استانداردسازی صنعت خودرودر گرو استاندارد سوخت

مژگان میرزایی

اوایل سال ۸۰ هیات وزیران دولت وقت بنا به پیشنهاد مشترک سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت صنایع و معادن و وزارت نفت جدول زمانی استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروهای بنزینی، گازوئیلی، دوگانه سوز و گازسوز ساخت داخل و وارداتی و همچنین موتورسیکلت را به تصویب رساند. براساس این مصوبه کلیه خودروهای سبک و سنگین پایه از سال ۸۴ تا پایان سال ۱۳۸۸، استاندارد یورو ۲ از سال ۱۳۸۹ تا پایان سال ۱۳۹۱، استاندارد یورو ۳ و از سال ۱۳۹۱ تا پایان سال ۱۳۹۳ استاندارد یورو ۴ را اخذ کنند.

این جدول زمانی در حالی به تصویب هیات وزیران دولت وقت رسید که در حال حاضر استاندارد خودرو در کشورهای اروپایی یورو ۴ بوده و این کشورها در حال رسیدن به استاندارد یورو ۵ هستند.

این‌درحالی است که پیش‌بینی می‌شود زمان رسیدن خودروسازان داخلی به استاندارد یورو ۴ حداکثر تا پنج سال آینده محقق خواهد شد.

به گفته برخی از کارشناسان صنعت خودرو رسیدن به استاندارد بالاتر در صنعت خودروسازی نیازمند استانداردسازی سوخت است که به همین منظور هیات وزیران براساس تبصره ۲ این مصوبه وزارت نفت را موظف به استانداردسازی سوخت در پالایشگاه‌های کشور کرد. براساس این تبصره وزارت نفت موظف شد بنزین مطابق با استانداردهای مذکور را حداقل شش ماه پیش از جدول زمان‌بندی مذکور تامین و به میزان کافی در جایگاه‌های کشور توزیع کند.

حال با گذشت ۵ سال از زمان تصویب جدول زمان‌بندی هیات وزیران دولت وقت در سال ۸۰ و اختصاص بودجه چند میلیاردی جهت بهسازی و نوسازی پالایشگاه‌های کشور هنوز نتیجه مثبتی در خصوص استانداردسازی سوخت حاصل نشده است و در صورتی که وزارت نفت قادر به اجرای این امر نشود متناسب با تاخیر در عرضه بنزین زمان الزام تطابق با استاندارد به همان میزان به تعویق خواهد افتاد.

استانداردسازی در خودرو نیازمند سوخت استاندارد

فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار ما در پاسخ به این پرسش که رسیدن به استاندارد یورو ۳ در صنعت خودروسازی نیازمند چه شرایطی است، می‌گوید: برای رسیدن به استاندارد یورو ۳ در صنعت خودروسازی باید سوخت مصرفی را به استاندارد مورد نظر رساند و از سوی دیگر قطعات خودرو باید بتوانند استاندارد یورو ۳ را پاس کنند.

به گفته فولادگر، به دلیل اینکه صنعت خودرو و سوخت مصرفی وابسته به یکدیگر هستند، استانداردسازی در این مقوله می‌بایست همزمان با یکدیگر آغاز شود تا در این خصوص تاخیری به وجود نیاید.

فولادگر در پاسخ به این پرسش که سوخت مصرفی در کشور در‌حال‌حاضر در چه شرایطی قرار دارد، نیز می‌گوید: طرح بهسازی سوخت بنزین و گازوئیل در پالایشگاه‌های اصفهان، اراک و بندرعباس در حال انجام است و این پروژه حداقل ۲ تا ۵/۲سال دیگر محقق خواهد شد.

این گفته فولادگر در حالی است که اردلانی، یکی از کارشناسان شرکت پخش و پالایش در گفت‌وگو با خبرنگار ما از محقق شدن برنامه‌های استانداردسازی سوخت در زمان تعیین شده خبر داده و می‌گوید: براساس قراردادهایی که در این زمینه منعقد شده، شرکت پخش و پالایش امیدوار است که در زمان مقرر بتواند به استاندارد موردنظر دست یابد.

به گفته کارشناسان شرکت پخش و پالایش، همکاری با صنایع خودروسازی و همیاری با آنها برای ارتقای بازدهی سوخت در موتورهای بنزینی و دیزلی به عنوان عامل مهم در کاهش مصرف سوخت و بهبود محیط‌زیست در دستور کار وزارت نفت قرار دارد و این سازمان سعی بر آن دارد که در زمان مقرر بتواند سوخت مصرفی در کشور را به استاندارد مورد نظر برساند.

استاندارد یورو ۳ ابتدا در سوخت مصرفی

داوود میرخانی رشتی، رییس سابق انجمن خودروسازان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما در خصوص استانداردسازی در صنعت خودرو می‌گوید: براساس مصوبه هیات‌وزیران از سال ۱۳۸۹ استاندارد یورو ۳ از لحاظ آلایندگی و میزان مصرف سوخت باید در خودروهای تولیدی رعایت شود.

به گفته میرخانی رشتی، اجرای این مصوبه مشروط به استانداردسازی در سوخت مصرفی کشور است، به طوری که وزارت نفت می‌باید ۶ماه بیش از جدول زمان‌بندی شده بنزین یورو ۳ را در جایگاه‌های سوخت‌گیری سراسر کشور توزیع کند.

میرخانی رشتی معتقد است، استاندارد یورو ۳ در ابتدا باید در سوخت مصرفی کشور اجرایی شود تا خودروسازان بتوانند محصولات خود را براساس این استاندارد تولید کنند.

این در حالی است که بودجه نوسازی و بهسازی پالایشگاه‌های کشور طی سال ۸۰ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و از لحاظ قانونی دولت موظف شد این بودجه را در اختیار وزارت نفت قرار دهد تا این وزارتخانه بتواند کار بهسازی و نوسازی را در پالایشگاه‌های کشور آغاز کند و در صورت استاندارد نشدن سوخت مصرفی در کشور همچنان استاندارد یورو ۲ در کشور اجرایی می‌شود.

استاندارد سخت‌گیرانه برای خودروهای وارداتی

از سوی دیگر، در تبصره یک مصوبه هیات‌وزیران مقرر شد کلیه خودروهای وارداتی و همچنین خودروهای جدید که براساس پلت‌فرم مشترک تولید می‌شوند دو سال زودتر از جدول زمان‌بندی مذکور با استانداردهای تعیین شده انطباق پیدا کنند.

بر اساس این مصوبه از ابتدای سال ۸۷ استاندارد یورو ۳ برای کلیه خودروهای وارداتی و تولید شده بر اساس پلت‌فرم مشترک باید اجباری شود که این امر نشان‌دهنده آن است که هیات‌وزیران استاندارد سخت‌گیرانه‌ای رابرای این گونه خودروها در نظر گرفته است. اجبار در استفاده از استانداردهای یورو۳ در حالی برای خودروهای وارداتی در سال جاری اجباری شده که هنوز اجرای آن برای خودروهای داخلی به دلیل استاندارد نشدن بنزین مصرفی در کشور بر اساس جدول زمان‌بندی شده نامعلوم است.

به گفته میرخانی رشتی، به دلیل اینکه خودروهای وارداتی بر اساس استانداردهای اروپایی تولید می‌شوند باید زودتر از خودروهای داخلی بتوانند استاندارد یورو ۳ را در داخل کشور کسب کنند.

وی معتقد است: به دلیل اینکه تعداد خودروهای وارداتی در کشور محدود است استفاده از بنزین سوپر برای این تعداد خودرو در کشور وجود دارد اما برای تمامی خودروهای داخلی استفاده از سوخت سوپر وجود ندارد. به همین دلیل برای این خودروها یک سال زودتر از خودروهای داخلی استاندارد یورو ۳ در نظر گرفته شده است.

سال ۸۹ گازوئیل استاندارد می‌شود

تبصره ۳ مصوبه هیات‌وزیران در سال ۸۰ همچنین وزارت نفت را موظف کرده که گازوئیل مطابق با الزامات استانداردهای مذکور را تا ابتدای سال ۱۳۸۹ تامین و در کل کشور توزیع کنند.استاندارد نبودن گازوئیل مصرفی در کشور که ممنوعیت تولید این گونه خودروها را در پی داشت موجب شد که دولت برنامه‌ریزی جدی را برای استانداردسازی گازوئیل در کشور صورت دهد.

به همین منظور تجهیز پالایشگاه‌های کشور و استانداردسازی گازوئیل در برنامه کاری قرار گرفت. بر اساس گفته‌های فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن در حال حاضر پالایشگاه اصفهان تولید گازوئیل استاندارد را در کشور آغاز کرده و پالایشگاه‌های اراک و بندرعباس نیز در آینده نزدیک به سطح استاندارد مورد نظر خواهند رسید.

با اجرای برنامه‌های استانداردسازی گازوئیل در کشور چندی پیش هیات دولت شماره‌گذاری خودروهای دیزلی را که از چهل سال پیش ممنوع شده بود مجاز اعلام کرد.

حال در صورت اجرای مصوبه هیات وزیران و استانداردسازی بنزین و گازوئیل این امید وجود دارد که سوخت مصرفی در کشور به استاندارد جهانی نزدیک شود و به این طریق خودروهای داخلی نیز خواهند توانست استانداردهای مورد نظر را پاس کنند.