طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودرو ۳ ساله شد
علیرضا بهداد-نمایندگان مجلس هفتم شورای اسلامی، پس از گذشت سه سال از عمر این مجلس، در حالی خبر از ارائه گزارش نهایی طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودرو کشور را می‌دهند که تاخیر دولت در ارائه لایحه بودجه سال ۱۳۸۶، چگونگی رسیدگی به مراحل پایانی این طرح را بار دیگر با ابهام مواجه کرده است. شاید برای اولین‌بار است که بررسی طرحی در مجلس شورای اسلامی با سه سال تاخیر ، هنوز سرانجامی نیافته و نمایندگان مجلس نیز تاکنون دلیل قانع‌کننده‌ای برای این تاخیر ارائه نکرده‌اند. سه سال پیش که طرح تحقیق و تفحص در مجلس هفتم مطرح شد (و حتی در مجلس ششم) تنوع تولید خودرو در کشور به حد امروز نبود و رقابت تنها بر سر فروش پراید، پیکان و پژو۴۰۵ بوده، اما امروز از پیکان خبری نیست و براساس وعده مدیران شرکت سایپا تولید پراید نیز تا ۵سال آینده متوقف خواهد شد. از طرفی هم نسبت به سال‌های گذشته با توجه به کاهش تعرفه واردات و اهداف صادراتی، خودروساز‌های داخلی قدری بر کیفیت خود افزوده‌اند و با توجه به رقابت‌پذیر شدن نسبی بازار، این شرکت‌ها علاوه بر افزایش کیفیت، تاحدودی در بخش خدمات پس از فروش نیز اقداماتی را انجام داده‌اند. حال اینکه دیدگاه‌های طراحان طرح تحقیق و تفحص از صنعت خودرو همان دیدگاه‌های سه سال پیش است چرا که اگر قرار باشد این طرح جذابیتی داشته باشد باید تاریخچه اقدامات دو کارخانه بزرگ سایپا و ایران‌خودرو را مورد بررسی قرار داد که با توجه به دولتی بودن این دو مجموعه نمی‌توان مقصران اصلی را مشخص کرد. اگر هم قرار باشد کارنامه مدیری مورد بررسی قرار گیرد، آنها هم به واسطه دولتی بودن نمی‌توانند مقصر اصلی شناخته شوند، چرا که صنعت خودروی ایران از مدیریت‌های قبلی تاکنون به صورت زنجیر به هم متصل‌اند و هر مدیریتی که وارد این میدان شده یا ادامه کار مدیرقبلی را در دستور کار خود قرار داده و یا اینکه از یک استراتژی کلی تبعیت کرده است.
به عبارت دیگر، چون این خودروسازها دولتی‌اند و عموما در ساختار دولتی درآمدزایی اولین هدف تلقی نمی‌شود، مدیریت‌ها را نمی‌توان مقصر دانست مگر در موارد خاصی که فساد اقتصادی یک مدیر محرز شود آنگاه می‌توان از وی پرس‌وجو کرد.
حال سوال اینجا است، طرح تحقیق و تفحص به دنبال چیست و چه نکته‌ای را می‌خواهد به مردم گزارش کند؟ آیا این طرح به منظور کمک به توسعه صنعت خودروی کشور به انجام می‌رسد؟ و اینکه طرحی پس از گذشت چند سال تاخیر از ارائه گزارش نهایی آن، چه مشخصه‌ای دارد؟ به نظر می‌رسد برای رسیدن به پاسخ این سوالات، باید منتظر ماند تا گزارش نهایی در صحن علنی مجلس قرائت شود، البته اگر عمر مجلس هفتم کفاف دهد.
خودروسازها به سمت ملی‌سازی پیش نرفتند
حمیدرضا کاتوزیان، نایب رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و عضو هیات تحقیق و تفحص از صنعت خودرو کشور، در رابطه با دلایل تاخیر در ارائه گزارش نهایی طرح به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: گزارش‌های مربوط به این طرح تقریبا آماده شده و تا زمانی که لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق مجلس بررسی می‌شود فرصت داریم تا گزارش نهایی را آماده کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بررسی بودجه که برای مجلس مهم‌تر و وقت‌گیرتر است، ارائه گزارش نهایی را بار دیگر با تاخیر مواجه خواهد کرد یا خیر، می‌گوید، بررسی بودجه در صحن علنی مجلس از دهم اسفند شروع می شود بنابراین حدود ۲۰روز فرصت داریم که کلیات طرح را در کمیسیون صنایع و معادن به تصویب رسانده و به هیات رییسه مجلس تقدیم کنیم تا در نوبت قرائت قرار گیرد.
کاتوزیان درخصوص بحث کیفیت و خدمات پس از فروش و همچنین استراتژی صنعت خودرو و انحراف از آن که تهیه گزارش‌های مربوطه به وی واگذار شده می‌گوید، بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که کیفیت تولیدات داخلی خیلی مشکل‌دار است و اگر این وضع ادامه پیدا کند ، وضعیت اسفباری به وجود خواهد آمد.
وی درخصوص استراتژی و انحراف از آن نیز می‌افزاید، با بررسی‌های انجام شده به این نتیجه رسیده‌ایم که در مسیر استراتژی این صنعت، خودروسازها انحرافاتی را داشته‌اند و این انحراف‌ها هنوز اصلاح نشده است. به عنوان مثال، خودروسازی کشور به جای اینکه به سمت ملی‌سازی و بومی‌شدن برود بار دیگر حرکتی به سمت مونتاژ کاری را شروع کرده که این وضعیت برای صنعت کشور بسیار خطرناک است.
کاتوزیان درخصوص قرارداد ال-۹۰ می‌گوید: در گزارش نهایی نیز بخش مختصری به تحقیق و تفحص از این قرارداد اختصاص داده شده تا مردم نیز از وضعیت این قرارداد آگاه شوند.
بررسی طرح تحقیق و تفحص خودرو در لابه‌لای لایحه بودجه
حمیدرضا فولادگر، دیگر عضو هیات تحقیق و تفحص از صنعت خودرو می‌گوید: گزارش نهایی طرح تحقیق و تفحص از ۸بخش تشکیل شده که از این تعداد گزارش ۶بخش تهیه و به تصویب کمیسیون صنایع و معادن رسیده و تنها دو بخش ، کیفیت و خدمات پس از فروش (مربوط به آقای کاتوزیان) و فعالیت‌های اقتصادی جنبی خودروسازها (مربوط به آقای رحمانی) باقی مانده که در صورت آماده شدن این دو گزارش و تصویب آن در کمیسیون صنایع و معادن ، طی هفته جاری این کار به پایان خواهد رسید و گزارش نهایی تقدیم هیات رییسه می‌شود تا در نوبت خواندن قرار گیرد. وی با اشاره به بررسی لایحه بودجه در مجلس می‌گوید، در لابه‌لای بررسی بودجه می‌توان به این گزارش پرداخت و با توجه به فرصت باقیمانده تا دهم اسفند ماه که لایحه بودجه سال ۸۶ به صحن علنی می‌آید مردم را می‌توان ازگزارش نهایی طرح خبردارکرد.
فولادگر با اشاره به اینکه تهیه گزارش قیمت تمام شده خودرو به وی سپرده شده با ارائه چکیده‌ای از گزارش خود می‌گوید، درخصوص قیمت تمام شده به این نتیجه رسیده‌ایم که با توجه به تعیین قیمت در بازار انحصاری و غیررقابتی نمی‌توان حکم کلی در این خصوص صادر کرد و بررسی‌های ما نشان می‌دهد که خودروسازها در سال‌هایی، سود بسیاری داشته و در سال‌هایی نیز ضرر کرده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند، اکنون درخصوص قیمت تمام شده با توجه به ایجاد بازار رقابتی نسبی در بخش خودرو قیمت‌گذاری خودرو مثل گذشته نیست و وضع بهتر شده است. این گفته فولادگر نشان‌دهنده این نکته است که طرح تحقیق و تفحص احتمال دارد به عنوان یک گزارش، کاربردی برای امروز صنعت خودرو نداشته باشد و آنچنان که باید موثر واقع نشود.
ارسال نظر