چماق چین بر سر قطعه‌سازهای داخلی

مژگان میرزایی

اواخر ماه گذشته سالن کنفرانس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران میزبان قطعه‌سازانی بود که با گردهمایی خود قصد بر آن داشتند که به تجزیه و تحلیل مشکلاتی بپردازند که پیش از این قرار بود، با وعده وعیدهای مسوولان دولتی برطرف شود. قطعه‌سازان در این کنفرانس به بحث در خصوص افزایش قیمت خودرو به تبعیت آن عدم افزایش قیمت قطعه، ورود قطعات بی‌کیفیت چینی، بدهی خودروسازها به قطعه‌سازان و عدم همکاری بانک‌ها در خصوص اعطای وام به قطعه‌سازان پرداختند.

به گفته نجفی‌منش در‌حال‌حاضر قطعات بی‌کیفیت چینی که به راحتی از مبادی ورودی رسمی وارد کشور می‌شوند تبدیل به چماقی برای تسلیم شدن قطعه‌سازان در برابر تصمیمات دولت شده است و قطعه‌سازان برای ادامه حیات خود ناچار به سکوت در برابر قطعه‌سازان تازه‌وارد خارجی شده‌اند که تقریبا بازار داخلی را به تسخیر خود درآورده است. همچنین در سال گذشته دولت علاوه بر وعده‌هایی که تاکنون به آنها عمل نکرده است وعده اعطای وام ۱۳۰میلیارد تومانی را به قطعه‌سازان داد که به اعتقاد بسیاری از اقتصاددان‌ها اعطای این وام غیرعملی به نظر می‌رسید که چنین نیز شد، حال دولت پس از گذشت یکسال هنوز نتوانسته به وعده خود مبنی بر پرداخت وام به قطعه‌سازان عمل کند. محمدرضا نجفی‌منش، دبیر انجمن قطعه‌سازان در گفت‌وگویی به مسائل مطرح شده در نشست قطعه‌سازان در اتاق ایران پرداخت.

جلسه قطعه‌سازان در اتاق ایران به چه منظوری تشکیل شد؟

اواخر ماه گذشته بنا به درخواست بسیاری از قطعه‌‌سازان که درگیر مسائل و مشکلات این صنعت بودند جلسه‌ای در اتاق بازرگانی برگزار کردیم که در این نشست برخلاف سایر نشست‌ها فقط اعضای انجمن مشکلات خود را مطرح کردند و هیچ غیرعضوی در این نشست در بحث و گفت‌وگو شرکت نداشت.

طی سال‌های گذشته خودروسازها به دفعات اقدام به افزایش قیمت خودرو کرده‌اند آیا این افزایش قیمت شامل صنعت قطعه‌سازی هم شده است؟

متاسفانه طی این سال‌ها دولت قطعه‌سازان را ملزم به ثبات قیمتی کرده و قطعه‌سازان نتوانسته‌اند قیمت قطعات خود را بر خلاف خودروسازان افزایش دهند. طی این مدت ما شاهد افزایش ۲۰ الی ۳۰درصدی قیمت خودرو بودیم و این نگرانی عمده‌ای برای قطعه‌سازان به وجود آورده است. همچنین هر زمان که قطعه‌سازان طرح افزایش قیمت را مطرح می‌کنند بحث قطعات ارزان و بی‌کیفیت چینی مطرح می‌شود و در اصل چین تبدیل به تهدیدی برای قطعه‌سازان شده است. حال اینکه قیمت تمام شده قطعات چینی به دلیل بهره بانکی پایین، روزهای کارکردی زیاد و هزینه پایین نیروی انسانی در دنیا قابل رقابت است. اما قطعه‌سازان ما بدون داشتن شرایط حاکم بر کشور چین توانسته‌اند که قطعات باکیفیت بالاتر و با قیمت مناسب تولید کنند.

به نظر شما دولت برای حفظ صنعت قطعه‌سازی باید چه اقداماتی انجام دهد؟

دولت اگر می‌خواهد صنعت قطعه‌سازی را حفظ کند باید شرایط رقابتی را برای قطعه‌سازان فراهم کند و یا اینکه با مکانیزم تعرفه از ورود قطعات بی‌کیفیت به کشور جلوگیری کند. تورم سالانه و هزینه‌های فزآینده تولید موجب می‌شود که قطعه‌سازان ما رقابت‌پذیر با دنیا نباشند و تنها راه‌حل آن این است که وزارت صنایع نرخ تعرفه‌ها را به گونه‌ای تعریف کند که با توجه به هزینه‌ها تولید برای قطعه‌سازان به صرفه باشد.

سال گذشته و به منظور برطرف کردن مشکلات مالی قطعه‌سازان دولت اعطای وام ۱۳۰میلیاردی به قطعه‌سازان را مطرح کرد این وام در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

سال گذشته و به منظور برطرف شدن مشکلات مالی قطعه‌سازان، نشستی با وزیر کار داشتیم و قرار شد که دولت به سه شرکت اصلی قطعه‌ساز سازه‌گستر، مگاموتور و ساپکو، وام ۱۳۰میلیاردی اعطا کند و این سه شرکت نیز موظف شدند که ظرف مدت ۱۵ روز مطالبات قطعه‌سازان را پرداخت کنند اما این وعده عملی نشد و این امر موجب شد که قطعه‌سازان ناچار شوند که در برخی موارد تیراژ تولید خود را کاهش دهند.

چندی پیش اعلام شد که بانک‌های خارجی برای واردات قطعه گشایش اعتبار نمی‌کنند این موضوع تا چه میزان صحت دارد و برای برطرف کردن این مشکل چه اقدامی صورت گرفته است.

بایکوت شدن بانک‌های داخلی از سوی برخی کشورها موجب شد که بانک‌های خارجی با قطعه‌سازان در خصوص گشایش اعتبار همکاری نکنند و قطعه‌سازان برای تامین قطعات خود ناچار به خرید نقدی شوند که این موضوع موجب افزایش فشار نقدینگی به قطعه‌سازان شده است. در حال حاضر تنها مشکل قطعه‌سازان، بانک‌های خارجی نیستند بلکه بانک‌های داخلی نیز همسو با بانک‌های خارجی اقدام به گشایش اعتبار برای قطعه‌سازان نمی‌کنند که این امر موجب فلج شدن صنعت داخلی خواهد شد. اگر دولت منابع بانکی را به سمت تولید هدایت کند و وام‌ها را در اختیار مجموعه‌های تولیدکننده قرار دهد گردش کاری روانتر انجام خواهد شد.

سال گذشته چه میزان قطعه وارد کشور شده است؟

سال ۸۵ در مجموع ۴‌میلیارد دلار قطعه از سایر کشورها وارد کشور شد که فشار زیادی را به قطعه‌سازان وارد کرد.

در صورت اعمال تحریم علیه ایران چه مشکلاتی برای این صنعت به وجود خواهد آمد و آیا اقداماتی را برای برطرف کردن این مشکل در نظر گرفته شده است؟

باید از تحریم استفاده کرده و آنرا تبدیل به فرصت کرد طرحی را انجمن قطعه‌سازان مطرح کرده مبنی بر اینکه نیاز خود به بازارهای خارجی را از بین ببرد و اقدام به داخلی‌سازی قطعات وارداتی کند این طرح با وزیر صنایع مطرح و مورد تائید قرار گرفته است و در صورت نیاز از این طرح استفاده خواهیم کرد.

در نشست قطعه‌سازان عنوان شد که شرکت رنو روش آنالیز قیمت را برای خودروسازان مطرح کرده است روش جدید قیمت‌گذاری به چه صورت قیمت خودرو را تعیین می‌کند؟

شرکت رنو به منظور ساماندهی قیمت‌گذاری خودروها این طرح را مطرح کرد و خودروسازها نیز مکلف به اجرای آن شدند در این روش تفاوت قیمتها قابل مشاهده است و در صورت استفاده از قطعه با کیفیت، تفاوت قیمت لحاظ و دلیل، افزایش قیمت مشخص خواهد شد.