افت تولید 7 خودرو
حمیدرضا بهداد
هر چند تولید ۲۴۱هزار و ۸۶۱ دستگاه خودرو سواری طی بهار امسال، رشد ۷/۱۳درصدی را برای سه خودروساز نیمه دولتی کشور در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته پدید آورد، اما از مجموع ۱۴ خودرو تولیدی، ۷ محصول طی بازه زمانی مذکور با افت تولید مواجه و آمار آنها منفی شد.

رشد ۷/۱۳درصدی تولید خودرو سواری که با توجه به آمار رسمی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به دست آمده، تنها به ۳ خودروساز نیمه‌دولتی کشور یعنی ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو مربوط است و میزان تولید خودروسازان بخش خصوصی نقشی در آن ندارد.
طبق آمار، بیشترین درصد رشد تولید خودرو سواری طی 3 ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به پارس خودرو با رشدی 6/22درصدی اختصاص یافته و سایپا نیز به رشدی 9/3درصدی دست پیدا کرده است. این در شرایطی است که ایران خودرو نیز رشد تولیدی 6/16درصدی را در بازه زمانی مذکور به خود می‌بیند.
اما آمار تولید خودرو سواری در بهار ۸۸ نکات جالبی دارد، که از آن جمله باید به کاهش ۴/۵۸درصدی تولید تندر-۹۰ اشاره کرد. همچنین تولید گرند ویتارا، تنها شاسی بلند مونتاژی ایران خودرو نیز طی ۳ ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نصف شد و برخی مونتاژی‌های گروه خودروسازی سایپا یعنی زانتیا، ریو و ماکسیما نیز کاهش تولید را تجربه کردند. با توجه به آمار تولید خودروسواری در بهار، رکورد تولید طبق معمول در اختیار محصول کم کیفیت صنعت خودرو ایران یعنی پراید قرار داشته و کمترین تیراژ نیز به مرسدس بنز مونتاژی ایران خودرو اختصاص دارد. بالاترین درصد رشد نیز به پژو ۴۰۵ پیر اختصاص یافته و بیشترین افت تولید را هم تندر-۹۰ ایران خودرو از آن خود کرده است. آنچه که هم‌اکنون به عنوان دلیل اصلی افت تولید بیشتر خودروهای مذکور بیان می‌شود، کمبود قطعات CKDآنها است. این موضوع در مورد تندر-۹۰ بیش از سایر خودروها صدق می‌کند.
البته بنا به اظهار نظر مسوولان وزارت صنایع، معمولا تولید خودرو در ماه‌های ابتدایی سال به دلیل شرایط خاص، اوضاع مناسبی ندارد و با وارد شدن به نیمه دوم سال، وضعیت تولید خودروسازان نیز شرایط بهتری پیدا می‌کند.

وضعیت تندر هنوز قرمز است
تندر-۹۰ آنقدر حاشیه دارد که کاهش تولید ۴/۵۸درصدی آن طی بهار امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد ۷/۱۳درصدی تولید خودرو سواری را طی بازه زمانی مذکور تحت تاثیر قرار داده است. این محصول که اولین تجربه پلت فرم مشترک در صنعت خودرو ایران به حساب می‌آید، طی ۲ سالی که از تولید آن در کشور می‌گذرد هنوز به شرایط عادی تولید نرسیده و مشکل تامین قطعه، حتی خط تولید این خودرو فرانسوی را گاهی به تعطیلی نیز کشانده است. هر چند مسوولان امر طی یکی دو ماه گذشته از برطرف شدن مسائل مالی میان خودروسازان و رنوپارس (شرکت تامین‌کننده قطعات تندر) و عادی شدن روند تامین قطعات صحبت به میان آوردند، اما آمار تولید این محصول طی ۳ ماه ابتدایی امسال از رفع نشدن مشکلات حکایت می‌کند.
طبق آمار، ایران خودرو با تولید یک‌هزار و 48 دستگاه تندر طی 3 ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افت تولیدی 82درصدی را تجربه کرد و پارس خودرو نیز به عنوان دیگر تولیدکننده تندر-90 در ایران، طی بازه زمانی مذکور با 29درصد افت تولید مواجه شد. در حالت کلی تولید تندر-90 در ایران طی ماه بهار امسال و در مقایسه با بهار سال گذشته افت تولیدی 4/58درصدی را به خود می‌بیند. هر چند قطعات تندر برای دو خودروساز بزرگ ایران از یک منبع (رنوپارس) تامین می‌شود، اما آمار تولید این محصول در پارس خودرو طی 3 ماه نخست امسال، 3 برابر تولید ایران خودرو است. این اختلاف فاحش احتمالا به بدهی چند ده میلیاردی ایران خودرو به رنوپارس مربوط می‌شود.

روآ افت کرد، سوزوکی هم
کاهش تولید نکته مثبتی در صنعت خودرو به حساب نمی‌آید، اما وقتی پای پژو روآ در میان باشد نباید چندان نگران افت تولید شد. روآ محصول کم اقبال ایران خودرو که مسوولان این شرکت بارها از ضررده بودن آن صحبت به میان آورده اند، طی ۳ ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش تولیدی ۲۰ درصدی را تجربه کرد. این محصول شرایط مناسبی را در بازار نداشته و با نرخی زیر قیمت کارخانه به فروش می‌رسد و از این نظر باید به ایران خودرویی‌ها حق داد که رغبت چندانی به تولید روآ از خود نشان ندهند.
اما علاوه بر تندر و روآ، محصول شاسی بلند ایران خودرو یعنی گرند ویتارا نیز طی 3 ماه ابتدایی امسال و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، افت تولید را تجربه و تیراژ آن نصف شد.
این محصول که تحت برند سوزوکی ژاپن در ایران خودرو خراسان به مونتاژ می‌رسد آمار تولیدی ۴۸۸ دستگاهی را طی۳ ماه نخست امسال از خود به جا گذاشته است.

رشد پژویی‌ها
به جز روآ سایر محصولات گروه پژو طی سه ماه ابتدایی امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با رشد تولید مواجه شدند. در این بین پژو 405 که بیشترین تیراژ تولید را در ایران خودرو دارد، رشدی 64درصدی را طی بازه زمانی مذکور تجربه کرد. همچنین پارس نیز 26درصد رشد را بدست آورد و پژو 206 هم از رشدی 21درصدی برخوردار شد.405 و پارس علاوه بر جاده مخصوص، در ایران خودرو خراسان نیز به تولید می‌رسند و هر دوی آنها در کنار 206، جزو محبوب‌ترین محصولات بزرگترین خودروساز خاورمیانه به حساب می‌آیند.

رشد تولید سمند
سمند برند ملی ایران‌خودرو، طی ۳ ماه ابتدایی امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به رشدی ۲۶درصدی دست یافت. این محصول هم‌اکنون در ۳ مدل سریر، سورن و LX به تولید می‌رسد.اما نگاهی به آمارها، نشان‌دهنده رشد تولید دو دستگاهی بنز است، به‌طوری‌که کم‌تیراژ‌ترین خودرو سواری مونتاژ داخل یعنی بنز نیز طی بهار امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشدی دو دستگاهی را تجربه و ایران خودرو طی ۳ ماه ابتدایی امسال، دو دستگاه بیشتر از این میهمان آلمانی و لوکس خود را به مونتاژ رساند.

افت تولید ریو و زانتیا
رشد تولید 9/3درصدی سایپا طی 3 ماه ابتدایی امسال و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته در حالی است که دو محصول مونتاژی آن یعنی زانتیا و ریو با افت تولید روبه‌رو شدند. زانتیا که زمزمه‌های خروج آن از جاده مخصوص به گوش می‌رسد در بازه زمانی مذکور، کاهش تولیدی 17درصدی را تجربه و سایپا طی 3 ماه نخست سال جاری 2هزار و 659 دستگاه از این فرانسوی محبوب خود را مونتاژ کرد. همچنین کره‌ای مونتاژی این شرکت یعنی ریو نیز طی بهار امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با افت تولیدی 5درصدی روبه‌رو شد و دومین خودروساز بزرگ کشور طی 3 ماه ابتدایی امسال 4هزار و 386 دستگاه از این محصول را به مونتاژ رساند.

اگر پراید نبود.....
لقب پرتیراژترین خودرو تولید داخل طی بهار امسال باز هم به پراید رسید و این محصول کم‌کیفیت در مجموع رشدی حدودا ۱۵درصدی را تجربه کرد. پرایدی که با تیراژ بیش از ۴۰۰هزار دستگاهی‌اش، سهم عظیمی از بازار خودرو ایران را به خود اختصاص داده و به‌رغم کیفیت پایینی که دارد، مشتریان زیادی به خود می‌بیند.
سایپا به همراه زیرمجموعه خود پارس خودرو، طی 3 ماه ابتدایی امسال 122هزار و 651 دستگاه پراید به تولید رسانده است. از سویی دیگر سایپا رشدی 6درصدی و پارس خودرو نیز رشدی 29درصدی را در تولید پراید طی بهار امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از آن خود کرده‌اند.
پراید همواره طی رتبه‌بندی سطح کیفی خودروهای داخلی، در رده‌های انتهایی جدول قرار می‌گیرد.

منفی و مثبت پارس خودرو
پارس خودرو قدیمی‌ترین خودروساز ایران هر چند بیشترین درصد رشد را در تولید خودروهای سواری داخل طی بهار امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به خود اختصاص داده، اما آمار تولید خودروهای دودیفرانسیل، ماکسیما و تندر-90 این شرکت منفی شده است.
ماکسیما که طبق شنیده‌ها قرار است سال آینده با پارس خودرو وداع کند طی بهار امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش تولیدی ۲۶درصدی را تجربه کرد و تنها ۴۹۳ دستگاه از این چشم بادامی ژاپنی به مونتاژ رسید. از سوی دیگر خودروهای
دو دیفرانسیل نیز افت تولیدی 32درصدی را طی بازه زمانی مذکور از خود به جای گذاشته و پارس خودرو در مجموع 697 دستگاه از این نوع خودروها را طی 3 ماه نخست امسال مونتاژ کرد.اما نگاهی هم به مونتاژی فرانسوی پارس خودرو بیندازیم. این شرکت در حالی طی 3 ماه نخست امسال 711 دستگاه مگان را به مونتاژ رسانده که در بازه زمانی سال گذشته تنها 83 دستگاه از این محصول روز رنو فرانسه را مونتاژ کرده است.