افزایش قیمت در کمین خودروهای تجاری

مژگان میرزایی

ثبت سفارش خودروهای تجاری در سال جاری همانند خودروهای سواری همچنان متوقف است که این امر واردات این‌ خودروها را به کشور با مشکل مواجه کرده است. اقدام صورت گرفته در خصوص توقف ثبت سفارش خودروهای تجاری در حالی است که سال گذشته نیز ثبت سفارش خودروهای تجاری تا مهرماه متوقف بود و پس از آن نیز واردات خودروهای تجاری منوط به ارائه طرح توجیهی تولید شد که بر اساس این طرح، به واردکنندگان در صورتی مجوز واردات داده می‌شود که همزمان با درخواست واردات طرح توجیهی تولید را نیز به این وزارت خانه ارائه کنند.

هر چند این اقدام وزارت صنایع موجب شد تا تولید سایر برندها در کشور آغاز شود، اما واردات خودروهایی که به صورت محدود وارد کشور می‌شوند و به اعتقاد برخی از واردکنندگان تولید آنها در کشور توجیهی ندارد، متوقف شود، که این امر در نهایت کاهش تنوع در بازار خودرهای تجاری را در پی خواهد داشت.

به گفته برخی فعالان بازار خودروهای تجاری در سال جاری نیز به طور حتم طرح توجیه تولید برای خودروهای تجاری از شروط واردات این خودروها خواهد بود، اما زمان آغاز ثبت سفارش خودروهای تجاری در سال جاری همچنان نامشخص است.

هرچند توقف ثبت سفارش خودروهای تجاری همزمان با شدت گرفتن بحران جهانی و تاثیر آن در خودروهای تجاری، و به منظور حمایت از تجاری‌سازان داخلی سال گذشته در دستور کار وزارت صنایع قرار گرفت، اما این راهکار نه تنها نتوانست این بخش را از بحران مصون بدارد؛ بلکه موجب رکود تولید در خودروهای تجاری نیز شد؛ به طوری که براساس آمار منتشره از سوی انجمن جهانی خودروسازان افت تولید بر خودروهای تجاری سقوط دو پله‌ای خودروسازان داخلی را براساس حجم تولید در آمار این انجمن به همراه داشت و موجب شد تا خودروسازان جایگاه ۱۸ را در این صنعت به خود اختصاص دهند.

براساس آمار منتشره از سوی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، تجاری سازان داخلی سال گذشته تنها ۶۲ هزار و ۷۶۴ دستگاه انواع محصولات سبک و سنگین نظیر کامیون، کشنده، وانت نیسان و اتوبوس را به تولید رسانده و با این حساب افت تولید ۲۷ درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تجربه کردند، که این امر کمبود این خودروها در بازار داخلی و در نهایت افزایش قیمت خودروهای مذکور را در به همراه داشت.

افت تولید در خودروهای تجاری طی مدت زمان مذکور در حالی صورت گرفت که وزیر صنایع و معادن سال گذشته بارها از رشد تولید و عبور از بحران بدون مشکل خبر داده بود. اظهارات وزیر صنایع در حالی است که در سال گذشته تنها سواری سازان توانستند رشد تولید را تجربه کنند و افت تولید تجاری سازان موجب شد تا خودروسازان جایگاه خود را در آمار جهانی از دست بدهند.

افزایش قیمت خودروهای تجاری

توقف سفارش خودروهای تجاری از سویی و افت تولید این خودروها از سوی دیگر موجب شد تا در سال گذشته خودروهای تجاری افزایش قیمت را در بازار تجربه کنند، اما وضعیت مشابه این خودروها در سال جاری نیز موجب شد تا کارشناسان صنعت خودرو برای سال جاری نیز افزایش قیمت را برای بازار این خودروها پیش‌بینی کنند.

به گفته مصطفی ممقانی، مدیر فروش شرکت آریا دیزل، در صورتی‌که طرح نوسازی خودروهای فرسوده در سال جاری اجرا شود شرایط بازار خودروهای تجاری تغییر خواهد کرد، اما در غیر این صورت بازهم شاهد افزایش قیمت خودروهای تجاری در بازار خواهیم بود.

وی در ادامه می‌گوید: اعمال شرایط سختگیرانه برای واردات خودروهای تجاری از سویی و افزایش هزینه‌های تمام شده از سوی دیگر رشد ۵ الی ۷ درصدی قیمت خودروهای تجاری را در سال جاری در پی خواهد داشت.

در حالی فعالان و کارشناسان صنعت خودرو طرح نوسازی کامیون‌های فرسوده را تنها راه نجات این صنعت دانسته و معتقدند که با اجرای این طرح رکود و افزایش قیمت به‌وجود آمده در بازار این خودروها از میان خواهد رفت که طرح مذکور به دلیل عدم تخصیص بودجه همچنان مسکوت است و طرح نوسازی این خودروها برخلاف خودروهای سواری هیچ پیشرفتی نداشته است.

فرید زاوه، کارشناس صنعت خودرو نیز معتقد است علاوه بر عدم اجرای طرح نوسازی کامیون‌های فرسوده خروج شرکت بنز از کشور نیز روی قیمت خودروهای تجاری در بازار تاثیر گذار خواهد بود، چرا که سالانه بیش از هشت هزار دستگاه خودرو تجاری از طریق شرکت بنز وارد کشور می‌شد.

زاوه معتقد است با خروج بنز از بازار کاهش خودروهای تجاری چشمگیر تر خواهد شد که این امر بر بازار خودروهای تجاری به صورت مستقیم تاثیر خواهد گذاشت که برای برطرف کردن این مشکل دولت باید سیاست خود را در خصوص خودروهای تجاری تغییر دهد تا با حضور سایر خودروسازان در کشور کمبود این خودروها جبران شود.

این کارشناس خودرو در ادامه می‌گوید: علاوه بر مشکلات مذکور پرداخت تسهیلات به خودروهای تجاری نیز همچنان متوقف است که این امر نیز بر روند بازار این خودروها تاثیرگذار است.

زاوه نیز همانند مدیر فروش شرکت آریا دیزل معتقد است اجرای طرح نوسازی کامیون‌های فرسوده و تزریق منابع مالی به بازار این خودروها می‌تواند از بروز مشکل در بازار این خودروها جلوگیری کند، در غیر این صورت بازار این خودروها در عرضه و تقاضا با کاهش مواجه خواهد شد.

توقف ثبت سفارش

به گفته کارشناسان، توقف ثبت سفارش نیز بر روند بازار این خودروها تاثیر گذار خواهد بود، چرا که توقف صورت گرفته کاهش عرضه در بازار را به همراه خواهد داشت که این امر به طور مستقیم بازار این خودروها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

مدیر فروش شرکت آریا دیزل در این خصوص می‌گوید: ثبت سفارش خودروهای تجاری اواخر سال گذشته و طبق روال همه ساله متوقف شد، اما با آغاز سال جاری شرایط برای سفارش خودروهای تجاری هنوز فراهم نشده است.

وی در ادامه می‌گوید: سال گذشته نیز ثبت سفارش خودروهای تجاری پس از هفت ماه و به صورت مشروط آغاز شد، اما وزارت صنایع این وعده را داده بود که برای سال جاری به نمایندگی‌هایی که گواهی فعالیت آنها به اتمام نرسیده مجوز واردات صادر کند، اما وعده داده شده محقق نشد.

عدم صدور مجوز برای ثبت سفارش خودروهای تجاری به بهانه حمایت از خودروسازان داخلی در حالی است که تجاری سازان داخلی تولید خودروهایی را در دستور کار قرار داده‌اند که از استانداردهای روز دنیا بسیار فاصله داشته و در اصل خودرو ناایمن محسوب می‌شوند.

زاوه نیز در خصوص توقف صورت گرفته در ثبت سفارش خودروهای تجاری می‌گوید: وزارت صنایع سعی دارد تا علاوه بر تولیدکنندگان بر واردکنندگان خودروهای تجاری نیز نظارت کند که این امر موجب شده تا ثبت سفارش این خودروها با مشکل مواجه شود.

وی در ادامه می‌گوید: سال گذشته ثبت سفارش با تاخیر هفت ماه آغاز شد، اما در سال جاری زمان آغاز ثبت سفارش همچنان نامشخص است.

حمیدرضا فتوت، معاون تولید و اجرایی شرکت سایپا دیزل نیز در خصوص وضعیت بازار این خودروها در سال جاری می‌گوید: به دلیل بحران و تحریم اقتصادی در سال جاری مشکلات بسیاری در بازار خواهیم داشت اما در صورت اجرای طرح نوسازی کامیون‌های فرسوده می‌توان به بهبود شرایط امیدوار بود.

وی در ادامه می‌گوید: در صورتی‌که طرح نوسازی فعال نشود، بانک‌ها باید پرداخت تسهیلات را آغاز کنند که با پرداخت تسهیلات و فعال شدن شرکت‌های لیزینگ می‌توان به بهبود بازار در صورت عدم اجرای طرح نوسازی خودروهای فرسوده امیدوار شد.

به گفته فتوت، در صورتی‌که هیچ یک از اقدامات مذکور اجرایی نشود، در سال جاری با رکود در بازار خودروهای تجاری مواجه

خواهیم شد.

وی با اشاره به اینکه سعی سایپا دیزل در حفظ قیمت خودروهای تجاری است، می‌گوید: در سال جاری سعی خواهیم کرد با افزایش ساخت داخل و کاهش قیمت تمام شده بخشی از افزایش قیمت را جبران کنیم، اما طبیعتا بخشی از افزایش نیز به قیمت تمام شده اختصاص می‌یابد.