ایسنا- شاید عجیب به نظر برسد که درباره موضوع ساده‌ای همچون «توانمندی طراحی داخلی در صنعت خودرو» نظرات متفاوت و گاه متضادی از سوی کارشناسان مختلف ابراز شود. با این حال این اتفاق افتاده و در شرایطی که به گفته برخی کارشناسان، خودروسازان داخلی هنوز در گام اول طراحی خودرو قرار دارند، اما به گفته برخی دیگر، خودروسازان توانمندی طراحی خودرو ملی را کسب کرده‌اند. تاکنون چند خودرو ملی در کشور تولید شده که به ادعای خودروسازان، مینیاتور با طراحی ۱۰۰درصد داخلی تولید شده است؛ با این حال هنوز اطلاع‌رسانی دقیقی در مورد سهم توانمندی فنی و طراحی داخلی در تولید این خودروها انجام نشده است.

اوستا گودرزی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت اگرچه معتقد است توان بالقوه طراحی داخلی در کشور وجود دارد، ولی با این حال توان بالفعل آن را پایین و در ابتدای راه می‌داند: «اگرچه توان بالقوه‌ طراحی در صنعت خودروسازی داخلی وجود دارد، اما عزمی در این زمینه دیده نمی‌شود. توان طراحی در مجموعه دانشگاه‌ و صنعت به‌طور بالقوه‌ وجود دارد که در صورت همکاری این دو وضعیت بد نخواهد بود».

بر خلاف این مدرس دانشگاه که توان طراحی داخلی شرکت‌های خودروساز را پایین می‌داند، اما دبیر انجمن خودروسازان در اظهاراتی کاملا متفاوت از وضعیت فعلی ابراز رضایت می‌کند. نعمت بخش در این زمینه می گوید: «خودروسازان پس از طراحی خودروهایی همچون سمند و پژو۲۰۶ صندوق‌دار از نظر توان فنی و طراحی به سطح مناسبی رسیده‌اند». به گفته وی، همین توان داخلی موجب شده که شرکت‌های خودروساز خارجی حاضر به مشارکت در پروژه‌هایی همچون تولید تندر۹۰ شوند.

با وجود چنین اظهارنظرهای متفاوتی، کارشناسان در مجموع توان طراحی داخلی خودرو را پایین دانسته و از نبود اراده و خواست جدی در این زمینه به عنوان یکی از دلایل چنین وضعیتی یاد می‌کنند. به گفته کارشناسان، مسوولان تاکنون درخواست جدی از خودروسازان برای افزایش توان فنی و طراحی خود نداشته‌اند و به همین دلیل نیز خودروسازان کمتر به این سمت حرکت کرده‌اند. به گفته گودرزی، یکی از دلایل این مساله، کوتاه بودن عمر مدیریت در صنعت خودرو کشور است؛ به‌گونه‌ای که مدیران تمایل دارند در دوره کوتاه مدیریت خود کاری انجام دهند و به همین دلیل به جای طراحی داخلی که امری تدریجی و زمان‌بر است، اقدام به واردات می‌کنند.

در چنین شرایطی، قطعه‌سازان نیز اگرچه می‌پذیرند توان طراحی قطعات جز در تعداد خاصی از قطعه‌سازان، در باقی شرکت‌ها وجود ندارد، با این حال دلیل این مساله را عدم وجود درخواستی در خصوص طراحی قطعات از سوی خودروسازان می‌دانند. به گفته نجفی منش، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در پروژه‌هایی همچون تولید سمند، کارهای مشترکی در مورد طراحی قطعات بین خودروسازان و قطعه‌سازان انجام شده است؛ با این حال در بیشتر موارد خودروسازان ترجیح می‌دهند به جای سفارش طراحی یک قطعه به قطعه‌ساز داخلی، آن را از خارج از کشور تامین کنند.

این در حالی است که پوستین‌دوز، مدیرعامل جدید سایپا در نخستین روزهای کاری‌اش با انتقاد از عملکرد قطعه‌سازان در این زمینه اظهار کرد که طی سال‌های گذشته برخی از قطعه‌سازان از برنامه‌های خود فاصله گرفته و به این طریق به جای طراحی به تجارت رو آورده‌اند.به گفته وی، امروزه در کشورهای دیگر، خودروسازان توانسته‌اند با اتکا به صنعت قطعه‌سازی به طراحی در مدل‌های جدید دست یابند، اما در کشور ما طراحی به دلیل تکنولوژی پایین صنعت قطعه‌سازی وضعیت مناسبی ندارد. در این شرایط به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل برای افزایش و تقویت توان طراحی داخلی در حوزه صنعت خودرو، ایجاد انگیزه حرکت به این سمت و تشویق خودرو و قطعه‌سازان به این موضوع باشد.