مدیر پروژه رانا در گفت‌و‌گو با دنیای‌اقتصاد:
مشکل اصلی رانا قیمت آن است
حمیدرضا بهداد - قطعا هیچ کس فکرش را هم نمی‌کرد تولید رانا دومین برند ملی ایران‌خودرو که مراسم رونمایی‌اش، با خداحافظی منوچهر منطقی از صندلی مدیرعاملی این شرکت همراه بود، روزی با اما و اگر روبه‌رو شده و حتی صحبت از نیامدن آن به بازار به میان بیاید.
عکس: ایران‌خودرو
حمیدرضا بهداد - قطعا هیچ کس فکرش را هم نمی‌کرد تولید رانا دومین برند ملی ایران‌خودرو که مراسم رونمایی‌اش، با خداحافظی منوچهر منطقی از صندلی مدیرعاملی این شرکت همراه بود، روزی با اما و اگر روبه‌رو شده و حتی صحبت از نیامدن آن به بازار به میان بیاید.
هر چند علیرضا محمدی مدیر پروژه رانا، تشکیک در تولید این محصول را امری طبیعی می‌داند، اما برخی معتقدند مدیریت فعلی ایران‌خودرو ظاهرا دلیلی به ادامه پروژه رانا نمی‌بیند.
کادر مدیریتی ایران‌خودرو که این روزها پی‌در‌پی دم از بحران مالی شرکت می‌زند، معتقد است با توجه به این بحران، باید بررسی‌های بیشتری در زمینه تولید و تجاری‌سازی رانا صورت گیرد. محمدی نیز اعتقاد دارد چون شرایط بازار عوض شده و بحران مالی، دنیا را درنوردیده، رانا دیگر با شرایط فعلی سازگار نبوده و باید طراحی آن عوض شود.
به گفته وی در حال حاضر کارگروهی در ایران‌خودرو مشغول بررسی همه جانبه پروژه رانا بوده و نتایج این بررسی‌ها که به زودی اعلام خواهد شد، آمدن یا نیامدن رانا را تعیین خواهد کرد.
محمدی معتقد است، تعیین قیمت رانا که در صورت تولید، ۱۶ الی ۲۱ ماه دیگر روانه بازار خواهد شد، یکی از چالش‌های بزرگ ایران‌خودرو به حساب آمده و شاید نتوان این محصول را با قیمت ۵/۱۰ تا ۱۳میلیون تومان به بازار داد.گفت‌وگوی دنیای اقتصاد با مدیر پروژه رانا را می‌خوانید.
آقای منطقی مدیرعامل پیشین ایران خودرو می‌گفت قرار است با رانا به بازار آمریکا بروید، اما ظاهرا این خودرو به بازار خودمان هم عرضه نخواهد شد. چه اتفاقی افتاد که به یکباره مدیریت فعلی ایران خودرو پروژه رانا را تعلیق و تولید این خودرو را با اما و اگر مواجه کرد؟
دنیای طراحی، دنیای دینامیک و پویایی است و نمی‌توان در آن ساکن حرکت کرد. شما ممکن است الان خودرویی را طراحی کنید، اما ۲ سال بعد شرایطی نظیر سلیقه مشتری و رقابت در بازار و مسائل اقتصادی، اجازه تولید محصول طراحی شده را به شما ندهد.
در مورد رانا هم همین اتفاق افتاد. به هر حال بحران مالی، اقتصاد دنیا را درنوردید و شرکت بزرگی مانند جنرال‌موتورز را ورشکست کرد و سلیقه مشتریان عوض شد.
بحران مالی دنیا و ورشکستگی جنرال‌موتورز چه ارتباطی با تولید نکردن رانا دارد؟
منظورم این است که اتفاق رخ داده درباره رانا موضوع عجیبی نیست و در دنیا متداول است. به هر حال شما با شاخص‌هایی که از بازار می‌گیرد و با شرایط جدید قیمت‌ها و سلایق مشتریان آشنا می‌شوید، باید نسبت به، به‌روز کردن محصول طراحی شده اقدام کنید.
یعنی به یکباره سلیقه مشتریان ایرانی عوض شد و ایران خودرو هم تصمیم به تعلیق پروژه رانا گرفت؟
یکباره نبود.
چطور یکباره نبود؟ ایران خودرو اواخر فروردین از رانا رونمایی کرد و مدت کوتاهی بعد، کادر مدیریتی فعلی شرکت تولید این محصول را مشروط به اقتصادی بودن آن دانست.
به هر حال شرایط به گونه‌ای است که ما می‌خواهیم نسبت به اقتصادی بودن تجاری‌سازی رانا حصول اطمینان کرده و ببینیم آیا بازار روی خوش به این خودرو نشان می‌دهد یا نه؟
این را در نظر داشته باشید که ما رانا را فقط برای بازار ایران طراحی نکردیم، بلکه در مورد آن اهداف صادراتی هم داشتیم. بنابراین بحث بحران جهانی که در ابتدا مطرح کردم از همین حیث روی پروژه رانا تاثیر گذاشته است.
خب می‌توانید با تولید رانا، این محصول را فقط به بازار داخل بدهید.
به نظرم بازار ایران هم در حال حاضر مثل گذشته نیست که ما هر محصولی را به آن عرضه کردیم، مشتریان استقبال کنند. به هر حال خودروهای وارداتی توقع آنها را بالا برده است. ما برای بازارهای صادراتی و داخل تیراژهایی جداگانه در نظر گرفته بودیم و الان با توجه به اتفاقات رخ داده، باید روی این موضوع تجدیدنظر کنیم.
در حال حاضر پروژه رانا در چه شرایطی قرار دارد؟ آیا به طور کامل متوقف است؟
خیر، ما پروژه را در بخش نرم افزاری و تغییرات طراحی متوقف نکرده ایم، اما بخش سخت افزاری آن متوقف است، چراکه هزینه‌های سخت افزاری مانند ساخت قالب‌ها و مواردی از این دست، هزینه بر بوده و حتی ممکن است سرمایه‌گذاری صورت گرفته برگشت‌ناپذیر باشد. در حال حاضر کارگروهی در ایران خودرو مشغول بررسی اقتصادی بودن و نبودن تجاری‌سازی رانا بوده و به زودی نتایج آن اعلام خواهد شد. ممکن است در بهترین حالت همه چیز خوب پیش رفته و رانا را تولید کنیم یا اصلا کل پروژه را کنار بگذاریم. البته امکان دارد اتفاقی مابین این دو حالت نیز رخ داده و ما در طراحی رانا تغییراتی را به وجود آورده و آن را با شرایط زمان عرضه آن هماهنگ کنیم.
اگر رانا به تولید نرسد، تکلیف هزینه طراحی آن چه می‌شود؟
ما تنها ۹میلیارد تومان در طراحی رانا هزینه کردیم.
۹میلیارد؟ اما صحبت از ۲۷ میلیارد است؟
خیر، من به عنوان مدیر پروژه با شما صحبت کرده و اولین بار است که حرفی از هزینه طراحی رانا می‌زنم. ما تاکنون تنها ۹میلیارد تومان هزینه رانا کرده‌ایم.
برخی معتقدند اینکه پروژه رانا در حال حاضر تقریبا به حالت تعلیق درآمده، با تغییرات مدیریتی ایران خودرو در ارتباط است. بدین معنی که اگر مدیریت این شرکت عوض نمی‌شد، رانا به مسیر طبیعی خود ادامه می‌داد، اما مدیریت فعلی اعتقادی به برنامه‌های قبلی نداشته و چون می‌خواسته تولید رانا را غیراقتصادی جلوه دهد، شرایط فعلی برای رانا پیش آمده است.
من این را تایید نمی‌کنم. چون اصلا این نوع مسائل در دنیای طراحی، تعیین کننده نبوده و من به عنوان مدیر پروژه موارد فنی و اقتصادی را در نظر می‌گیرم. ما در زمان مدیریت قبلی هم بحث به روز بودن و اقتصادی بودن پروژه‌ها را داشته‌ایم و مختص به مدیریت فعلی نیست. به نظرم بروز چنین مسائلی به جوان بودن طراحی در ایران و ناآشنایی جامعه با این موضوع برمی‌گردد.
شما از بحران جهانی و تغییر ذائقه مشتریان به عنوان دلایل اصلی تعلیق پروژه رانا یاد کردید و بحرانی که شما می‌گویید از اواسط سال گذشته به اوج خود رسید و سلیقه مشتریان ایرانی هم که به یکباره عوض نشده است. با این حال اگر دلایل شما را بپذیریم، پرسشی که در اینجا مطرح است اینکه چرا با این شرایط، از رانا رونمایی کردید؟
خودروسازان بزرگ دنیا معمولا ۵ الی ۶ ماه قبل از عرضه محصول به بازار، از آن رونمایی کرده و در یکی از نمایشگاه‌های معتبر نیز محصول جدید را در معرض دید مشتریان قرار می‌دهند. اما مدیریت ارتباطات و بخش بازاریابی ایران خودرو با این هدف که می‌خواست وقت بیشتری در دریافت بازخورد رونمایی رانا در جامعه و واکنش مشتریان داشته باشد تصمیم به رونمایی رانا در اواخر فروردین امسال گرفت.
از شما که مدیر پروژه بودید نظر نخواستند؟
رسم نیست که از ما نظر بخواهند. ما وظیفه داریم پروژه را پیش برده و در مدت زمانی تعیین شده با یک سری مشخصات ارائه کنیم.
چطور واحد ارتباطات در این زمینه صاحب نظر است، اما از شما که در جریان مراحل پیشرفت فیزیکی کار هستید نظر نمی‌خواهند؟
عرض کردم رسم نیست. از طرفی، طراحی خودرو در ایران، جوان است و ما نمی‌توانیم مانند شرکت‌های خارجی ۶ ماه قبل از عرضه محصول به بازار از آن رونمایی کنیم. در کل زمان رونمایی رانا هماهنگ شده بود و ما می‌توانستیم کمتر از یک سال و نیم دیگر رانا را به بازار بدهیم.
با شرایط فعلی اگر قرار بر تولید رانا باشد، تجاری سازی این محصول به چه زمانی موکول خواهد شد؟
بستگی به نتایج بررسی‌ها و گزینه‌های مورد نظر دارد. ممکن است رانا را در زمانی کمتر ولی با ریسکی بیشتر یا در زمانی بیشتر و ریسکی کمتر به تولید برسانیم.
خب همین حداقل و حداکثر زمانی که صرف تولید احتمالی رانا خواهد شد چقدر است؟
حداقل ۱۶ ماه و حداکثر ۲۱ ماه پس از قطعی شدن نتایج بررسی‌ها و استارت کار.
در این بازه زمانی که می‌گویید ممکن است باز هم شرایط بازار تغییر کرده و دوباره مجبور به عوض کردن طراحی تان شوید. حتی امکان دارد نتوانید رانا را با قیمتی که اعلام کردید (۵/۱۰ تا ۱۳میلیون تومان) به بازار بدهید.
قبول دارم که قیمت رانا چالش اصلی ما در زمینه تولید یا عدم تولید آن است و شاید نتوان با این قیمت که اعلام شده آن را روانه بازار کنیم اما به هر حال تغییرات اعمال شده در رانا به روز خواهد بود. در واقع ما اگر تصمیم به تولید و عرضه رانا در ۲ سال دیگر بگیریم قطعا تغییرات طراحی مان متناسب با همان زمان است.
البته این موضوع بستگی به شرایط خاص بازار داشته و امیدوارم در این مدت باز هم اتفاقات ناگهانی مانند بحران اقتصادی و مواردی از این دست روی ندهد.
اگر بدهد چه؟
خب مجبوریم از تکنیک‌های به روز رسانی محصول استفاده و باز هم شرایط فعلی را پشت سر بگذاریم.
یکی از ایراداتی که به رانا با توجه به قیمت ۵/۱۰ تا ۱۳میلیون توماتی گرفته می‌شود این است که می‌گویند ایران خودرو با طراحی رانا برای محصولات زیر ۱۵میلیون تومان خود رقیب درست کرده و بهتر بود فکری برای بازار زیر ۱۰میلیون تومان خود می‌کرد شما این انتقاد را قبول دارید؟
خیر چون انگیزه‌های صادراتی پشت طراحی رانا بود. در حال حاضر ایران خودرو چندین سایت خارجی دارد و قرار نیست تا ابد سمند در آنها تولید شود. چون سمند و پژو دیگر برای بازارهای صادراتی مناسب نیست و ما می‌خواستیم رانا را به عنوان برند پیشرفته تر ایران خودرو به بازارهای صادراتی بدهیم، بنابراین در این زمینه رانا رقیب سایر محصولات ما به حساب نمی‌آید. در مورد بازار داخل هم باید بگویم که قرار نیست بازار داخلی‌مان در همین شرایط فعلی بماند. قطعا برنامه‌ریزی‌ها طوری بود که رانا رقیب پژو ۲۰۶ و سمند نباشد. از طرفی نوع کلاس خودرو هم شرط دیگری است و همه مسائل به قیمت ختم نمی‌شود. به هر حال کلاس و تیراژ خودرو و مواردی از این دست نیز جزو فاکتورهای مهم به حساب می‌آید. در واقع اینکه رانا رقیب سایر محصولات ما هست یا نه موضوعی نسبی است که با شرایط روز بازار باید نسبت به آن اظهارنظر کرد. مثلا اگر در شرایط فعلی، رانا ۱۰۰ هزار دستگاه تیراژ داشته باشد خب بله این محصول رقیب پژو ۲۰۶ است ولی اگر تیراژ آن به ۳۰۰هزار دستگاه برسد این دو رقیب یکدیگر نیستند. به نظرم رانا در بازار ایران مشتریان خود را خواهد داشت.
در مورد این هم که می‌گویید بهتر بود برای بازار زیر ۱۰میلیون تومان خود محصول طراحی می‌کردیم باید بگویم ما چون هدف صادراتی داشتیم نمی‌توانستیم خودرویی با تکنولوژی پیکان تولید کنیم از طرفی در حال حاضر خودرو ارزان با سایز آن در ارتباط است و نمی‌شود محصولی با ابعاد پیکان و قیمت ارزان طراحی و تولید کرد. الان خودروی ارزان یعنی ماتیز و ام‌وی‌ام؛ این در حالی است که مشتریان ایرانی علاقه‌ای به خودروهایی با چنین ابعادی ندارند. این را هم در نظر بگیرید که پیکان تکنولوژی بسیار ساده‌ای داشت و در بازار حال حاضر خودرو، دیگر این نوع تکنولوژی‌های قدیمی جایی ندارد.
ارسال نظر