استانداردهای اجباری درانتظارخودروسازان

مژگان میرزایی

قسمت پایانی

هرچند طرح استاندارد‌سازی صنعت خودرو از سال ۷۶ استارت خورد، اما با توجه به مصوبه هیات دولت، استاندارد‌سازی در صنعت خودرو از سال ۸۹ اجباری می‌شود که به این طریق می‌توان سال ۸۹ را سال استاندارد‌سازی در صنعت خودرو نامید. این در حالی است که استاندارد‌سازی در صنعت خودروسازی کشور با تاخیر بسیار آغاز شده، اما استارت این امر آن هم نیم قرن پس از آغاز تولید خودرو در کشور را می‌توان به فال نیک گرفت.

خودروسازان داخلی که طی چند دهه گذشته و به لطف بالابودن تعرفه و فعالیت در یک بازار انحصاری داخلی توانسته‌اند به تیراژ انبوهی از خودروهای با کیفیت پایین دست پیدا کنند، در حال حاضر مصوباتی را پیش رو دارند که اجرای آن می‌تواند در نهایت موجب ارتقای کیفیت خودروهای داخلی شود. هرچند طی سال‌های گذشته موسسه استاندارد، راهور ناجا و سازمان محیط‌زیست که مجوز شماره‌گذاری خودروهای تولیدی را صادر می کنند، خودروسازان را به دلیل پایین بودن کیفیت و همچنین عدم ایمنی لازم خودروها بارها تهدید به توقف شماره‌گذاری کردند، اما ایده حمایت از صنعت داخلی تاکنون مانع از اجرای آن شده است. حال آنکه دستورالعمل موسسه استاندارد مبنی بر توقف شماره‌گذاری خودروهایی که از ابتدای سال ۸۹ موفق به اخذ استانداردهای ۵۵‌گانه نشوند، ظاهرا جدی است. این تصمیم که چندی پیش از سوی رییس موسسه استاندارد کشور و دبیر انجمن خودروسازان اعلام شد، این امید را به وجود آورد که شاید تولید خودروهای بی‌کیفیت در کشور متوقف شود. هر چند که اظهارنظر قائم‌مقام معاونت نظارت بر اجرای استاندارد و سیستم‌های کیفی موسسه استاندارد گویای آن است که در حال حاضر برخی از خودروهای داخلی توانایی پاس کردن این استانداردها را ندارند.

قسمت پایانی گفت‌وگوی دنیای اقتصاد با کیوان وزیری، نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهینامه‌های استاندارد خودرو که به طرح استانداردسازی صنعت خودرو اختصاص دارد، از این قرار است:

آقای وزیری طرح استاندارد‌سازی در صنعت خودرو کشور از چه سالی از سوی موسسه استاندارد کلید خورد؟

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور در سال ۱۳۷۶ طرح استاندارد‌سازی محصولات خودروسازان را در برنامه کاری خود قرار داد و برای اجرای این طرح از استانداردهای موجود در کشورهای اروپا الگو برداری کرد.

استانداردی که از آن الگو برداری شد چه استانداردی است؟

در اروپا استانداردی وجود دارد به نام EEC که بر اساس آن خودروها را درجه‌بندی و رتبه‌بندی می‌کنند، موسسه استاندارد نیز از این استاندارد برای خودروهای داخلی الگوبرداری کرد، البته خودروسازان اروپایی علاوه بر این استاندارد، استانداردهای مخصوص به خود را نیز دارند که بر اساس آن خودروهای خود را دسته‌بندی و رتبه‌بندی می‌کنند به طور مثال شرکت بنز با توجه به استاندارد اعلام شده در اروپا یک شرکت پنج ستاره محسوب می‌شود.

آیا استاندارد EEC که موسسه استاندارد از آن الگوبرداری کرد با صنعت خودروسازی ما تطابق دارد؟

موسسه استاندارد بخشی از این استاندارد را الگوبرداری کرد که با صنعت خودروسازی ما تطابق داشته باشد. این موسسه در مجموع از ۵۵ استاندارد EEC برای استاندارد‌سازی صنعت خودروداخلی، الگو برداری کرد و این تعداد استاندارد را برای خودروسازان به عنوان استاندارد اجباری معرفی کرد و برای اجرای این استانداردها یک کارگروه متخصص با حضور کارشناسان خودرو تشکیل شد و مقرر گردید که استانداردهای ۵۵‌گانه کم کم و در فرآیند تکاملی چهار ساله به مرحله اجرا گذاشته شود.

استانداردهای ۵۵‌گانه به چه صورت اجرایی می‌شود و از چه سالی اجرای آن الزامی‌ است؟

بر اساس برنامه تعیین شده، موسسه استاندارد اعلام کرد که استاندارد ۵۵‌گانه طی چهار سال اجرایی می‌شود به طوری که بر اساس دسته‌بندی این موسسه مقرر گردید در ابتدا ۱۱ استاندارد اجباری شود، پس از آن ۲۳ استاندارد، بعد ۳۳و۴۳ و در نهایت ۵۵ استاندارد اجباری شود که اجرای کامل این استاندارد از سال آینده الزامی‌است و خودروهایی که موفق به اخذ این استانداردها نشوند، مجوز شماره‌گذاری دریافت نخواهند کرد.

علاوه بر استانداردهای ۵۵گانه، موسسه استاندارد از اجرای استاندارد الحاقی نیز تا پایان سال ۸۸ خبر داده، این استاندارد چه تفاوتی با استانداردهای ۵۵گانه دارد؟

استاندارد الحاقی همان استانداردهای ۵۵‌گانه هستند که تا پایان سال ۸۸ باید اجرایی شود و از سال ۸۸ به بعد استاندارد الحاقیه نداریم و در این سال خودروسازان باید به استاندارد کامل دست پیدا کنند، براساس استاندارد الحاقیه موسسه استاندارد خودروها را طبقه‌بندی پلت‌فرمی ‌کرده و بر اساس آن شورای عالی استاندارد مصوبه ای را تحت عنوان مجوز استاندارد الحاقی به خودروسازان داد که بر اساس آن به خودروسازها زمان داده شد تا سال۸۹ بتوانند به استانداردهای ۵۵‌گانه دست پیدا کنند و از سال ۸۹ نیز استانداردهای اجباری به مرحله اجرا در خواهد آمد.

چه خودروهایی استاندارد الحاقی را پاس نکردند؟

ما از سال آینده همه استانداردهای اجباری را روی محصولاتمان اجرایی خواهیم کرد، اما در حال حاضر در مرحله الحاقیه هستیم به همین دلیل مشکلی برای تولید نداریم حتی اینکه خودرو در چه گروهی نیز قرار گرفته باشد، فرقی نمی‌کند. در حال حاضر خودروسازان این مجوز را دارند که استانداردهای ۵۵‌‌گانه را با نگاه مصوبه الحاقی رعایت و تولید کنند.

با توجه به گفته شما می‌توان گفت که از سال آینده تمام محصولات ایران خودرو به استانداردهای ۵۵‌گانه خواهند رسید؟

بله از سال آینده در حدود ۹۰‌درصد تولیدات فعلی، این استانداردها را به طور کامل پاس خواهند کرد.

تکلیف خودروهایی که موفق به پاس کردن این استانداردها نمی‌شوند، چیست؟

در خصوص ۱۰‌درصدی از خودروها که موفق به گذراندن کامل این استانداردها نمی‌شوند ایران خودرو محصول جایگزین معرفی خواهد کرد که به همین منظور نیز مذاکرات برای ورود خودرو در کلاس A,B را در برنامه خود قرار داده ، که این محصول به عنوان خودرو جدید وارد بازار خواهد شد،که به این طریق خیلی از مشکلات و نگرانی‌ها در این خصوص برطرف خواهد شد.

علاوه بر استانداردهای مذکور موسسه استاندارد خبر از اجرای استانداردهای تاییدیه تا سال آینده داده، استانداردهای تاییدیه چه نوع استانداردهایی هستند؟

استانداردهای تاییدیه استانداردهایی است که بدون انجام آزمون‌های اجباری تعیین شده و تنها با ارائه تاییدیه از سوی شرکت مادر و به همراه تاییدهای لازم از مراکز معتبر تست در دنیا مجوز تولید را از موسسه استاندارد دریافت می‌کنند که این استاندارد بیشتر برای خودروهای وارداتی اجرا ‌شد.

یعنی برخی خودروها بدون انجام تست مجدد، مجوز شماره‌گذاری دریافت می‌کردند؟

بله این خودروها با تاییدیه‌ای که از شرکت مادر و مجوزهای رسمی‌قابل استناد اخذ می‌کنند پس از گذراندن مراحل قانونی و انجام آزمون آلایندگی به همراه آدیت خودروها مجوز شماره‌گذاری دریافت می‌کردند که این روش نیز از سال آینده تغییر خواهد کرد و همه خودروها ملزم به ارائه استاندارد الزامی‌ یا اجباری ۵۵‌گانه از موسسه استاندارد خواهند شد.

علاوه بر این، طرح نصب برچسب سوخت چگونه پیش می‌رود؟

در ارتباط با برچسب سوخت می‌توان گفت که هم‌اکنون روی تمام محصولات ایران خودرو برچسب سوخت نصب می‌شود و در این خصوص مشکلی وجود ندارد. اما مشکل اصلی خودروسازها این است که بنزین استاندارد در سر‌تا‌ سر کشور توزیع نمی‌شود و تا زمانی که بنزین استاندارد توزیع نشود نصب برچسب سوخت معنا ندارد.

با توجه به عدم عرضه سوخت استاندارد یورو ۲ در کشور تکلیف استاندارد یورو ۳ که باید در سال ۸۹ اجرایی شود چه می‌شود؟

بر اساس مصوبه هیات دولت در سال ۸۴ مقرر گردید که استاندارد‌سازی سوخت با مشخصه فنی استاندارد مصوب شده در خودروها به مرحله اجرا گذاشته شود که در یک بند از مصوبه نیز قید شده که قبل از اجرای استاندارد مصوب شده وزارت نفت ملزم است بنزین استاندارد را شش ماه قبل از اجرای طرح در جایگاه‌های سراسر کشور توزیع کند که تاکنون این امر اتفاق نیفتاده است که این امر موجب شده تا اجرای این طرح غیرممکن شود.

بر اساس این مصوبه خودروسازان تا سال ۸۹ باید به چه استانداردی دست پیدا کنند؟

استاندارد قید شده برای امسال در مصوبه استاندارد، یورو ۲ است و خودروسازان باید از سال ۸۹ به استاندارد یورو ۳ برسند و با توجه به اینکه هنوز بنزین یورو ۳ که عدد اکتان ۹۵ است توزیع نشده، به همین دلیل اجرای این مصوبه غیر ممکن خواهد بود، به همین دلیل نیز خودروسازان به این مصوبه اعتراض کردند، زیرا خودروسازان آمادگی استاندارد‌سازی را دارند اما این امر مستلزم ارائه بنزین استاندارد است. از سوی دیگر و با توجه به اینکه وزارت نفت رسما اعلام کرده است که تا سال ۹۱ نمی‌تواند بنزین را با اکتان ۹۵ در سراسر کشور توزیع کند می‌توان گفت که این مصوبه در زمان مقرر اجرایی نخواهد شد.