‌کاری می‌کند؟

البته نمی‌توان ادعا کرد که اینچنین است. چرا که این موضوع را باید از دو جنبه بررسی کرد، یک زمان رنوپارس یا هر شرکت دیگری توانایی انجام تعهدات خود را دارد، ولی به لحاظ یکسری مسائل، کارشکنی می‌کند که این حالت قابل بحث و پیگیری است. ولی در حالت دوم به طور قطع مشکل و کمبودی وجود دارد که به تاخیر در اجرای تعهدات یک شرکت می‌انجامد که این مورد شامل رنوپارس می‌شود. از طرفی دلیلی ندارد که این شرکت در تامین قطعات کم‌کاری کند، زیرا قرارداد تولید تندر-۹۰ مربوط به آنها نیز هست و هرچه بیشتر این خودرو تولید شود سودشان نیز افزایش می‌یابد. در واقع رنوپارس روی تولید خودروسازان حساب باز کرده است. البته باز هم می‌گویم در تاخیرات به وجود آمده آنها نیز مقصرند ولی این تقصیر آگاهانه و به عمد نیست فقط حساب کتاب آنها به ما نمی‌خورد و از مسائل و ظرفیت‌های خودروسازان داخلی شناخت دقیقی ندارند.

شرکت رنو که قصد فسخ قرارداد را با توجه به مسائل سیاسی موجود ندارد؟

به هیچ‌وجه. مسوولان ارشد آنها اعلام کرده‌اند که قرارداد تندر-۹۰ یک موضوع کاملا تجاری است و مسائل سیاسی در آن دخیل نیست. از طرفی به طور قطع آنها بازار ایران را از دست نخواهند داد.

یکی از مفاد این قرارداد صادرات تندر-۹۰ به دیگر کشورها است. با توجه به برطرف نشدن نیاز بازار داخل آیا هنوز هم برنامه صادرات این خودرو را در دستور کار دارید؟

به هر حال صادرات تندر-۹۰ نیز جزو قرارداد است و نمی‌شود از آن صرفنظر کرد. ولی چون در حال حاضر بازار داخل را نتوانسته‌ایم به طور شایسته پوشش دهیم، بنابراین اولویت در تحویل تندر-۹۰ به متقاضیان داخلی است. در صورتی که وضعیت تولید و تحویل بهتر شود و حجم واگذاری‌ها افزایش یابد، طبق قراردادی که منعقد کرده‌ایم برنامه صادرات را نیز آغاز خواهیم کرد. البته این بدان معنا نیست که آغاز صادرات این خودرو همزمان با تحویل آخرین تندر-۹۰ به ثبت‌نام‌کنندگان داخلی باشد. بلکه هر زمان که پیشرفت محسوسی در میزان حجم تحویل‌ها احساس شود صادرات نیز آغاز خواهد شد.

تندر-۹۰ از لحاظ کیفی و فنی چگونه خودرویی است؟ آیا ارزش این همه صبر و انتظار برای ثبت‌نام‌کنندگان را دارد؟

حتما ارزش دارد که متقاضیان نیز تا به حال صبر کرده‌اند.

از طرفی تندر-۹۰ یکی از محصولات با کیفیت رنو و با استانداردهای روز این شرکت است ولی چون قیمت آن به نسبت پایین است. این شائبه در ذهن مشتریان است که این قیمت نازل ریشه در کیفیت پایین تندر-۹۰ دارد که بنده اعلام می‌کنم به هیچ‌وجه این چنین نیست. رنو یک خودروساز معتبر اروپایی است و سخت‌گیری‌های کیفی آنها در مورد تمام محصولاتشان یکسان است. در ضمن اگر چنین نبود به طور حتم قطعه‌سازان داخلی می‌توانستند به سرعت و بدون نظارت خاصی از طرف رنو تولیدات خود را افزایش دهند.

برنامه‌ای را برای گازسوز کردن تندر-۹۰ در دستور کار قرار داده‌اید؟

بله، گازسوز کردن این خودرو نیز از اهداف آتی پروژه است. البته این کار را به صورت آزمایشی نیز انجام داده و حدود ۵ دستگاه تندر گازسوز نیز تولید کرده‌ایم. خط تولید گازسوز این خودرو نیز آماده بهره‌برداری است. این نکته را هم بگویم که دورنمای اهداف ایران‌خودرو در مورد تندر-۹۰ تولید این خودرو با موتور پایه گازسوز است که طبق هماهنگی با رنو از اواخر سال ۲۰۰۸ این کار را نیز اجرایی خواهیم کرد. همچنین قصد داریم کپسول‌های گاز را از صندوق عقب به محل دیگری از خودرو انتقال دهیم که البته این کار نیازمند مشاوره و رایزنی با رنو است.

آقای فقیه ایرادی که به ایران‌خودرو گرفته می‌شود این است که چرا خطوط تولید تندر-۹۰ این شرکت دستی بوده و روباتیک نیست و همین امر ممکن است باعث پایین آمدن سطح کیفی و کمی این خودرو شود، نظر شما چیست؟

ببینید هر خودروسازی برای تولید محصولات خود یک یا چند اولویت خاص در نظر می‌گیرد و بسته به آن، خطوط تولید خود را طراحی می‌کند. شاید پارس خودرو اولویت اولش تولید تندر-۹۰ بوده و خط تولید خود را نیز با توجه به آن طراحی و روباتیک کرده‌اند. ایران‌خودرو در مقطعی که شروع به تولید این خودرو کرد اولویت اولش تندر-۹۰ نبود و از طرف دیگر کارشناسان این شرکت تشخیص دادند که با همین خطوط تولید دستی نیز می‌توانند شرایط تولید را فراهم سازند. به همین دلیل اندکی از لحاظ تولید نسبت به پارس خودرو عقب افتادیم که البته این میزان عقب‌افتادگی ناچیز بوده و قابل جبران است. در صورت رسیدن قطعات مورد‌نیاز به طور قطع به آنها خواهیم رسید. اما نکته دیگری که روی آن تاکید دارم این است که روباتیک یا دستی بودن خط تولید تفاوت در کیفیت را ناشی نمی‌شود و اینکه می‌گویند چون خط تولید ایران‌خودرو دستی است پس کیفیت تندرهای این شرکت پایین‌تر از تندرهای پارس خودرو است استدلال درستی نیست چرا که استانداردها و سختگیری‌های رنو برای هر دو خودروساز یکسان و مشترک است. در ضمن انسان باهوش‌تر از روبات بوده و با‌کیفیت‌تر بودن محصولات پارس‌خودرو یک بحث نمایشگاهی است.

برنامه‌ای برای روباتیک کردن خطوط تولید تندر-۹۰ دارید؟

ببینید در حال حاضر برخی از خطوط تولیدی کلی ایران‌خودرو مانند سالن‌های رنگ، بدنه و پرس، روباتیک است. در واقع ما با خطوط روباتیک بیگانه نیستیم. از طرفی همکاران ما در شرکت تام روی طراحی و ساخت این خطوط کار کرده و به نتایج خوبی نیز رسیده‌اند، تخصص کافی را نیز در این زمینه دارند. اگر مشکلات مربوط به تامین قطعه برطرف شود به طور قطع باید تیراژ تولید خود را بسیار بالا ببریم که در آن صورت و بنا به تشخیص کارشناسان خود خطوط تولید را روباتیک خواهیم کرد. به طور مثال اگر قرار باشد به جای روزی ۴۰

تندر-۹۰، ساعتی ۴۰دستگاه از این خودرو تولید شود چون احتمال پایین‌آمدن کیفیت و بالارفتن حادثه وجود دارد، مسلما دیگر نمی‌توان با خطوط دستی به کار ادامه داد و باید به سمت روباتیک کردن خطوط تولید حرکت کنیم. این نکته را هم باید اضافه کنم که در آینده قرار است ۳نوع محصول دیگر از تندر-۹۰ از جمله ون هفت‌نفره را تولید کنیم که اگر با استقبال مشتریان روبه‌رو شویم به طور قطع خطوط تولید فعلی کشش لازم را نخواهد داشت و باید روباتیک شویم ولی با تیراژ فعلی نیازی به این کار نیست.

یکی از مشکلات افرادی که تندر-۹۰ خود را تحویل گرفته‌اند این است که روی خودروی آنها نه آرم ایران‌‌خودرو نصب شده و نه پارس‌‌خودرو، که این موضوع سبب سرگردانی آنها برای مراجعه به نمایندگی‌ها جهت دریافت خدمات پس از فروش این خودرو شده است. چه راهکاری برای حل این مشکل اندیشیده‌اید؟

طرحی در راه است که طی آن قرار است خدمات پس از فروش مشترک هر دو شرکت در قالب یک همکاری مشترک به مشتریان ارائه شود که در این صورت آنها می‌توانند بدون در نظر گرفتن نام شرکتی که تندر - ۹۰ خود را از آن تحویل گرفته‌اند از این خدمات مشترک استفاده کنند. این طرح ضامن کیفیت بالای خدمات پس از فروش است و سازمان گسترش و نوسازی صنایع نیز اجرای آن را پیگیری می‌کند.

آقای فقیه رابطه ایران‌خودرو با پارس‌خودرو در زمینه تولید تندر - ۹۰ بر پایه رقابت است یا تعامل؟

ببینید رقابت در تولید یک خودروی مشترک که دارای استانداردهای یکسان‌ است خیلی معنی ندارد، هر دوی ما باید به حد کیفی مطلوب رنو برسیم تا بتوانیم مجوز تولید را دریافت کنیم از طرفی مشکلات ما نیز یکسان و مشترک است، یعنی اگر به پارس‌خودرو قطعه نرسد به ما نیز نخواهد رسید که این یعنی عدم‌تولید، و وقتی تولیدی نباشد، پس رقابتی هم در کار نیست. راحت‌تر بگویم ایران‌خودرو و پارس‌خودرو در این مورد خاص، بیشتر با هم تعامل دارند تا رقابت.

پیش‌بینی شما برای تیراژ تولید تندر - ۹۰ در آینده به چه میزان است؟

برنامه تولید ما بستگی به میزان همکاری رنو پارس در زمینه تامین قطعات دارد و هر چه میزان قطعات تحویلی بالا رود تیراژ تولید ما نیز افزایش خواهد یافت به طوری که در صورت برطرف شدن مشکلات حاضریم تا ۳ شیفت نیز تولید کنیم. هدف ما عمل به تعهداتمان در پایان سال‌جاری است هر چند رسیدن به آن کار سختی است.