خودروی ارزان منتفی است
دنیای اقتصاد - خودروی ارزان که وعده‌ای دیرپا در اقتصاد ایران محسوب می‌شود و به ویژه در چند سال اخیر، انتظار به بازار آمدن خودرویی با قیمت پنج تا حداکثر هفت میلیون تومان را با استانداردهای قابل‌قبول در ذهن تداعی می‌کرد، هنوز هم هرازگاهی در قالب وعده‌های مدیران دولتی زمزمه می‌شود. اما آیا به راستی چنین محصولی با آن ذهنیتی که مشتریان دنبال آن هستند به بازار خواهد آمد؟ دنبال خودرو ارزان نباشید
حمیدرضا بهداد- این روزها در حالی خبر از تولید محصولی ارزان قیمت در ایران خودرو به گوش می‌رسد که شعار تولید خودرو ارزان در ایران چند سالی است در هر دو خودروساز بزرگ کشور سر داده شده و هر از گاهی نیز پروژه‌هایی نیمه‌کاره در این زمینه تعریف می‌شود.
پروژه‌هایی که تاکنون هیچ‌کدام به سرانجام نرسیده و این روزها با تغییر رویکرد «خودروی ارزان» شاید هیچ گاه نیز سرانجامی نیابند.
آنچه که هم‌اکنون در میان مشتریان ایرانی از عبارت «خودرو ارزان قیمت» در ذهن تداعی می‌شود، محصولی زیر ۱۰میلیون تومان شبیه پیکان یا پراید است.
این در حالی است که به گفته کارشناسان این روزها دیگر نمی‌توان تنها روی قیمت به عنوان تنها فاکتور طراحی و تولید خودروهای ارزان قیمت حساب کرد. چراکه در حال حاضر باید علاوه بر بحث قیمت، ایمنی و امکانات رفاهی، مصرف سوخت را نیز در تولید خودروهای ارزان قیمت در نظر گرفت.
با این تفاسیر، تولید خودرویی که هم از ایمنی لازم و امکانات رفاهی نسبی برخوردار و هم مصرف سوخت پایینی داشته باشد و در عین حال ارزان نیز به حساب بیاید، در عمل بعید و دور از ذهن به نظر می‌رسد.
این در شرایطی است که ایران خودرویی‌ها مدعی شده‌اند چندی دیگر محصولی ارزان قیمت را مجهز به ترمز ضد قفل و کیسه هوا و همچنین با مصرف سوخت پایین با قیمت ۸میلیون تومان روانه بازار خواهند کرد. از سوی دیگر سایپا نیز طبق تفاهم نامه همکاری مشترکی که طی سال گذشته با پروتون مالزی به امضا رسانده، رویای تولید محصولی ارزان قیمت را (نه مانند پراید و مینیاتور) در سر می‌پروراند.
در این بین البته ایران خودرو بیش از رقیب وطنی‌اش به محصول ارزان قیمت می‌اندیشد و تاکنون نیز پروژه‌های مختلفی را در این زمینه پیگیری کرده است.
این شرکت که پس از حذف پیکان، عملا بازار خودرو زیر ۱۰میلیون تومان خود را از دست داد، برای جبران این خسارت، بار دیگر دست به دامان شریک ۲۰ ساله‌اش یعنی پژو شد و با تعبیه موتور پیکان روی اتاقک پژو ۴۰۵، محصولی با نام آردی را متولد کرد. محصولی که به دلیل مصرف سوخت بالا توفیقی در بازار نیافت و ایران خودرویی‌ها با بهینه کردن موتور آن، خودرو ناکام دیگری با نام روآ را روانه بازار کردند. این در حالی است که روآ نیز نتوانست انتظارات را برآورده کند و عدم استقبال مشتریان، از روآ خودرویی ضررده ساخت.
شاید همین موضوع بود که دو سه سال پیش منوچهر منطقی مدیرعامل وقت ایران خودرو را به فکر همکاری با چشم بادامی‌های چینی برای تولید خودرو ارزان قیمت انداخت.
چری یکی از خودروسازان معروف سرزمین اژدها، گزینه موردنظر منطقی در این زمینه بود و پس از انجام مذاکراتی مفصل بین دو شرکت، قراردادی نیز میان طرفین امضا و بنا شد تا محصولی با نام s۲۱ تحت همکاری مشترک ایران خودرو و چری در کشور به تولید برسد، اما در نهایت با مخالفت وزارت صنایع و معادن، این پروژه منتفی و ظاهرا به خاطره‌ها پیوست.
منتفی شدن ادامه پروژه چری در حالی بود که ایران خودرو همزمان با مذاکرات خود با چینی‌ها، نیم نگاهی نیز به مالزی و خودروساز دولتی آن یعنی پروتون داشت و با مسوولان این شرکت هم رایزنی‌هایی بر سر تولید خودرویی ارزان قیمت با نام خودرو اسلامی انجام دادو پس از منتفی شدن چری، مسوولان این شرکت به شکلی جدی‌تر پیگیر مذاکرات خود با پروتون شدند. اما این بار نیز مانعی با نام سایپا، امید ایران خودرو برای تولید محصول ارزان قیمت را به یاس تبدیل کرد و پروتون به جای بزرگترین خودروساز خاورمیانه، دومین خودروساز بزرگ ایران را برای همکاری‌های مشترک برگزید.
این موضوع اما پایان کار ایران خودرویی‌ها نبود و اواخر تابستان سال گذشته طی مصاحبه محمد زالی مدیر شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو با یکی از روزنامه‌های صبح کشور، مشخص شد که اهالی کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص در کنار مذاکرات خود با چری و پروتون، گاو شیرده چند سال گذشته خود را نیز از یاد نبرده و قصد دارد تا مدل بهینه شده آن را تولید و روانه بازار کند.
مدلی که ظاهرا مراحل بهینه سازی و طراحی آن در شرکت پورشه آلمان صورت گرفته و شنیده‌ها حاکی از این است که خودرو ۸میلیون تومانی و مجهز وعده داده شده از سوی ایران خودرویی‌ها، همین پیکان پورشه ای است.
جدای از چری، پروتون و پیکان،البته گمانه زنی‌هایی نیز در زمینه همکاری ایران خودرو و فیات ایتالیا برای تولید خودرو ارزان قیمت به گوش می‌رسد. همچنین طبق گفته برخی مسوولان ایران خودرو، این شرکت قرار است به دلیل پاس نکردن استانداردهای لازم دو خودرو وارداتی در کلاس A و B را جایگزین روآ در سبد محصولات زیر ۱۰میلیون تومان خود کرده و از این طریق محصولی ارزان را به بازار بدهند.
در کنار ایران خودرو، پارس خودرو نیز قصد دارد با واردات اسمارت محصول کم مصرف آلمانی، از تخفیف ویژه عوارضی آن (اسمارت به خاطر مصرف سوخت زیر ۶ لیتر خود از پرداخت بخشی از عوارض جانبی واردات خودرو معاف می‌شود) بهره‌مند شود.
فارغ از اینکه ایران خودرو دست آخر با کدام برند، محصولی ارزان قیمت تولید خواهد کرد، موضوعی که هم اکنون چالش اصلی در این زمینه به حساب می‌آید، عوض شدن تعریف «خودرو ارزان‌قیمت» است و شاید ایران خودرو به‌رغم وعده‌ای که داده، نتواند هیچ گاه خودرویی زیر ۱۰میلیون تومان که مجهز به ترمز ضدقفل و کیسه هوا بوده و در ضمن مصرف سوخت پایینی نیز داشته باشد طراحی و تولید کند.
چراکه به گفته کارشناسان، معیار خودرو ارزان با گذشته تفاوت کرده و دیگر نمی توان محصولی ایمن و کم مصرف و زیر ۱۰میلیون تومان را به تولید رساند.
ارزان یعنی زیر ۵میلیون
رییس انجمن مهندس خودرو ایران در زمینه تولید خودرو ارزان قیمت در کشور می‌گوید:در حال حاضر از بعد استاندارد جهانی به خودرویی که زیر ۵ هزار دلار قیمت داشته باشد واژه «ارزان» اطلاق می‌شود و با شرایط فعلی که بر صنعت خودرو ما حاکم است تولید چنین محصولی در ایران عملا غیرممکن است.
محمد حسن شجاعی فرد با بیان اینکه دید مشتریان ایرانی، نسبت به تعریف خودرو ارزان عوض شده، می‌افزاید: هم‌اکنون خودرویی که توانایی‌های پیکان را داشته و عاری از معایب آن باشد، از دید مشتری ایرانی ارزان به حساب می‌آید.
وی با تاکید بر اینکه پروژه‌های مربوط به طراحی و تولید خودروهای ارزان در ایران، حساب نشده اند می‌گوید: متاسفانه خودروسازان ما بدون اینکه تحقیق و بررسی خاصی روی این پروژه‌ها داشته باشند، بی‌گدار به آب زده و دست آخر هیچ نتیجه‌ای نیز عایدشان نمی‌شود.
به گفته شجاعی‌فرد پلت فرم پیکان تنها گزینه داخلی برای تولید خودرویی زیر ۱۰میلیون تومان محسوب می‌شود.
اظهارات رییس انجمن مهندسی خودرو کشور در شرایطی است که به گفته دبیر انجمن خودروسازان شراکت با چینی‌ها می‌تواند رویای تولید خودرو ارزان قیمت را تا حدی در کشور تحقق بخشد.
احمد نعمت بخش می‌گوید: چینی‌ها استاد ارزان‌سازی قطعات هستند و توانایی تولید خودرو ارزان با آنها وجود دارد.
دبیر انجمن خودروسازان در عین حال تولید خودرویی را در ایران که علاوه بر داشتن قیمتی زیر ۱۰میلیون تومان، به کیسه هوا و ترمز ضدقفل مجهز و مصرف سوخت پایینی نیز داشته باشد ناممکن دانسته و تاکید می‌کند: تا پایان امسال بندهای جدیدی به استانداردهای ۵۵گانه تولید خودرو در کشور اضافه و از سویی نصب کیسه هوا نیز اجباری می‌شود، که با این شرایط نمی‌توان خودرویی را زیر ۱۰میلیون تومان به تولید رساند.
به گفته نعمت بخش تنها با شراکت خارجی‌ها می‌توان تا حدی به تولید خودرو ارزان در ایران امیدوار بود.
خودرو ارزان صلاح نیست
اما دبیر انجمن قطعه سازان به موضوع دیگری در زمینه تولید خودرو ارزان اشاره کرده و می‌گوید: چون امکان تولید خودرویی ارزان و در عین حال ایمن و کم‌مصرف در کشور ما وجود ندارد اصلا به صلاح نیست دنبال چنین محصولی باشیم.
محمدرضا نجفی منش با تاکید بر اینکه تولید خودرو ارزان در ایران مساوی افت کیفیت است می‌افزاید: امکان ندارد خودروسازان ما بتوانند محصولی ارزان و در عین حال باایمنی بالا و سطح کیفی مناسب تولید کنند.
به گفته دبیر انجمن قطعه‌سازان، مشتریان ایرانی نیز دیگر علاقه‌ای به خودروهای زیر ۱۰میلیون تومان و فاقد تجهیزاتی مثل ترمز ضدقفل و همچنین مصرف سوخت بالا ندارند و هم‌اکنون بین آنها خودروهایی با قیمت متوسط با اقبال خرید روبه‌رو هستند.
ارزان یعنی ۱۰ تا ۱۱میلیون تومان
اما حسین هاشمی مدیر بازاریابی ایران خودرو نیز با تایید گفته‌های نجفی منش در زمینه تغییر ذائقه مشتریان بازار خودرو ایران، می‌گوید: تجربه تندر-۹۰ و استقبال سرد مشتریان از مدل ساده این محصول یعنی E۰ نشان داد که مشتری ایرانی دیگر علاقه‌ای به خودرو ارزان ولی بدون امکانات رفاهی و ایمنی ندارد.
وی با اشاره به اینکه ایرانی‌ها دیگر حاضر به سوار شدن هر خودرویی نیستند تاکید می‌کند: از دید من خودرو ارزان یعنی محصولی با قیمت ده یازده‌میلیون تومان، چراکه در این محدوده قیمتی می‌توان خودرویی مجهز به امکانات رفاهی و ایمنی به تولید رساند.
ارسال نظر