واردات خودرو سه برابر شد، صادرات افت کرد

مژگان میرزایی - آمار اعلام شده از سوی گمرک در سومین ماه سال جاری از رشد واردات خودرو حکایت دارد این در شرایطی است که برخلاف واردات طی مدت زمان مذکور صادرات با افت همراه بوده است؛ به طوری که بر اساس آمار اعلام شده از سوی گمرک در سه ماه ابتدای سال جاری واردات خودرو به لحاظ تعداد رشد ۴۰/۲۱۶ درصدی را تجربه کرد، اما صادرات خودرو در مدت زمان مذکور با کاهش ۱۳/۲۵ درصدی همراه بوده است. بر اساس آمار اعلام شده از سوی گمرک خودروسازان در حالی در سه ماه ابتدی سال جاری افت صادرات را تجربه کردند که طبق آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودروهای داخلی، از این پس مجوز شماره‌گذاری واحدهای خودروسازی متناسب با حجم صادرات آنها صادر خواهد شد و در صورتی که حجم صادرات خودروسازان در حد قابل قبول نباشد شماره‌گذاری محصولات آنها متوقف خواهد شد. وابسته کردن شماره‌گذاری به حجم صادرات در حالی است که خودروسازان از سال گذشته تاکنون کارنامه موفقی در صادرات خودروهای سواری نداشته‌اند که این امر موجب می شود تا اجرای این بند از آیین‌نامه با ابهاماتی مواجه شود.

از سوی دیگر، هرچند طی مدت زمان مذکور صادرات خودرو به لحاظ وزن، تعداد و ارزش با افت همراه بود، اما آمار ارائه شده نشان‌دهنده رشد قیمت خودروهای صادراتی در مدت‌ زمان مذکور است، به‌طوری که در دو ماه ابتدایی هر خودرو صادراتی با قیمتی معادل شش هزار و ۴۱۱ دلار و ۹۸ سنت صادر شده که رقم مذکور نشان‌دهنده رشد ۹۲/۹ درصدی ارزش هر یک از خودروهای صادراتی در سال جاری است.

رشد ارزش هر خودرو صادراتی هرچند این شائبه را به وجود می‌آورد که خودروهای صادراتی به لحاظ قیمت در بازار جهانی رشد را تجربه کرده‌‌اند، اما به گفته برخی از کارشناسان خودرو تفاوت به وجود آمده میان وزن و ارزش خودروهای صادراتی به دلیل تفاوت قیمت یورو به دلار بوده است؛ چراکه خودروسازان ناچار به خرید قطعات مورد نیاز به دلار و صادرات خودرو‌های تولیدی به یورو هستند که این امر رشد ارزش خودروهای صادراتی را به وجود می‌آورد، اما در مقابل قیمت بالای خودروهای صادراتی موجب می‌شود تا بازار صادراتی خودروسازان از دست برود.

از سوی دیگر و بر اساس آمار اعلام شده از سوی گمرک، در حالی وارد‌کنندگان توانستند رشد واردات را در سه ماه ابتدای سال جاری تجربه کنند که ثبت سفارش خودروهای سواری طی مدت زمان مذکور متوقف بوده و با ورود به چهارمین ماه سال نیز زمان آغاز ثبت سفارش همچنان نامشخص است با این شرایط خودروهای وارد شده به کشور در واقع در روزهای آخر سال گذشته ثبت سفارش شده‌اند.

رشد ۲۱۶ درصدی واردات

بنا بر آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران، واردات خودرو به کشور در دو ماه ابتدایی سال جاری و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن، از لحاظ تعداد رشد ۴۰/۲۱۶ درصدی را تجربه کرد، به‌ طوری که طی این مدت در مجموع ۱۲ هزار و ۸۱۴ دستگاه انواع خودروهای خارجی وارد کشور شده که در مقایسه با واردات چهار هزار و ۵۰ دستگاه خودرو در سال گذشته می‌توان گفت که واردات خودرو رشد چشمگیر را طی دو ماه ابتدایی سال جاری تجربه کرده است. ارزش کل خودروهای وارداتی به کشور نیز در سه ماه ابتدایی سال جاری، ۲۲۴ میلیون و ۹۸ هزار دلار بوده که در مقایسه با ارزش ۸۰ میلیون و ۸۷ هزار دلاری خودروهای وارداتی در سال گذشته می‌توان گفت خودروهای وارداتی در سال جاری به لحاظ ارزش نیز رشد ۹۴/۲۰۲ درصدی را تجربه کرده‌اند.

کره همچنان پیشتاز

صدرنشینی کره در واردات خودرو به دومین سال خود نزدیک می‌شود و در شرایطی است که هم‌اکنون برندهای متفاوتی میهمان بازار خودرو کشور هستند، اما طبق آمار گمرک، خودروسازان کره‌جنوبی، ژاپن و آلمان در فروردین ماه بیشترین حجم از بازار واردات کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند، به نحوی که از مجموع خودروهای وارد شده به کشور در خرداد ماه، هشت هزار و ۹۶۷ دستگاه خودرو معادل ۹۸/۶۹ درصد کل واردات به لحاظ تعداد از کره‌جنوبی، دو هزار و ۵۱۹ دستگاه معادل ۶۶/۱۹ درصد وارداتی‌ها از ژاپن و ۳۲۱ دستگاه؛ یعنی ۵۱/۲ درصد از کل خودروهای وارداتی نیز از کشور آلمان، تامین شده است. علاوه بر کشور تولید‌کننده خودرو و به لحاظ کشورهای مبدا واردکننده نیز خودروسازان کره‌ای توانستند رتبه یک کشور وارد‌کننده را از آن خود کنند، به طوری که از مجموع خودروهای وارد شده از سوی این کشور، شش هزار و ۹۰۲ دستگاه خودرو مستقیما از این کشور وارد شده است. علاوه بر کره در سال گذشته امارات دومین مبدا واردات خودرو به کشور بوده است، به طوری که بر اساس آمار گمرک از مجموع خودروهای وارداتی دوهزار و ۴۴۸ دستگاه خودرو نیز از این کشور وارد شده، پس از کره و امارات در سال جاری ژاپن رتبه سوم واردات را از آن خود کرده، به طوری که در مجموع یک‌هزار و ۱۲ دستگاه انواع خودرو از این کشور وارد شده است.

در آمار مذکور، کشوری نظیر امارات متحده عربی در حالی در رتبه‌ دوم واردکننده خودرو به کشور قرار گرفته که کشور مذکور خودروساز محسوب نمی‌شود، با این حال استفاده برخی از خودروسازان از این کشور به عنوان پایگاهی برای صادرات از سویی و واردات برخی از خودروها توسط افراد حقیقی از سوی دیگر موجب شده تا نام این کشور نیز در لیست گمرک ایران، در ردیف صادرکنندگان خودرو به کشور قرار گیرد.

واردات CKD هم رشد کرد

از سوی دیگر، رشد واردات در سال جاری تنها به واردات خودرو منتهی نشد؛ به طوری که طی این مدت واردات قطعات CKD نیز با رشد همراه بود، این امر در حالی است که واردات قطعات CKD به کشور در سال گذشته افت چشمگیری را نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن تجربه کرده بود، اما در سومین ماه سال جاری واردات قطعات منفصله (CKD) جبران شد، به‌طوری که بنا بر آمار گمرک، طی مدت زمان مذکور در مجموع ۵۲ میلیون و ۱۹۹ هزار تن انواع قطعه به ارزش ۵۳۶ میلیون و ۴۴ هزار دلار وارد کشور شده است. آمار واردات قطعات CKD به کشور، از لحاظ ارزش حکایت از رشد ۶۹/۳۱ درصدی و از لحاظ وزن حکایت از رشد ۸۳/۲۷ درصدی واردات قطعه منفصله در مقایسه با مدت مشابه سال قبل است.

بر اساس آمار اعلام شده قطعات وارداتی از ژاپن به ایران در سومین ماه سال جاری برابر با ۱۶۳ میلیون و ۷۱ هزار دلار بوده که این رقم، ۴۰/۳۰ درصد از کل قطعات وارد شده به کشور را به لحاظ وزن شامل می‌شود. پس از ژاپن، فرانسه نیز ۵۱/۲۳ درصد از قطعات وارداتی را به لحاظ وزن به کشور تامین کرده، ارزش کل قطعات وارد شده از فرانسه نیز ۱۵۱ میلیون و ۴۷ هزار دلار بوده، پس از کشورهای ژاپن و فرانسه، سوئد در رده سومین کشور وارد‌کننده قطعات منفصله به کشور قرار دارد، به‌طوری که ۱۴/۱۱ درصد از قطعات وارد شده به کشور از لحاظ وزن طی مدت زمان مذکور از سوی این کشور تامین شده است.

ارزش کل قطعات وارد شده از سوی این کشور ۵۷ میلیون و ۱۸۶ هزار دلار است. قطعات وارد شده از سوی کشور سوئد بیشتر به خودروهای تجاری اختصاص دارد که شاید رشد واردات قطعات این خودروها نیز همانند خودروهای سواری به رشد تولید خودروهای تجاری در سال جاری منتهی شود.

افت ۲۵ درصدی صادرات خودرو

از سوی دیگر، هرچند در سه ماه ابتدای سال جاری واردات خودرو با رشد همراه بود، اما صادرات طی مدت زمان مذکور افت را تجربه کرد، به طوری که بر اساس آمار گمرک، در سه ماه سال جاری خودروسازان موفق به صادرات پنج هزار و ۹۶۵ دستگاه انواع خودرو صادراتی به ارزش ۳۸ میلیون و ۲۵هزار دلار شدند که آمار مذکور حاکی از افت ۱۳/۲۵ درصدی از لحاظ تعداد و ۷۰/۱۷درصدی از لحاظ ارزش کل صادرات خودرو در دو ماه ابتدایی سال جاری است.

از سوی دیگر و بر اساس آمار اعلام شده از سوی گمرک اکثر خودروهای صادراتی در سال گذشته به کشورهای عراق، سوریه و ترکیه صادر شده‌اند، به طوری که از مجموع خودروهای صادراتی چهار هزار و ۲۲۲ دستگاه انواع خودرو به عراق، ۱۴۸۰ دستگاه به سوریه و ۱۳۰ دستگاه نیز به ترکیه صادر شده است.

رشد صادرات قطعه

از سوی دیگر، هر چند صادرات خودروها در سه ماه ابتدایی سال جاری با کاهش همراه بود؛ اما در مقابل صادرات قطعات CKD در این مدت رشد چشمگیر را تجربه کردند، به طوری که در سال جاری و در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته، خودروسازان و قطعه‌سازان در مجموع موفق به صادرات ۱۰۸ هزار و ۱۷ تن قطعات CKD به ارزش شش میلیون و ۵۶ هزار دلار شدند که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزن با رشد ۹۴/۹۷ درصدی و از لحاظ ارزش نیز با رشد ۱۷/۱۲۵ درصدی مواجه بوده است. بر اساس آمار مذکور در سال جاری عمده صادرات قطعه به کشورهای سوریه، ونزوئلا و سودان صورت گرفته که در این خصوص چهار میلیون و ۷۲۲ هزار دلار قطعه به سوریه، یک‌میلیون و ۸۲۵ هزار دلار به ونزوئلا و پنج هزار و ۶۰۰دلار قطعه نیز به سودان صادر شده است. از سوی دیگر، رشد صادرات قطعه نشان‌دهنده رشد تولید خودروسازان در سایت‌های خارج از کشور است.