تست ضربه یا خروج پلت‌فرم‌های قدیمی

گروه خودرو- روز گذشته مدیرکل ماشین‌سازی و نیروی محرکه وزارت صنایع و معادن در حالی خبر از اجباری شدن تست ضرب (تصادف) برای تمامی خودروهای داخلی را اعلام کرد که با گذشت نیم قرن از صنعت خودروسازی کشورمان هنوز مرکزی برای تست جاده‌ای و تصادف در کشور پیش‌بینی نشده به همین دلیل خودروسازان برای پاس کردن تست‌های مذکور از مراکز موجود در سایر کشورها استفاده می‌کنند. نبود مراکز تست جاده‌ای و تست تصادف در کشور در حالی است که خودروسازان داخلی داعیه جهانی شدن را در سر می‌پرورانند، اما برای راه‌اندازی چنین مراکزی که لازمه جهانی شدن در این صنعت است اقدامی صورت نداده‌اند.

علاوه بر نبود مراکز تست جاده‌ای و تست تصادف در ایران، قدیمی بودن اکثر پلت‌فرم خودروهای داخلی که قدمتی در حدود ۳۰ سال دارند نیز موجب می‌شود تا اجرای این استاندارد با وجود آنکه ارتقای ایمنی خودروهای داخلی را به همراه دارد به لحاظ اقتصادی به صرفه نباشد؛ چراکه پاس کردن تست مذکور از سویی و انجام تغییرات به منظور ارتقای پلت‌فرم قدیمی از سویی دیگر، هزینه کلانی را به صنعت و مصرف‌کنندگان تحمیل می‌کند که با توجه به قدمت پلت‌فرم‌های داخلی صرف این بودجه چندان معقول به نظر نمی‌رسد.

به اعتقاد برخی از کارشناسان به جای اجباری کردن تست تصادف برای پلت‌فرم‌های قدیمی، مسوولان باید خروج این پلت‌فرم‌ها را در دستور کار قرار دهند تا به این طریق خودروسازان ملزم به تولید محصولات جدید با استاندارد‌های روز جهانی شوند.

علاوه بر قدیمی بودن پلت‌فرم‌هایی که مصوبه مذکور شامل حال آنها می‌شود نیمی از خودروهای مذکور به صورت تحت لیسانس در کشور تولید می‌شوند که اعمال تغییر و انجام تست باید با مجوز شرکت مادر صورت گیرد که این امر موجب می‌شود تا در صورت موافقت شرکت مادر نیز خودروسازان هزینه مذکور را نه برای محصولات تولیدی با برند خود، بلکه برای برند شرکت مادر صورت دهند که این امر به معنی صرف هزینه کلان برای بهبود و ارتقای پلت‌فرم شرکت مادر است.

علی جزایری، رییس انجمن موتور ایران و استاد دانشگاه در این خصوص می‌گوید: تست تصادف (ضربه) به منظور ارتقای ایمنی خودرو صورت می‌گیرد به همین دلیل چنین تست‌هایی در تمام دنیا صورت می‌گیرد و در صورتی که خودروسازان تاکنون در این خصوص اقدامی صورت نداده‌‌اند در این زمینه کم‌کاری کرده‌اند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا انجام تست خودروهای با پلت‌فرم قدیمی در خارج از کشور و صرف هزینه کلان در این خصوص صرفه اقتصادی دارد، اظهار داشت: به منظور ارتقای ایمنی باید تست‌های مذکور صورت گیرد، اما صرف هزینه به منظور تست خودروهایی که قدمتی در حدود ۳۰ سال دارند از لحاظ اقتصادی به صرفه نخواهد بود.

گودرزی معتقد است: وجود مراکز تست در کشور لازمه انجام چنین تست‌هایی است، اما خودروسازان با وجود تیراژ بالایی که دارند تاکنون در این خصوص اقدام اساسی صورت نداده‌‌اند، این امر در حالی است که برای ارتقای ایمنی خودروهای داخلی باید در این خصوص سرمایه‌گذاری مستقل صورت گیرد.

به گفته جزایری، سطح استاندارد و سطح کیفی خودرو با انجام تست تصادف و تست جاده‌ای مشخص و امکان برطرف کردن عیوب خودرو برای خودروساز فراهم می‌شود، اما نبود چنین مراکزی در کشور موجب شده تا شرایط برای برطرف کردن عیوب خودرو در کشور فراهم نباشد.

رییس انجمن موتور ایران معتقد است در صورت اجرا و راه‌اندازی مرکز تست جاده ای در کشور علاوه بر آنکه کیفیت خودروهای داخل افزایش می‌یابد طراحی خودرو در کشور نیز بومی می‌شود، زیرا طراحان داخلی پس از طراحی خودرو می‌توانند آن را در این مرکز تست کرده و به این طریق با دانش طراحی خودرو نیز آشنا شوند.

هزینه دو میلیاردی برای تست

یکی از مسوولان شرکت سایپا نیز در این خصوص می‌گوید: بر اساس استاندارد ۵۱ گانه عملکردی که از ابتدای سال جاری خودروسازان ملزم به اجرای آن شدند الحاقیه‌ای در نظر گرفته شد مبنی بر اجباری شدن تست تصادف برای خودروهای دارای پلت‌فرم قدیمی که الحاقیه مذکور باید تا شهریور ماه سال جاری همانند سایر استاندارد‌های ۵۱ گانه اجرایی شود.

اجباری شدن تست تصادف و اجرایی کردن آن در مدت زمانی در حدود شش ماه در حالی است که اکثر خودروهای داخلی از پلت‌فرم قدیمی برخوردار هستند که این امر به معنی آن است که الحاقیه مذکور باید برای بیش از نیمی از خودروهای داخلی اجرایی شود، علاوه بر تست باید تغییرات لازم نیز روی خودروهای با پلت‌فرم قدیمی صورت گیرد که انجام مراحل مذکور در مدت زمانی در حدود شش ماه دور از ذهن به نظر می‌رسد.

به گفته این مقام مسوول، اجرای الحاقیه مذکور نیازمند مدت زمانی در حدود یک سال است؛ چراکه پس از پاس کردن تست تصادف باید تغییرات مورد نیاز روی خودروها اعمال شود که این امر زمان بر خواهد بود.

وی در ادامه می‌گوید: در حال حاضر شرکت سایپا در حال انجام مراحل مذکور و ایجاد تغییر در پراید است؛ به‌طوری که تا پایان سال جاری پراید جدید با تغییرات بسیار در پلت‌فرم وارد بازار خواهد شد.

از سوی دیگر، خودروسازان در حالی ملزم به اجرای تست تصادف در خودروهای داخلی شده‌‌اند که مرکزی برای انجام چنین تستی در کشور در نظر گرفته نشده است به همین دلیل خودروسازان برای اجرایی کردن الحاقیه مذکور ناچار به استفاده تست موجود در خارج از کشور هستند که این امر هزینه مازاد بسیاری را برای خودروسازان دربردارد. به گفته این مقام مسوول شرکت سایپا انجام تست تصادف هزینه‌ای در حدود یک تا دو میلیارد تومان در بر دارد که این هزینه با توجه به توع تست متفاوت است.

به گفته وی، هزینه مذکور روی خودروهای تولید سرشکن خواهد شد که این امر موجب می‌شود تا هزینه مذکور چندان چشمگیر نباشد، اما علاوه بر هزینه مذکور خودروسازان باید تغییراتی را در خودروهای تست شده صورت دهند که تغییرات مذکور هزینه مازاد بسیاری را به خودروسازان تحمیل می‌کند که بخشی از هزینه مذکور از سوی خودروساز تامین و بخشی دیگر به قیمت محصول اضافه می‌شود، به‌طوری که این تغییرات روی خودرو پراید نیز صورت گرفت که این امر افزایش ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومانی قیمت این خودرو را دربرداشت.

این مقام مسوول در پاسخ به این پرسش که در مجموع چه تغییراتی روی خودروهای داخلی اعمال خواهد شد نیز اظهار داشت: تغییرات شامل تغییرات در بدنه، درب، رودری، داشبرد و ... می‌شود که این تفاوت بر اساس نوع خودرو متفاوت خواهد بود. به‌طور مثال خودرو پراید بیشترین تغییر را خواهد داشت، اما این تغییرات در خودرو سمند تنها شامل چراغ خودرو می‌شود.

وی در ادامه اظهار کرد: در شرکت ایران‌خودرو نیز خودروهای پژو ۴۰۵، روا، پرشیا و سمند باید تست مذکور را پاس کنند که این امر به معنی تغییر در برخی از بخش‌های خودرو مذکور است.

اظهارات این مقام مسوول در خصوص ایجاد تغییرات روی خودرو پژو ۴۰۵ در حالی است که این خودرو به صورت تحت لیسانس در کشور تولید می‌شود به همین دلیل انجام تست مذکور و اعمال تغییرات باید با مجوز شرکت مادر صورت گیرد که صدور این مجوز از سوی شرکت مادر نیز نامشخص است.

کرش تست چیست؟

کرش تست یا تست تصادف معیاری است برای سنجش کیفیت عملکرد خودرو و فاکتورهای ایمنی آن از جمله قدرت جذب ضربه توسط شاسی و بدنه، ایربگ‌ها و کمربند ایمنی به هنگام تصادف خودرو، این استاندارد در سال ۱۹۹۶ توسط خودروسازان اروپایی تدوین شد و وظیفه آن مشخص کردن میزان آسیب وارده به سرنشینان از طریق تست خودرو در تصادفات واقعی است. در مجموع دو نوع آزمایش تصادف روی خودرو انجام می‌شود، روش تصادف از روبه‌رو و تصادف از اطراف خودرو که به این طریق میزان خسارت وارده به خودرو و سرنشینان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

در حال حاضر مرکز تحقیقات شرکت‌های خودروساز به سیستم کرش تست آن هم به صورت موردی مجهز هستند، اما به دلیل تجهیز نبودن این مراکز خودروسازان ناچارند تا از مراکز تست موجود در سایر کشورها استفاده کنند که این امر هزینه بسیاری را برای شرکت‌های خودروساز دربردارد.

تاخیرهای به وجود آمده در احداث مرکز تست جاده‌ای کشور توسط بخش دولتی موجب شد که بخش خصوصی برای تست و عرضه محصولات خود اقدام به راه‌اندازی یک مرکز تست جاده‌ای خصوصی در شهر کرمان کند. به گفته یک منبع آگاه این مرکز در شهر کرمان توسط یک شرکت تایرسازی در حال راه‌اندازی است و بخش اعظمی از ساخت‌و‌ساز آن به اتمام رسیده که این نشان‌دهنده آن است که بخش خصوصی توانسته از بخش دولتی پیشی بگیرد، هرچند این بخش نیز هنوز پایان نیافته است.