ناهماهنگی بین موسسه استاندارد و راهور ناجا

حمیدرضا بهداد- ماجرای نصب برچسب سوخت روی خودروهای داخلی، حاشیه و اختلاف‌نظر، کم نداشت که این بار تخلف خودروسازان در زمینه نصب برچسب‌های غیرواقعی و خلاف معیارهای در نظر گرفته شده نیز به آن اضافه شد. روز گذشته مدیر بهینه‌سازی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت طی مصاحبه خود با ایسنا، این گونه خبر داد که خودروسازان در نصب برچسب روی محصولات خود، معیار‌های در نظر گرفته شده را رعایت نکرده و در اقدامی‌خلاف قانون، برچسب‌های غیرواقعی را روی این محصولات نصب کرده‌اند.

آن طور که از میان اظهارات محمدرضا فیض‌آبادی بر می‌آید، ایران‌خودرو و گروه سایپا برای کمتر نشان دادن مصرف سوخت برخی محصولات پرخور خود، برچسب‌هایی با رده انرژی بهینه‌تر و خلاف آنچه که واقعیت دارد، روی خودروهای تولیدی خود چسبانده‌اند. گفته‌های فیض‌آبادی در شرایطی است که معیارهای میزان مصرف سوخت خودروها زمستان ۸۶ به تصویب مسوولان امر رسید و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مسوول نظارت بر اجرای این معیارها است.

در این زمینه البته مسوولان موسسه استاندارد نیز عنوان می‌کنند که از چند ماه پیش در جریان تخلف خودروسازان مبنی بر نصب برچسب‌های غیرواقعی روی برخی خودروها بوده و در همین زمینه نیز نامه‌نگاری و مکاتباتی با اداره راهور ناجا انجام داده‌اند، اما تاکنون واکنش خاصی از سوی پلیس در این زمینه مشاهده نشده است.

در این بین خودروسازان نیز با خیالی راحت برچسب‌های دلخواه خود را روی محصولات‌شان نصب و میزان مصرف برخی از آنها را مانند پژو پارس و وانت نیسان، کمتر از حد واقعی نشان داده‌اند.

این تخلف خودروسازان در شرایطی صورت گرفته که «نصب برچسب سوخت روی خودروهای داخلی» داستانی نسبتا ادامه‌دار و کهنه به حساب آمده و از دو سال پیش تاکنون حاشیه‌های زیادی دامان آن را گرفته است، حاشیه‌هایی از قبیل اینکه معیار مصرف سوخت روی کدام گرید قرار گرفته و بر مبنای چه استانداردی تعیین شود.

به این موارد البته باید استاندارد بودن یا نبودن بنزین تولید داخل را نیز اضافه کرد و حال نیز که تخلف خودروسازان، به حاشیه‌ای دیگر برای این داستان تبدیل شده است.

جالب آنکه بنا به گفته‌های مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت، معیارهای فعلی تا پایان امسال قابلیت اجرا داشته و کارگروه تعیین معیار مصرف سوخت، اسفند ماه باید معیارهایی جدید و سخت‌گیرانه‌تر را تعیین و به خودروسازان ابلاغ کند.

آن طور که عباس کاظمی‌می‌گوید، سازمان بهینه‌سازی هیچ گونه مسوولیت اجرایی در زمینه نصب برچسب سوخت روی خودروها نداشته و نظارت بر صحت اجرای این موضوع، تنها بر عهده موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است.

تخلف خودروسازان در نصب برچسب سوخت

هر چند موسسه استاندارد، مسوول نظارت مستقیم بر اجرای صحیح و به دور از تخلف نصب برچسب سوخت روی خودروها به حساب می‌آید، اما به نظر می‌رسد یک نوع ناهماهنگی میان مراجع مختلف در این زمینه، وجود داشته و همین موضوع در نهایت دست خودروسازان را در تخلف و نصب برچسب‌های غیرواقعی باز گذاشته است.

در این زمینه ابتدا نگاهی به اظهارات مدیر بهینه‌سازی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت می‌اندازیم و سپس گفته‌های مسوولان موسسه استاندارد و مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی را نیز از نظر می‌گذرانیم.

محمدرضا فیض‌آبادی با اشاره به تخلف ایران‌خودرو و گروه سایپا، طبق مصاحبه خود با ایسنا، می‌گوید: برچسب مصرف سوخت الصاقی روی برخی خودروهای تولید داخل غیرواقعی بوده و با مصرف سوخت واقعی آن‌ها همخوانی ندارد.

وی می‌افزاید: الصاق برچسب مصرف سوخت روی خودروهای تولید داخل اجباری است، ولی با این حال متاسفانه برچسبی که روی برخی از خودروها نصب می‌شود، با مصرف واقعی آنها و معیارهای استاندارد مربوطه همخوانی ندارد.

فیض‌آبادی در ادامه به نوعی مسوولیت موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی را در این زمینه یادآور شده و تاکید می‌کند: عدم همخوانی برچسب‌های مصرف سوخت الصاقی روی برخی خودروها با معیارهای استاندارد ملی و مصوب ۲-۴۲۴۱، مشهود بوده و این بسیار تاسف‌آور است که خودروسازان داخلی برچسب مصرف سوختی را روی برخی از خودروهای تولیدی خود نصب می‌کنند که مقدار مصرف سوخت واقعی آن‌ها با رتبه درج شده روی برچسب مصرف سوخت‌شان انطباق ندارد.

مدیر بهینه‌سازی سازمان بهینه‌سازی در زمینه تخلف خودروسازان، مثال نیز آورده و می‌گوید: شرکت ایران خودرو روی پژو پارس برچسب مصرف سوخت با رتبه‌ D را نصب می‌کند، در حالی که این رتبه، مخصوص خودروهایی با مصرف سوخت هشت لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است و مصرف سوخت واقعی پژو پارس بالای هشت لیتر بوده و رتبه واقعی آن G و پایین‌تر از رتبه D است.

فیض‌آبادی همچنین به تخلف گروه سایپا نیز اشاره کرده و می‌افزاید: در گروه خودروسازی سایپا نیز مصرف سوخت وانت نیسان تولیدی زامیاد بالای ۱۵ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است، در حالی که استاندارد مصرف سوخت این خودرو زیر ۱۰ لیتر است و بنابراین از نظر استاندارد، این خودرو فاقد مجوز تولید و عرضه به بازار است.

به گفته مدیر بهینه‌سازی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت، خودروسازان داخلی به استانداردهای ملی تن نداده و با عدم ارتقای کیفیت محصولات خود، از زیر بار مسوولیت شانه خالی می‌کنند.

به راهور ناجا نامه داده‌ایم

اما بشنویم از مسوولان موسسه استاندارد؛ موسسه‌ای که از مسوول مستقیم نظارت بر صحت اجرای نصب برچسب سوخت روی خودروها بوده و به گفته مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی، باید نسبت به تخلف خودروسازان واکنش نشان داده و اجرای درست قانون را از آنها بخواهد.

در این زمینه با قائم‌مقام معاونت نظارت بر اجرای استانداردهای این موسسه گفت‌و‌گو کردیم. وحید مرندی مقدم ضمن اعلام اینکه از تخلف خودروسازان مطلع است، به نامه‌نگاری‌ها و مکاتباتی در این زمینه اشاره کرد.

وی می‌گوید: فرآیند نصب برچسب سوخت روی خودروها بدین شکل است که خودروسازان، برچسب‌ها را طراحی کرده و گرید مورد نظر را به موسسه استاندارد می‌فرستد و ما نیز در صورت صحت آن، «قابل نصب بودن» برچسب‌ها را به راهور ناجا اعلام می‌کنیم.

مرندی‌مقدم می‌افزاید: راهور ناجا نیز بر اساس اعلام ما مجوز شماره‌گذاری را برای خودروها صادر می‌کند.

وی در ادامه با اشاره به تخلف صورت گرفته از سوی خودروسازان در زمینه نصب برچسب سوخت، تاکید می‌کند: ما از چند ماه پیش در جریان این تخلف بودیم و دو سه ماه قبل نیز برای جلوگیری از ادامه نصب برچسب‌های غیرواقعی روی خودروها، مکاتباتی را با اداره راهور ناجا انجام دادیم.

به گفته مرندی مقدم، موسسه استاندارد از مسوولان راهور خواسته تا مجوز شماره گذاری بر اساس نامه ارسالی از سوی این موسسه انجام گیرد، این در شرایطی است که راهور ناجا هنوز اقدام و واکنش خاصی را در این زمینه صورت نداده و خودروسازان نیز مشغول نصب برچسب‌هایی غیرواقعی روی محصولات خود هستند.

مدیر بهینه‌سازی سازمان بهینه‌سازی تاکید می‌کند: هم‌اکنون خودروسازان به طور مستقیم، مجوز شماره‌گذاری محصولات خود را از راهور می‌گیرند، در حالی که اگر این مجوز بر اساس نظر موسسه استاندارد صادر شود، شماره‌گذاری خودروهایی که برچسب سوخت غیرواقعی روی آنها نصب شده، متوقف خواهد شد.

استانداردها سخت‌گیرانه‌تر هم می‌شود

اما در شرایطی که خودروسازان داخلی از زیر بار ارتقای کیفیت محصولات خود شانه خالی کرده و از بیم توقف تولید برخی محصولات پر مصرف خود، برچسبی غیرواقعی را روی آنها نصب می‌کنند، مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی از سخت‌گیرانه‌تر شدن استانداردهای سوخت طی سال آینده خبر می‌دهد.

عباس کاظمی‌ با اشاره به اینکه معیارهای فعلی بر اساس نظر کارگروه تعیین معیار مصرف سوخت، تدوین شده، می‌گوید: خودروسازان در شرایطی برچسب‌هایی غیرواقعی را روی محصولات خود چسبانده‌اند که کارگروه مذکور قصد دارد برای سال آینده، استانداردهای سخت‌گیرانه‌تری را در زمینه مصرف سوخت خودروها تدوین کند.

کاظمی‌ تاکید می‌کند: طبق قانون، هر سه سال یک بار باید در معیارهای مصرف سوخت خودروها، تجدیدنظر شده و استانداردهایی که به بهینه‌تر شدن مصرف سوخت خودروها بیانجامد، تدوین شود.

به گفته مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی، طی اسفند ماه امسال کارگروه تعیین معیار مصرف سوخت، معیارهای جدیدی را برای سال آینده تعیین خواهد کرد و این معیارها سخت‌گیرانه‌تر خواهد بود.

کاظمی ‌همچنین در زمینه تخلفی که خودروسازان در زمینه نصب برچسب سوخت روی خودرو‌ها انجام داده‌اند، تاکید می‌کند: ما به دلیل آنکه مسوولیت اجرایی نداریم، نمی‌توانیم نسبت به تخلف خودروسازان در زمینه نصب برچسب‌های غیرواقعی روی خودروها، اقدامی‌انجام دهیم و این موضوع در حیطه وظایف موسسه استاندارد است.

اظهارات مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی در شرایطی است که طی دو سال اخیر جلسه‌ کمیته مشترک با حضور نمایندگان شرکت‌ بهینه‌سازی مصرف سوخت، وزارت صنایع و معادن، سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو برای تعیین معیار مصرف سوخت خودروها برای سال آینده، هر بار به دلایلی نامشخص به تعویق افتاده است.