صندلی مدیریت بر صنعت خودروهمچنان جذاب است

گروه خودرو- درست همزمان با مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام مبنی بر عدم تغییر مدیران پس از روی کار آمدن دولت‌های جدید، هفته گذشته مدیرعامل قدیمی‌‌ترین شرکت خودروسازی کشور، پارس‌خودرو، تغییر یافت و براساس آن سیدحسین امیری، به عنوان یکی از مدیران باسابقه صنعت خودرو کشور، جای خود را به مهرداد بذرپاش، مهندس صنایع ۲۸ ساله فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف، داد. این جابه‌جایی مدیر آن هم در سطح یکی از بزرگ‌ترین بنگاه‌های اقتصادی کشور، پیش از آنکه جای هر گونه اعتراض و تحلیل را به منتقدان بدهد، از تغییر و تحولاتی گسترده در این صنعت با سابقه کشور خبر داد. تغییراتی که پیش از این منجر به عزل ابراهیمی از سایپا و غروی از ایران‌خودرو و با وجود فعالیت‌های چشمگیرشان شد.

اگرچه مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام برای دولت لازم‌‌الاجرا نیست اما به عنوان روشن‌کننده سیاست‌های کلی نظام، می‌‌تواند آغازی بر حفظ مدیران باسابقه کشور در سیستم مدیریتی باشد.

اما تغییرات مدیریتی در واحدهای تولیدی یا به عبارت بهتر، بنگاه‌های بزرگ اقتصادی، به دلیل نوع کار حرفه‌ای و تخصصی آنان، علاوه بر تخصص‌های لازم، تجربه‌هایی را می‌طلبد که کمتر کسانی این بار گران را به دوش خود کشیده‌اند.

حال اینکه ملاک‌های مدیریتی آن هم در صنعت خودرو، نامشخص است. البته در واحدهای تولیدی و بنگاه‌های اقتصادی افزایش درآمد، سود و ارتقای کیفیت مهم‌ترین ملاک‌هایی است که یک مدیر می‌تواند از آن به عنوان کارنامه فعالیت خود نام ببرد اما آیا در این نوع بنگاه‌ها عدم تطبیق نوع نگرش مدیر با مجموعه دولت رامی‌توان به عنوان یکی از نکات منفی کارنامه یک مدیر به حساب آورد؟

تاریخچه‌ای از تغییرات مدیریتی در صنعت خودرو

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، دهه هفتاد را می‌توان، دهه جهش صنعت خودرو در ایران دانست. چرا که در این سال‌ها صنعت قطعه‌سازی در ایران پایه‌گذاری شد و کشورمان در اوایل دهه هشتاد به برند ملی دست یافت. با این حال کمتر کسی فکر می‌کرد که در شرکتی همچون ایران‌خودرو، تغییر و تحولی صورت گیرد، اما پس از رونمایی سمند، به عنوان خودرو ملی، غروی، مدیرعامل وقت ایران‌خودرو، به یک‌باره تغییر کرد و جای خود را به منوچهر منطقی داد.

با آمدن منطقی به ایران‌خودرو نیز برخی از مدیران باسابقه این شرکت با تغییراتی مواجه شدند که تغییر پورمجیب، مدیرعامل وقت ساپکو، یکی از جدی‌ترین این تغییرات بود. پس از ورود منطقی به ایران‌خودرو و تغییر و تحولات اولیه صورت گرفته در این شرکت، ایران‌خودرو چندسالی را در آرامش به سر برد و حتی پس از روی کارآمدن دولت نهم دستخوش تغییرات نشد و تنها نوروزی که از آن به عنوان جانشین احتمالی منطقی یاد می‌شود به هیات‌مدیره این شرکت تزریق شد و سال گذشته نیز راعی، مدیرعامل اجرایی منطقی، از سمت خود استعفا داد.

اما در شرکت سایپا وضعیت به گونه‌ای دیگر بود. قلعه‌بانی و امیری که عضو هیات‌مدیره ساپکو بودند به ترتیب مدیرعامل سایپا و پارس‌خودرو شدند. پس از روی کارآمدن دولت نهم، شرکت سایپا برخلاف دیگر رقیب دیرینه‌اش، هدف تغییراتی قرار گرفت که آرامش مدیریتی را از این شرکت سلب کرد. این تنش در سایپا که از سال گذشته آغاز شد سرانجام در ابتدای سال‌جاری منجر به تغییر مدیرعامل شرکت پارس‌خودرو شد. از یاران قدیمی و ویسه (منعقد‌کننده قرارداد تندر-۹۰) پورمجیب زودتر از همه تغییر یافت و جای خود را به مهدی شیواپور مدیرعامل فعلی ساپکو داد.

پس از او دانش‌فهیم یکی از مدیران ارشد سازمان گسترش برکنار شد و اکنون نوبت به امیری رسید که به دنبال تولید تندر-۹۰ و مگان بود.

نشست مجلسی‌ها

به اعتقاد برخی از کارشناسان مسائل سیاسی و اقتصادی، دولت نهم با درک اهمیت بنگاه‌های بزرگ اقتصادی سعی می‌کند نوعی یکدستی فکری را نیز در این واحدها به وجود آورد به همین خاطر مردان خود را نیز در این شرکت‌ها به کار گماشته است.

فرستادن کاظمی وزیر سابق رفاه به ایران‌خودرو انتصاب مهرداد بذرپاش به عنوان یکی از نزدیکان احمدی نژاد به عنوان مدیر عامل پارس خودرو، تعیین نوروزی به عنوان قائم مقام مدیر عامل ایران‌خودرو و بازگشت مجدد احمد خادم‌المله به ایران‌خودرو برای تصدی پست مدیریت ارتباطات ایران‌خودرو نمونه‌ای از این جا به جایی‌ها است. حمیدرضا فولادگر عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و به عنوان یکی از نمایندگان مجلس با سابقه مدیریتی در صنعت خودرو به خبرنگار ما می‌گوید ما هم خبرهایی در خصوص تغییر مدیرعامل شرکت پارس خودرو شنیده‌ایم و به نظر می‌رسد باید نشستی در کمیسیون صنایع و معادن مجلس در رابطه با این تغییر و تحولات صورت گیرد. وی در این زمینه تاکید می‌کند، سن افراد در مدیریت ملاک نیست بلکه مهم‌ترین عامل تجربه و تخصص افراد است که باید لحاظ شود.

وی خاطر نشان می‌کند: در رابطه با این تغییرات پرسش‌هایی برای اعضای کمیسیون به وجود آمده است که از مسوولان خواهیم پرسید.