ورود غریبه‌ها ممنوع
سهام خودروسازان مال کیست؟
حمیدرضا بهداد- دو روز دیگر معامله بزرگ بورس آغاز و در آن، ۱۸ درصد از سهام هر یک از دوخودروساز بزرگ کشور به منظور خصوصی‌سازی، عرضه خواهد شد، این در شرایطی است که هم اکنون چندین گروه با درصد شانس‌های مختلف، مشتری این سهام هستند.
کارشناسان می‌گویند وزارت صنایع اگرچه به انتقال سهام خودروسازان راضی شده اما به واقع تمایلی به خروج خودروسازان از زیر چتر حمایتی خود ندارد.
چهل سال از عمر خودروسازی ایران می‌گذرد و هم اکنون دولت با وجود آنکه ۶۰ درصد سهام آن را واگذار کرده، هنوز هم سکان هدایت‌اش را در دست دارد و هر جا که بخواهد این لکوموتیو را با خود می‌برد.
حال با این شرایط بد نیست نگاهی به مشتریان احتمالی سهام خودروسازان بیندازیم و ببینیم کدام دسته از شانس بیشتری برای تصاحب این سهام جذاب برخوردارند.
غیرخودی‌های قطعه‌ساز
اگرچه پایه اصلی خودروسازی به شمار می‌روند و در ظاهر باید آنها را «خودی» به حساب آورد، اما از آنجا که به هر حال در قالب بخش خصوصی فعالیت می‌کنند، بعید است اجازه انتقال سهام خودروسازان به این گروه داده شود.
این در شرایطی است که طی یکی دو هفته گذشته، قطعه‌سازان تحرکات زیادی را برای ورود به معامله بزرگ بورس انجام و ظاهرا قصد دارند با تشکیل کنسرسیومی، بخشی از سهام جذاب خودروسازی را نصیب خود کرده و حتی اگر شرایط مهیا باشد، بر یکی از صندلی‌های هیات مدیره ایران خودرو یا سایپا نیز تکیه بزنند.
در این زمینه ظاهرا بزرگان قطعه‌سازی مانند شرکت «کروز» با انجمن قطعه‌سازان کنار آمده، می‌خواهند به واسطه ائتلاف با یکدیگر، «معامله بزرگ» را فتح کنند، حال آنکه سال‌هاست قطعه‌سازان و خودروسازهای داخلی رابطه خوبی با یکدیگر ندارند و هر کدام، از دیدگاه خود نسبت به آن یکی، گله‌گذاری و شکایت می‌کند.
قطعه‌سازان در سال‌های گذشته همواره بر سر مسائل مالی، با خودروسازان، کش‌و‌قوس‌های فراوانی داشته‌اند، به نحوی که خودروسازها به خصوص ایران خودرو، معمولا سر وقت و به موقع، با آنها تسویه حساب نمی‌کنند.
از آن سو خودروسازان نیز همواره قطعه‌سازها را متهم شماره یک در بحث کیفیت خودروها عنوان کرده و معتقدند
قطعه‌سازی کشور همگام و همپای با خودروسازی پیشرفت نکرده است.
شانس شبه‌دولتی‌ها
از شبه دولتی‌ها نیز به عنوان یکی دیگر از خریداران احتمالی سهام خودروسازان یاد می‌شود.
در این بین از بنیاد تعاونی سپاه که سال گذشته معامله بزرگ و پر حاشیه تاریخ بورس را فتح کرد و صاحب نیمی از سهام مخابرات شد، به عنوان اصلی‌ترین گزینه شبه دولتی‌ها برای ورود به معامله بزرگ این هفته تالار شیشه‌ای، نام برده می‌شود.
این بنیاد دو راه برای فتح سهام خودروسازان پیش رو دارد.
اول آنکه مثل ماجرای مخابرات، کنسرسیومی را تشکیل و به واسطه آن، وارد معامله بزرگ شود، که این کار بالاخره هزینه و مسائل خاص مربوط به خود را داراست.
این در شرایطی است که بنیاد تعاونی سپاه، راه دیگری نیز که اتفاقا ساده تر به نظر می‌رسد، پیش رو دارد.
این بنیاد صاحب بخش اعظم سهام «گروه بهمن»، به عنوان یکی از خودروسازان متمول بخش خصوصی کشور است و بخشی از سهام سایپا را نیز در اختیار دارد.
گروه بهمن اگرچه می‌تواند بنیاد تعاونی سپاه را از ساده‌ترین راه ممکن، مالک سهم بیشتری از سهام خودروسازان کند، اما در این راه، یک سری موانع بازدارنده نیز وجود دارد که در جای خود قابل تامل است. به هر حال مخالفت ضمنی رییس هیات مدیره گروه بهمن با خرید سهام سایپا و تمایل تلویحی وی به ایران خودرو یا سرمایه‌گذاری مستقل، موفقیت این معامله را دچار تردید
می‌کند.
از همین رو قطعا ایران خودرویی‌ها تمایلی به خرید سهام این شرکت توسط گروه بهمن ندارند و احتمالا هر نوع تلاشی را از طریق وزارت صنایع، برای نرسیدن سهام بزرگ‌ترین خودروساز کشور به «گروه بهمن» به کار خواهند گرفت.
با این شرایط باید از بنیاد نیز به عنوان یک مشتری که دستش از سهام خودروسازان خالی می‌ماند، نام برد، مگر آنکه بنیادی‌ها باز هم کنسرسیومی تشکیل داده و از این طریق به «معامله بزرگ» وارد شوند.
طلبکار خودی شستا را هم فراموش نکنید.
طلبکار بزرگ خودروسازان و شرکتی که سهامدار سایپا نیز هست، احتمالا یکی از مشتریان سهام ایران خودرو و سایپا خواهد بود.
اگرچه مسوولان‌سازمان بورس عنوان کرده‌اند سهام خودروسازان را به عنوان «رد دیون» و بابت بدهی آنها به «شستا» نمی‌دهد، اما این شرکت شبه دولتی بدش نمی‌آید با شرکت در «معامله بزرگ»، سهم خود را در جذاب‌ترین صنعت کشور افزایش دهد، مخصوصا اینکه حساسیت خاصی نیز روی شستا نیست و این شرکت را باید به نوعی «خودی» دانست، هر چند که اگر «خودی» هم نباشد، بالاخره با توجه به طلبی که از خودروسازان دارد، وزارت صنایع باید به نوعی هوای این شبه دولتی را داشته باشد.
اگر بشود...
معروف است که می‌گویند روزی «ملا نصرالدین» کنار ساحل نشسته و شکر داخل دریا می‌ریخت.
علت را از او پرسیدند، گفت که می‌خواهد آب دریا را شیرین کند.
جواب شنید با این روش که نمی‌توان دریا شیرین کرد!
پاسخ داد: «آری، اما اگر بشود، چه می‌شود.»
معاون‌سازمان خصوصی‌سازس نیز به تازگی اعلام کرده که اگر «هیوندایی» سهام سایپا را بخرد و «پژو» نیز سهام ایران خودرو را، تحول عظیمی در خودروسازی ایران شکل خواهد گرفت، حال آنکه به اعتقاد کارشناسان، وزارت صنایع به هیچ وجه سهام خودروسازان را به غریبه‌های خارجی نخواهد داد.
اگرچه وزارت صنایع آگهی فروش ایران خودرو را به مجله «اکونومیست» نیز داده و این احتمال را به وجود آورده که راه خرید سهام این شرکت برای خارجی نیز باز است، اما به گفته کارشناسان، خارجی‌ها هیچ شانسی برای خرید این سهام ندارند، چراکه با انتقال سهام به خودروسازان خارجی، نفوذ در تصمیمات ایران خودرو و سایپا، سخت خواهد شد.
هرچند که واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا به خودروسازان خارجی، بسیار بعید به نظر می‌رسد اما به قول «ملا نصرالدین»، اگر بشود، چه می‌شود.
به هر حال باید چند روز دیگر منتظر ماند و دید، ۱۸ درصد از سهام هر یک از دو غول خودروساز ایران، در نهایت نصیب کدام گروه خواهد شد؟
ارسال نظر