وزارت صنایع حکمران مطلق صنعت خودرو خواهد شد

گروه خودرو- علی‌اکبر محرابیان، وزیر صنایع و معادن با تغییرات در چارت سازمانی وزارتخانه‌، در پی تاسیس معاونت جدید حمل و نقل و انرژی است.

این معاونت جایگزین معاونت خودرو که نتوانست مجوز معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری را کسب کند، خواهد شد. علی‌اکبر محرابیان پس از برکناری علیرضا طهماسبی، وزیر وقت صنایع و معادن چند صباحی به عنوان سرپرست وزارتخانه‌ مذکور فعالیت کرد. وی پس از دریافت حکم سرپرستی، به‌رغم اینکه تاکید کرده بود این وزارتخانه دیگر به دو صنعت خودرو و فولاد تعلق ندارد، تشکیل معاونت خودرو را در آغازین روزهای سرپرستی خود نوید داد.

وی با تشکیل چنین معاونتی قصد بر آ‌ن داشت که نظارت بر خودروسازها را از حیطه فعالیت سازمان گسترش و نوسازی خارج و مستقیما زیر نظر وزارت صنایع و معادن در قالب معاونت خودرو قرار دهد.

این در حالی است که معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری با افزودن معاونت خودرو به دیگر معاونت‌های این وزارتخانه مخالفت و چنین درخواستی را در تضاد با اصل ۴۴ قانون اساسی خواند.

اما از آنجایی‌که وزیر صنایع و معادن قصد بر آن داشت که خودرو‌سازها زیر نظر مستقیم وزارتخانه قرار گرفته و سیاست‌های کلان آنها نیز با شورای سیاستگذاری خودرو که اعضای آن را نیز محرابیان تعیین خواهد کرد، تدوین شود، با مخالفت معاونت راهبردی، از تصمیم خود منصرف نشد، بنابراین تغییر در چارت‌ سازمانی وزارتخانه‌ را در دستور کار قرار داده است.

ظاهرا معاون راهبردی ریاست‌جمهوری طبق قانون اجازه تشکیل معاونت جدید را در وزارتخانه‌ها نمی‌دهد اما در حذف و یا ادغام معاونت‌های موجود دخالتی نکرده و حتی موافق کوچک شدن تشکیلات ستادی وزارتخانه‌ها نیز می‌باشد. از این رو محرابیان تصمیم دارد که با سبک‌سازی تشکیلات ستادی زمینه را برای تاسیس معاونت جدید حمل‌ونقل و انرژی مهیا کند. ظاهرا در این معاونت چهار اداره کل با اسامی صنایع خودرو، صنایع ریلی، صنایع دریایی و امور انرژی پیش‌بینی شده است و در راس هر اداره‌‌ای نیز یک مدیرکل قرار خواهد گرفت. اما خبر تشکیل چنین معاونتی را محرابیان در مراسم افتتاح خط تولید خودروهای پایه گازسوز ایران نوید داد.

وی با اعلام تاسیس چنین معاونتی عملا از حذف ایده تشکیل معاونت خودرو در وزارتخانه متبوعش خبر داد. هر چند وی در این مراسم که دقیقا در روز دوم بهمن ماه برگزار شد، عنوان کرد که معاونت حمل‌ونقل و انرژی طی چند روز آینده شروع به کار خواهد کرد اما با گذشت یک ماه از اعلام چنین خبری، هنوز معاونت حمل‌ونقل و انرژی تشکیل نشده و وزیر نیز این روزها به دنبال زمینه‌سازی برای تاسیس آن است. ظاهرا با شروع به کار معاونت حمل‌ونقل و انرژی، سیاست‌گذاری کلان در صنایع خودرو، ریلی و دریایی، زیر نظر مستقیم معاونت مذکور قرار می‌گیرد.

ستادی که به شورا تغییر نام پیدا کرد

شورای سیاست‌گذاری خودرو نیز از دیگر ایده‌های علی‌اکبر محرابیان وزیر صنایع و معادن است.

این شورا قرار است در حوزه مشورتی و با حضور دست‌اندرکاران، کارشناسان، متولیان و روسای صنعت خودرو کشور تشکیل شود. شبیه شورای مذکور طی دو سال گذشته در این وزارتخانه‌ نیز فعالیت می‌کرد؛ اما با نام ستاد سیاست‌گذاری خودرو. علیرضا طهماسبی، وزیر پیشین صنایع و معادن ظاهرا در صنعت خودروی کشور نیازی به مشورت و همفکری دست‌اندرکاران صنعت خودرو نداشته چرا که در دوران وزارت وی تنها یک جلسه ستاد شورای سیاست‌گذاری خودرو برگزار شد.

در واقع تاریخچه تشکیل این ستاد به دوران وزارت نژاد حسینیان، وزیر وقت صنایع یعنی حدود ۱۳ سال پیش برمی‌گردد. در آن دوره به پیشنهاد وی، ستادی جهت سیاست‌گذاری در سطح کلان صنعت خودروی کشور تشکیل شد که اعضای نسبتا زیادی نیز از نهادهای مرتبط عضو ستاد مذکور بوده و در تصمیم‌گیری‌ها و مصوبات آن، نقش داشتند.

مدیران عامل شرکت‌های خودروسازهای دولتی و خصوصی، رییس انجمن خودروسازان، نمایندگانی از انجمن قطعه‌سازان، ریاست سازمان گسترش و نوسازی صنایع کشور، برخی معاونت‌های وزارت صنایع و همچنین تعدادی از کارشناسان و نخبگان صنعت خودرو، از جمله اعضای تشکیل دهنده ستاد سیاست‌گذاری خودرو در آن دوره بودند.

این ستاد تقریبا در تمامی مسائل کلان صنعت خودرو تصمیم‌گیری کرده و با نظر جمع، مصوباتی را جهت اجرا ابلاغ می‌کرد.

در زمان محمد رضا نعمت‌زاده، وزیر وقت وزارت صنایع نیز طی سال‌های ۷۶-۷۳، این ستاد جلسات خود را به صورت مستمر برگزار می‌کرد. همچنین ستاد مذکور در دوره وزارت اسحاق جهانگیری یعنی طی سال‌های ۸۴-۷۹ نیز برپا بوده و به فعالیت خود ادامه می‌داد. هر چند که به پیشنهاد جهانگیری تعدادی از اعضای این ستاد در این دوره حذف شده و اعضای آن اندکی تعدیل یافت. به طور مثال دیگر تمامی خودروسازان خصوصی در آن، نماینده نداشته و تنها مدیرعامل کرمان خودرو در جلسات ستاد شرکت می‌کرد.

از جمله مصوبات مهم این ستاد می‌توان به خارج کردن پیکان از خط تولید و تعیین اهداف توسعه صنعت خودرو اشاره کرد.

ظاهر در کنار تشکیل معاونت حمل‌ونقل و انرژی شورای سیاست‌گذاری خودرو نیز فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.

محرابیان حتی اعضای شورای مذکور را تعیین و به آنها وعده حضور در جلسات شورا را داده است. اما تا تشکیل معاونت حمل‌ونقل برگزاری جلسات شورا نیز تشکیل نخواهد شد چرا که این شورا تنها به جلسات مشورتی در حوزه کلان صنعت خودرو اختصاص دارد.