گام‌های لرزان خودروسازها در رفع ممنوعیت قانونی تولید خودروهای دیزلی

گروه خودرو- طبق پیش‌بینی صورت گرفته از سوی مراکز تحقیقاتی اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۱۰ بیش از ۶۰درصد خودروهای سواری کشورهای اروپایی دیزلی خواهد شد. این در حالی است که طبق یک مصوبه قانونی که طی ۴۰ سال گذشته در مجلس ایران به تصویب رسید هم اکنون شماره‌گذاری خودروهای سواری دیزلی در کشور ممنوعیت قانونی داشته، به همین دلیل خودروسازها نیز در این زمینه اقدامی نکرده‌اند. هر چند برخی منابع آگاه از سوی دو خودروساز مطرح کشور تاکید دارند که تحقیقاتی برای طراحی و تولید موتورهای دیزلی جدید سواری آغاز شده است، اما منع قانونی در این زمینه همچنان مانع از تحقیقات جدی در مورد تولید خودرو و یا موتورهای دیزلی شده است. از سوی دیگر با طرح سهمیه‌بندی بنزین و جایگزینی سوخت گاز به جای بنزین در خودروهای سواری، برخی کارشناسان و یا حتی مدیران دولتی دست‌اندرکار، بحث استفاده از سوخت دیزلی را به عنوان گزینه دیگر کاهش مصرف بنزین اعلام کرده‌اند به طوری که عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت چندی پیش اعلام کرد که براساس توافقنامه‌ای که بین این شرکت و ایران‌خودرو منعقد شده است تا سال ۱۳۹۰، خودروهای دیزلی به بازار خواهند آمد و تامین دیزل مطلوب و مرغوب برای سوخت آنها نیز بر عهده پالایشگاه‌ها خواهد بود. حال طبق اخبار رسمی تحقیقات برای تولید این موتورها هم اکنون در مراکز تحقیقاتی ایران‌خودرو آغاز شده در همین حال شرکت سایپا نیز به دنبال تولید خودروهای سواری دیزلی است. مجید فهیمه امیری، مدیر پروژه گازسوز کردن خودروها در سایپا در گفت‌وگو با خبرنگاران ما عنوان می‌کند که گازوئیل سوزکردن خودروها در ایران همچون قضیه مرغ و تخم‌مرغ است چرا که اگر خودروی دیزلی داشته باشیم، سوخت استاندارد نداریم و اگر سوخت استاندارد داشته باشیم به خاطر موانع قانونی نمی‌توانیم خودروی دیزلی تولید کنیم به همین خاطر خودروسازها کمتر به این سمت حرکت می‌کنند.

داوود میرخانی رشتی نیز در این زمینه تاکید می‌کند که گازوئیلی که هم‌‌اکنون در ایران عرضه می‌شود به دلیل میزان سولفور بالای آن آلایندگی بسیار زیادی ایجاد می‌کند و به هیچ وجه مناسب برای موتورهای دیزلی نیست.

محمدرضا سجادیان عضو کمیسیون صنایع و معادن نیز در پاسخ به این سوال که چرا دولت نسبت به رفع منع قانونی شماره‌گذاری خودروهای سواری دیزلی اقدامی نمی‌کند اظهار داشت: در این زمینه هیچ پیشنهادی به کمیسیون صنایع و معادن وصول نشده و اگر پیشنهادی ارائه شود کمیسیون قطعا حمایت‌های لازم را خواهد کرد. حال باتوجه به منع قانونی و همت خودروسازها جا دارد که گام محکمی نیز در این زمینه برداشته شود.

در‌حال‌حاضر بنا بر مطالعات انجام ‌شده به‌طور متوسط استفاده از موتورهای دیزلی به جای موتورهای بنزینی ۳۰درصد صرفه‌جویی در پی دارد. ضمن این که خودروهای دیزلی بین ۲۰ تا ۶۵درصد سوخت کمتری مصرف می‌کنند. امروزه در خودروهای سواری دیزلی مصرف چهار لیتر گازوئیل به ‌ازای هر ۱۰۰ کیلومتر معمول است، ولی در خودروهای سواری بنزینی مصرف شش لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر ایده‌آل‌ترین حالت است.

در همین حال مسوولان وزارت نفت معتقدند که با امکانات موجود و همچنین با توجه به ذخایر عظیم گاز کشور تصمیم گرفته شده که استراتژی سوخت کشور با توجه به مطالعات انجام شده بر روی گاز متمرکز شود.

برای دیزلی کردن خودروها به گازوئیل با کیفیت بالا و گوگرد پایین نیاز است و پالایشگاه‌های ایران تنها برای تولید روزانه ۱۰۰هزار لیتر گازوئیل کم‌گوگرد ظرفیت دارند که برای رفع این مشکل به تاسیس پالایشگاه جدید به تعداد زیاد نیاز است.

برخلاف تصور عموم که خودروهای دیزلی دودزا هستند، گازوئیل کم‌گوگرد پاک‌تر از بنزین است. به عنوان نمونه میزان تولید دی اکسید کربن در خودروهای دیزلی به اندازه ۲۴ و اکسید کربن به‌میزان ۳۰درصد کاهش می‌یابد.

بازده حرارتی موتورهای بنزینی در حدود ۲۶درصد است، حال‌ آن که این بازده در موتورهای دیزلی ۴۲درصد گزارش شده است. موتورهای دیزلی ۲۰درصد افزایش گشتاور و ۲۵درصد افت قدرت موتور نسبت به موتورهای مشابه بنزینی دارند و به دلیل آلودگی و مصرف کم، بیش از ۵۰درصد خودروها در آلمان و فرانسه دیزلی هستند.

زمین رویاها

دهه ۱۹۳۰ میلادی و در روزگاری که تب بیسبال بالا گرفته بود فیلمی تحت عنوان «زمین رویاها» ساخته شد که در آن ارل جونز، هنرپیشه این فیلم به نقشی که کوین کاستنر ایفاگر آن بود، توصیه می‌کند، زمین کشاورزی خود را در حاشیه یکی از شهرهای بزرگ ایالت آیووا به زمین بیسبال تبدیل کند. جونز به کاستنر توصیه می‌کند اگر چیزی که مردم می‌خواهند را بسازی حتما با استقبال آنان روبه‌رو می‌شوی.

گرایش امروز به خودروهای دیزلی چندان با وضعیت علاقه به بیسبال در دهه آغازین سده گذشته متفاوت نیست. تقریبا تمامی خودروسازها به تب دیزل گرفتار آمده‌اند. اگر در حال حاضر آمریکایی‌ها به خرید خودروهای بنزینی- الکتریکی به جای محصولات دیزل رغبت نشان می‌دهند اما گرایش شدید اروپایی‌ها به محصولات دیزل است و پیش‌بینی شرکت‌های نظرسنجی که از تغییر علایق ساکنان آمریکایی شمالی در این بخش طی سال‌های آتی حکایت دارد دورنمایی مبتنی بر دیزل را برای غول‌های خودروسازی جهان ترسیم کرده است.

تب دیزل

شرکت‌های آلمانی به مراتب بیش از همتایان خود در آسیا و آمریکا به توسعه فناوری دیزل توجه نشان می‌دهند. آنان تاکنون هزینه‌های سنگینی برای ارضای بازارهای اروپا، جایی که تا ۴۵درصد خودروهای جدید به فروش رسیده دیزل هستند، متحمل شده‌اند.

با این حال همین هفته گذشته بود که رابرت دوتز، معاون مدیرعامل و رییس واحد توسعه تولید مرسدس بنز از طرح جاه‌طلبانه جدیدی برای تولید خودروهای دیزل توسط این شرکت پرده برداشت. جنرال موتورز هم قوای محرکه دیزل جدیدی تولید کرده که در نمایشگاه خودروی فرانکفورت در ماه سپتامبر سال‌جاری میلادی پرده‌برداری خواهد شد. علاوه‌بر این جنرال موتورز به زودی نوعی سیستم هیبرید موسوم به EFLEX را روانه بازار می‌کند که گمان می‌رود هواداران زیادی پیدا کند.تفاوت عمده EFLEX با موتورهای هیبرید معمولی این است که انرژی مورد نیاز برای شارژ باطری‌ها با موتوری دیزل تامین می‌شود. جنرال موتورز قصد دارد از سال ۲۰۰۸ پاره‌ای محصولات اپل را با قوای محرکه دیزل جدید خود روانه بازار کند.

پیشتازی مرسدس

تا آنجا که به فناوری‌های تولید موتورهای دیزل مربوط می‌شود مرسدس نیز اولین شرکت جهان بود که اقدام به عرضه نسل جدید موتورهای منجر به فناوری دیزل پاک کرد.

این شرکت تولیدکننده خودروهای مجلل این فناوری را Bluetech نام‌گذاری کرده است. Bluetech همچنین ۳۰ تا ۳۵درصد در مصرف سوخت صرفه‌جویی به همراه می‌آ‌ورد.اگر چه دایملر کرایسلر اخیرا با فروش ۸۰درصد سهام کرایسلر به موسسه سرمایه‌گذاری مالی سربرس از کرایسلر جدا شد اما از آنجا که هنوز ۲۰درصد سهام کرایسلر در اختیار دایملر است این شرکت می‌تواند به طور اشتراکی از فناوری‌های دیزل جدید مرسدس بنز استفاده کند.در حال حاضر پاره‌ای محصولات برندهای زیر مجموعه کرایسلر با قوای محرکه دیزل عرضه می‌شوند.

تعریفی برای دیزل

گازوئیل کاملا با بنزین متعارف متفاوت است. اگر چه هر دو سوخت از فرآوری نفت به دست می‌آید اما گازوئیل‌ حاوی هیدروکربن‌های سنگین‌تری است که دمای احتراق آن را به شکل قابل توجهی بالا برده است.

عبارت دیزل به موتورهایی اطلاق می‌شود که توانایی استفاده از گازوئیل به عنوان سوخت را دارند. این خودروها شمع ندارند و به اصطلاح احتراق تحت فشار جانشین شمع شده است. این خودروها به طور طبیعی قابلیت‌ استفاده از بیودیزل را هم دارند تا آنجا که در آمریکا بسیاری از صاحبان خودروهای دیزل برای تامین سوخت خود از روغن سوخته رستوران‌های عرضه غذای آماده استفاده می‌کنند.علاقمندان به رانندگی همیشه از خودروهای دیزل به دلیل قدرت و کشش موتور استقبال می‌کردند اما با افزایش بهای سوخت تولیدکنندگان خودروهای دیزل باید به فکر کاهش مصرف سوخت باشند. فولکس واگن که از دیرباز بزرگترین عرضه کننده خودروهای سواری دیزل در جهان بود، فناوری جدیدی رامعرفی کرده که سوخت موتورهای دیزل را تا ۲۵درصد کاهش می‌دهد. اشاعه این فناوری انقلابی در صنعت خودرو خواهد بود و راه را بر اشاعه قلم از دیزل‌ها بر جاده‌های جهان هموار می‌کند.