نباید از رنو سوء استفاده کرد

بخش پایانی

حمید رضا بهداد- در بخش‌های قبلی گفت‌وگو با معاون تندر-۹۰ ایران‌خودرو به مسائلی مانند تامین قطعات و رابطه خودروسازان داخلی با شرکت رنوپارس پرداختیم. محمدرضا معتمد معتقد بود، رنوپارس مدیریت چندان خوبی در زمینه تحقق اهداف قرارداد X۹۰ نداشته و به همین دلیل بسیاری از ظرفیت‌های آن مغفول مانده است.

با وی در بخش پایانی گفت‌وگو، به مسائلی نظیر خدمات پس از فروش تندر۹۰ و آینده قرارداد X۹۰ پرداخته ایم . این در حالی است که به اعتقاد وی، در صورت اصلاح و بازنگری قرارداد مذکور، آینده روشنی در انتظار آن است و تندر-۹۰ نیز می‌تواند جایگزینی مناسب برای پراید و پژو روآ باشد.

معاون تندر-۹۰ ایران‌خودرو همچنین معتقد است، در‌ حال‌ حاضر دیگر نباید به عقب بازگشت و از قرارداد X۹۰ ایراد گرفت، چراکه در آن زمان از نظر مسوولان امر، همکاری با رنو فرانسه، بهترین تصمیم بوده است.

بخش پایانی گفت‌وگوی دنیای‌اقتصاد با معاون تندر۹۰ ایران‌ خودرو را می‌خوانید.

به گفته شما، یکی از بندهای مهم قرارداد پلت‌فرم مشترک x۹۰، خدمات پس از فروش محصولات حاصل از این پلت‌فرم است و آن طور که در بخش نخست گفت‌وگوی خود اشاره کردید، رنو پارس در تحقق این هدف، چندان مناسب عمل نکرده؛ این در شرایطی است که به گفته مدیرعامل رنوپارس، معادل ۱۰میلیارد تومان، قطعه یدکی تندر-۹۰ در اختیار نمایندگی‌های خدمات پس از فروش خودروسازان داخلی، قرار گرفته است ،آیا این رقم کافی نیست؟

همان طور که در بخش اول گفت‌وگو اشاره کردم، رنو پارس باید، بازار لوازم یدکی تندر-۹۰ یا هر محصول دیگری را که از دل پلت‌فرم مشترک x۹۰ بیرون بیاید، اشباع کند که معتقدم این هدف تاکنون محقق نشده است. البته رقمی که در زمینه توزیع لوازم یدکی تندر-۹۰ بین نمایندگی‌ها در ذهن من نقش داشت، ۸میلیارد تومان بود اما قطعا رنو پارس رقم دقیق‌تری دارد که از ۱۰میلیارد تومان صحبت به میان می‌آورد.

ایران خودرو از این رقم رضایت دارد؟

تندر-۹۰ خودرویی باکیفیت به حساب می‌آید و از لحاظ فنی، به این زودی‌ها گذر آن به تعمیرگاه‌ها نخواهد افتاد. با این حال مسائلی مانند تصادف، لزوم وجود لوازم یدکی را در نمایندگی‌ها ایجاب می‌کند، تا پایان سال گذشته در مجموع ۸۰هزار تندر-۹۰ روانه بازار شد که با یک نگاه آماری می‌توان نتیجه گرفت به ازای هر دستگاه از این خودرو، ۱۲۵هزار تومان قطعه یدکی به بازار عرضه شده است. منتها بالانس و پراکندگی آن مناسب نبوده به نحوی که قطعه‌ای بیشتر توزیع شده و قطعه‌ای کمتر.

گفته می‌شود ایران خودرو مدتی پیش، خط تولید تندر-۹۰ را خوابانده و قطعات این خط را در بازار لوازم یدکی به فروش رسانده است. شما این موضوع را تایید می‌کنید.

خیر.

یعنی شایعه بوده؟

نه کاملا.

بالاخره ایران خودرو این کار را کرده یا نه؟

ما در قرار داد ۹۰اX، امضا داده‌ایم که هرگاه مشتری نیاز به لوازم یدکی تندر یا هر محصول تولیدی دیگری بر پایه این پلت فرم، داشت، به هر نحوی نیاز وی را برطرف کنیم.

ایران خودرو نیز یک بار از تولید تندر - ۹۰ زد و نیاز بازار لوازم یدکی آن را تامین کرد.

اما گفته می‌شود لوازم یدکی، در بازار آزاد به فروش رسیده!

- خیر این طور نیست. به هر حال وقتی تندر -۹۰ با مشکل تامین قطعه روبه‌رو است این گونه شایعات نیز در قبال آن به وجود می‌آید. اصل قضیه همان بود که عرض کردم. البته شاید ایراد بگیرید چرا وقتی ثبت نام‌کنندگان منتظر دریافت تندر - ۹۰ هستند، ما قطعات آن را به نمایندگی‌های خود داده‌ایم. پاسخ این سوال را این گونه می‌دهم که برای ایران خودرو، محصولی که دست مشتری است، اهمیت بیشتری نسبت به محصولی که هنوز در خط تولید مانده، دارد. بنابراین باید به فکر رضایت و رفاه حال آنهایی باشیم که تندر - ۹۰ سوارند. من احساس می‌کنم گاهی احساسات ما ایرانی‌ها، موجب جوزدگی مان در برخی مسائل می‌شود که تندر -۹۰ هم جزو همین‌ها است.

اینکه مشتریان نتوانسته‌اند تندر - ۹۰ خود را سرموعد تحویل بگیرند، یا این که تامین قطعات این خودرو با مشکلات زیادی روبه‌رو را جودزدگی می‌دانید؟!

من در بخش‌های قبلی گفت‌وگو هم اشاره کردم که قرار داد X۹۰، ظرفیت‌های مناسب و مغفول مانده‌ای دارد باید به فکر زنده کردن آنها بود. وقتی می‌گویم جوزدگی، یعنی این که از کل این قرارداد،فقط و فقط بخش تندر - ۹۰ و مشکلات آن را نبینیم و به دانش فنی که به واسطه همکاری با رنو فرانسه، نصیب‌مان شده نیز توجه کنیم. الان هر جا بحث این قرارداد به میان می‌آید، همه تنها به تندر - ۹۰ و مشکلات تولید آن می‌چسبند و موارد دیگر برای آنها اهمیت و ارزش پی‌گیری هم ندارد.

خب وقتی به قول خودتان، فقط بخش تندر - ۹۰ قرار داد، به مرحله اجرا رسیده و از طرفی ثبت‌نام ‌کنندگان این خودرو یا مدت زمان زیادی در انتظار دریافت تندر-۹۰ مانده و یا هنوز موفق به دریافت آن نشده‌اند، طبیعی است محور بحث‌ها و پرسش و پاسخ‌ها، حول تندر و حاشیه‌های آن بچرخد. نکند انتظار دارید، تندر-۹۰ با همین حاشیه‌ها و مشکلات، پیش رفته و کسی اعم از مشتریان، رسانه‌ها و مسوولان، نسبت به آن اعتراض نکنند؟!

شما کی دیده و شنیده‌اید بنده در زمینه حق و حقوق و اعتراض مشتریان تندر-۹۰ موضع گرفته و حرفی خلاف نظر آنها بزنم؟ قطعا در این باره حق با مشتریان بوده و من به عنوان معاون تندر-۹۰ ایران خودرو، به شخصه شرمنده همه آنها هستم. منتهی حرفم این است که ما هم زحمت خود را کشیده و سعی‌مان را برای بهبود روند تولید تندر-۹۰، کرده‌ایم ولی کسی توجهی به این موضوع نمی‌کند و اگر هم جایی، کمکی و حمایتی از خودروسازان صورت گیرد همه از رسانه‌ها گرفته تا مشتریان نسبت به آن معترض می‌شوند.

وارد فضای کلان‌تری شدیم. مگر تاکنون دولت از خودروسازان کم حمایت کرده است؟

یک مثال برای شما می‌زنم طبق آمار، تولید ناخالص داخلی آمریکا ۱۵هزار میلیارد دلار و رقم فروش شرکت جنرال موتورز این کشور، ۱۵۰میلیارد دلار، یعنی یک‌درصد سهم تولید ناخالص داخلی آمریکا است. باز هم طبق آمار، تولید ناخالص داخلی ایران ۳۲۰میلیارد دلار برآورد می‌شود که ایران خودرو با فروش سالانه ۸میلیارد دلاری، ۵/۲درصد سهم تولید ناخالص داخلی کشور را در اختیار دارد، یعنی رقمی ۵/۲برابر جنرال موتورز؛ این در حالی است که دولت آمریکا برای جلوگیری از ورشکستگی جنرال موتورز، همه کار کرد و حتی از اصول اقتصاد آزاد خود نیز گذشت. اما آیا حمایت‌هایی که به قول شما از خودروسازان ایرانی می‌شود، درحد و اندازه سهمی که از تولید ناخالص داخلی کشور دارند هست؟

همین تعرفه ۱۱۰درصدی واردات خودرو، دیوار حمایتی بزرگی از خودروسازان داخلی به حساب آمده و اجازه می‌دهد که شما با فراغ بال، هر آنچه را با هر کیفیت و کمیتی که تولید کرده‌اید، روانه بازار کنید. آیا این موضوع، حمایت کمی به نظر می‌رسد؟

مگر اشکالی دارد شرایطی فراهم شود که مشتریان ،جنس ایرانی، جنسی را که توسط هموطنان آنها به تولید رسیده، استفاده کنند؟ همین اوباما، رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، در جریان بحران اقتصادی دنیا، شعار «آمریکایی، جنس آمریکایی بخر» سر داد. یا مثل مردم کره‌جنوبی، اعتقاد شدیدی به خرید جنس کره‌ای دارند، چون معتقدند با این کار، چرخه تولید در کشورشان، ادامه یافته و توسعه می‌یابد.

به نظرم این گفته شما، به نوعی قیاس مع‌الفارق است، این درست که آمریکایی‌ها و کره‌ای‌ها جنس داخلی کشور خود را مصرف و به این وسیله از چرخه تولید حمایت می‌کنند، اما آیا کیفیت جنس کره‌ای و آمریکایی، با جنس ایرانی قابل مقایسه است؟ در همین بخش صنعت خودرو، آیا می‌توان ادعا کرد، یک محصول وارداتی هیوندای کره، با خودروهای داخلی ما، از لحاظ کیفی، در یک سطح قرار دارد؟ اگر این‌گونه بود که نیست، آن وقت می‌توان از مشتریان ایرانی هم انتظار داشت جنس داخلی بخرند.

به اعتقاد بنده، ما اگر حتی یک خودرو داخلی را که ۶ ماه بیشتر تاریخ مصرف ندارد، خریداری کنیم. خیلی بهتر از آن است خودرویی وارداتی را که تا دو سال نیز نیازمند تعمیرگاه نیست، بخریم.

با کدام منطق؟ فکر نمی‌کنید، این گفته شما کمی آرمان‌ گرایانه و به دور از واقعیت است؟

خیر؛ شما اگر به کره بروید. خواهید دید که کره‌ای‌ها به‌رغم با کیفیت‌تر بودن اجناس آمریکایی، جنس تولید کشور خود را می‌خرند. خود من به شخصه تا جایی که بشود در زندگی‌ام از جنس ایرانی استفاده می‌کنم، چون معتقدم، هموطن من برای تولید آن زحمت کشیده و وقتی من مشتری آن را می‌خرم، یعنی به توسعه چرخه تولید کمک کرده‌ام. قطعا هیچ کاری ندارد، تعرفه واردات خودرو را پایین آورده و مرزهای کشور به طور کامل برای ورود خودروهای خارجی باز کنیم، اما در آن صورت، دیگر صنعت خودرویی نخواهیم داشت و یک و نیم میلیون نفر نیز بیکار خواهند شد. خودروسازی ما قطعا کمبودهایی دارد، اما نقاط قوت آن را نیز نباید فراموش کنیم. متاسفانه ما ایرانی‌ها، چون احساساتی هستیم، گاهی به جای هرس کردن شاخه و برگ‌های زائد، خود درخت را از ریشه درمی‌آوریم.

از بحث اصلی گفت‌وگو، کمی دور شدیم، پرسش دیگری که درباره قرارداد X۹۰ به ذهن من می‌آید، با بحث بحران اقتصادی دنیا، در رابطه است. هم‌اکنون رنو نیز مانند سایر خودروسازان بزرگ دنیا، با بحران مالی دست و پنجه نرم می‌کند و کارشناسان معتقدند، با این اوضاع، شرایط مناسبی برای امتیازگیری خودروسازان داخلی از رنو بابت این قرارداد به وجود آمده است. آیا ایران برنامه‌ای

در این زمینه دارد؟

ما و رنو هم‌اکنون شریک هم به حساب می‌آییم و اگر سود کنیم، برای هر دو ما است و اگر هم ضرر کنیم که هر دو، زیان دیده‌ایم. قطعا ایران‌خودرو باید مواظب باشد جایی که قرار است امتیاز بگیرد، بیشترین را بگیرد و جایی که باید امتیاز بدهد، کمترین را؛ با این حال نباید فراموش کنیم که در همیشه روی یک پاشنه نمی‌چرخد. درست است رنو هم‌اکنون با بحران مالی مواجه شده و می‌توان از این شرکت امتیازگرفت ولی باید بدانیم بالاخره روزی، رنو باز هم به اوضاع مناسب مالی خود، بازخواهد گشت. بنابراین نباید طوری رفتار شود که آنها گمان ببرند، مثلا ایران‌خودرو قصد سوءاستفاده از اوضاع فعلی را دارد. اگر چنین شود، مطمئنا، اعتماد آنها از ما سلب و کاری از پیش نخواهد رفت. اصلا امکان دارد رنو بعدها، رفتار نامناسب ما را تلافی و اصل و رابطه و اعتماد متقابل طرفین از بین برود.

شاید پرسش سختی باشد و تمایلی به پاسخ دادن آن نداشته باشید،‌ اما می‌خواهم بدانم اگر به سال ۸۳ برگشته و شما جزو تصمیم‌گیران قرار داد ۹۰اX بودید، آیا حاضر به امضای آن می شدید؟

آنهایی که قرارداد ۹۰اX را تنظیم و امضا کرده‌اند، همه جزو استخوان خرد کرده‌های صنعت خودرو به حساب می‌آیند و نمی‌توان گفت، اشتباه کرده یا کار آنها غیرکارشناسی بوده است. از طرفی در علم تصمیم‌گیری وقتی تصمیمی گرفته و به مرحله اجرا درمی‌آید، دیگر نمی‌توان به عقب بازگشت و گفت کاش تصمیم دیگری اتخاذ می‌شد. به هر حال سال ۸۳، همکاری خودروسازان ایرانی با رنو در قالب پلت فرم مشترک، بهترین تصمیم ممکن با توجه به جمیع شرایط، به نظر آمده و الان هم که ۵ سال از آن ماجرا می‌گذرد. اتفاقا تنظیم قرارداد به گونه‌ای است که امکان بازنگری در آن وجود دارد. بنابراین می‌توان همین قرارداد را هم اصلاح و به نتایج مثبتی رسید.

با تمام این صحبت‌ها، آینده قرارداد ۹۰اX و خودرو تندر را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

در مورد قرارداد، که باید اصلاحات لازم در آن صورت گرفته و ظرفیت‌های خاموش آن را زنده کنیم، به صنعت خودروما، کمک بزرگی خواهد کرد. تندر- ۹۰ نیز می‌تواند جایگزین مناسب و مطمئنی برای برخی خودروها مانند پراید و پژو روآ که قرار است از رده خارج شوند، باشد.