کارنامه 6 ماهه خودروسازان
گروه خودرو- آمار تولید شش ماه نخست خودروسازان کشور در حالی منتشر شد که طبق آن، افتی حدود 45 درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دامان صنعت خودرو را گرفته است.
خودروسازان در این شش ماه تنها ۳۶۹ هزار و ۹۲۳ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده‌اند یعنی تقریبا چیزی معادل آمار تولید فقط پراید در شش ماه نخست سال گذشته. کارنامه نیمسال خودروسازان نشان می‌دهد بیشتر محصولات سواری با افت تولید طی شش ماه ابتدایی امسال مواجه بوده و آنها نیز که آمارشان مثبت شده، تیراژ چندان بالایی در این مدت نداشته اند.

اگرچه خودروسازی کشور از ابتدای سال جاری با بحرانی جدی در تولید روبه‌رو شده و افت تیراژ شش ماهه نیز تابعی از همین بحران است، اما یکی از دلایل اصلی افت تولید شش ماهه را باید تعطیلات تابستانی خودروسازان بدانیم.
ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو سه خودروساز بزرگ کشور به شمار می‌روند که در تابستان امسال به رسم سال‌های پیش به تعطیلات تابستانی رفتند و دو هفته‌ای را استراحت کردند؛ حال این استراحت دو هفته‌ای کار دست خودروسازان داده و در کنار مشکلات کلی که از ابتدای امسال گریبان صنعت خودرو را گرفته، سبب شده تیراژ حدود ۴۵ درصد افت کند. البته حتی اگر تعطیلاتی هم در کار نبود باز تولید خودرو افت را به خود می‌دید، اما قطعا این افت کمتر از عدد فعلی یعنی ۴۵ درصد می‌شد.
جدای از آمار کلی تولید، به تفکیک نیز ایران‌خودرو افتی 6/38 درصدی را تجربه کرده و سایپا و پارس خودرو هم به ترتیب 3/52 و 8/46 درصد کاهش تیراژ در شش ماه نخست امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته اند.
با توجه به این آمار باید عنوان کرد که خودروسازان نتوانسته‌اند کارنامه‌ای موفق در نیمسال ابتدایی امسال داشته باشند، هرچند به هر حال مشکلات مالی تاثیری جدی بر روند کار آنها گذاشته و نمی‌توان منکر این موضوع شد. در واقع افت تولید خودروسازان تابعی از مشکلات مالی است که اجازه نداده قطعات موردنیاز آنها به موقع تامین و وارد خط تولید شود. مسوولان وزارت «صنعت، معدن و تجارت» وعده داده‌اند تولید خودرو از مهر ماه به روند عادی خود بازخواهد گشت. این در حالی است که به نظر می‌رسد مشکلات همچنان پابرجا بوده و اتفاق جدیدی که دورنمایی روشن از آینده خودروسازی کشور را متصور شود، رخ نداده است. این وسط حتی وامی نیز که قرار بود بابت حل مشکلات مالی به صنعت خودرو تزریق شود به سرانجام نرسید و خودروسازان موفق به دریافت آن نشدند. آنها البته در جبهه‌ای دیگر پیروز شده و توانستند دولت را قانع کنند که قیمت خودروهای داخلی را متناسب با هزینه‌های تولید تعیین کند و به نوعی دست از سیاست تثبیت قیمت بردارد. این موضوع می‌تواند به لحاظ مالی و نقدینگی اتفاق خوبی برای خودروسازان باشد و به فرصتی مناسب برای رشد تیراژ و خروجی نسبی از بحران تولید فعلی تبدیل شود.
منفی در منفی
به سراغ آمار برویم و ببینیم سه خودروساز بزرگ کشور در شش ماه نخست امسال که اتفاقا سال تولید ملی نام دارد چه کرده‌اند.
ابتدا از ایران خودرو شروع کنیم، شرکتی که بزرگ‌ترین خودروساز ایران لقب دارد، اما مانند آن دو دیگر نیمه نخست سال را با کاهش تیراژ پشت سر گذاشته است. آبی‌های جاده مخصوص که بیشترین تیراژشان را برند پژو تشکیل داده، طی شش ماه ابتدایی امسال با کاهش تولید تمام محصولات پژویی خود روبه‌رو شده‌اند و در این بین، 206 بیشترین افت تولید را به خود می‌بیند.
ایران خودرو در نیمه نخست امسال تنها ۱۸۴ هزار و ۹۹۳ دستگاه تولید داشته و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶/۳۸ درصد افت کرده است. گفته می‌شود مشکلات مالی و محدودیت‌هایی که برای نقل و انتقال پول به خارج از کشور وجود دارد، دلایل اصلی افت تولید بزرگ‌ترین خودروساز کشور به حساب می‌آیند.
کاهش تیراژ ایران خودرو سبب شده محصولات این شرکت به خصوص خانواده پژو 206 افزایش قیمتی شدید را تجربه کند، درست مثل سایپا و پارس خودرو که افت تیراژ آنها نیز انفجار قیمت‌ها در بازار خودرو را در پی داشته است.
در بین محصولات ایران خودرو، پژو ۲۰۶ بیش از ۷۰ درصد کاهش تولید داشته و ظاهرا در حال حاضر خطوط تولید آن تقریبا متوقف شده‌اند. قرار است ایران خودرو داخلی سازی ۲۰۶ را تکمیل کرده و از آذر ماه به نوعی مدل داخلی آن را به بازار بدهد. دیگر محصول ایران خودرو که در شش ماه نخست امسال با افت تولید روبه‌رو شده، پژو ۴۰۵ نام دارد. این خودرو پرمصرف و قدیمی، اما نسبتا محبوب، در نیمه نخست امسال ۳/۱۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش تیراژ داشته است که در مقایسه با سایر محصولات سواری ایران‌خودرو، کمترین افت به حساب می‌آید.
پژوپارس نیز که جزو چهار محصول سواری اول ایران خودرو به شمار می‌رود، از کاهش تولید در امان نمانده و نسبت به نیمه نخست سال گذشته 1/29 درصد افت تیراژ را به خود می‌بیند. پارس طی شش ماه امسال هیچ تولیدی در جاده مخصوص نداشته و تمام تولیدات این خودرو به سایت‌های خراسان، مازندران و فارس ایران خودرو مربوط می‌شود. ایران خودرویی‌ها، اما در نیمه نخست امسال با افت تولید پژوi 207‌ نیز روبه‌رو بوده‌اند. این محصول نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 50 درصد افت تولید داشته و از این جهت با پژو 206 هم‌رکورد است. افت تولید این خودرو به حدی در بازار تاثیرگذار بود که قیمت آن را به 44 میلیون تومان نیز رساند.
از ۲۰۷ که بگذریم، سوزوکی گرندویتارا شاسی بلند ژاپنی و مونتاژی ایران خودرو نیز در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته با افت تیراژ روبه‌رو شده است. ایران خودرو خراسان در این شش ماه تنها یک هزار و ۴۲۳ دستگاه ویتارا را به تولید رسانده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴/۳۶ درصد افت را به خود می‌بیند. ویتارا نیز مدت‌ها است به دلیل کمبود عرضه و به هم ریختن بازار، قیمتی بالا و کاذب را تجربه می‌کند و خبر می‌رسد که قیمت آن به ۸۵ میلیون تومان نیز رسیده است. افت تولید برندهای پژو و سوزوکی ایران‌خودرو در حالی است که محصول ملی این شرکت نیز افت کرده و تیراژش در شش ماه امسال کاهش یافته است.
سمند که در مدل‌های مختلف به تولید می‌رسد، طی نیمه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 9/23 درصد افت تولید را به خود می‌بیند.نکته دیگر در مورد سمند این است که این خودرو تنها یک دستگاه در سایت مازندران تولید داشته و با این حساب باید خط تولید سمند این کارخانه را عملا متوقف شده بدانیم.
تندر هم افت کرد
هرچند تندر-90 مدت‌ها بود با رشد تولید مواجه می‌شد، اما این خودرو نیز در شش ماه امسال از کاهش تیراژ در امان نماند و مجموع تیراژش نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرد.
طبق آمار، ایران‌خودرویی‌ها توانسته‌اند در شش ماه ابتدایی سال جاری تولید تندر-۹۰ را ۷/۳۳ درصد افزایش دهند، اما پارس خودرویی‌ها با افت تولید این محصول مواجه شده‌اند. این شرکت البته حدود شش هزار دستگاه تندر بیشتری نسبت به ایران خودرو تولید کرده، اما با این حال نسبت به نیمه نخست سال گذشته ۷/۲۱ درصد کاهش تیراژ در تندر داشته است. تندر-۹۰ در مجموع ۲/۵ درصد افت را در بازه زمانی موردنظر به خود می‌بیند.
مدیران رنوپارس (شرکت تامین کننده قطعات تندر-90 در ایران) به تازگی تهدید کرده‌اند در صورت افزایش نیافتن قیمت تندر-90، تولید این خودرو در ایران متوقف خواهد شد. اگرچه اوایل هفته سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با رشد قیمت چهار میلیونی تندر موافقت کرد، اما ظاهرا رنویی‌ها خواستار گرانی بیشتری هستند. در بین دیگر محصولات ایران خودرو، رانا نیز توانسته تیراژی 910 دستگاهی را از خود به جا بگذارد. ایران خودرو 26 هزار دستگاه رانا را پیش‌فروش کرده و تعهد داده طی شش ماه دوم امسال تمام آنها را تحویل دهد. این شرکت عنوان کرده دعوت نامه‌های رانا را به زودی برای ثبت‌نام‌کنندگان آن ارسال خواهد کرد.
پراید و افتی بیش از نصف
به سایپا و پارس خودرو برویم، دو شرکتی که با کمک هم توانسته‌اند تنها 145 هزار و 761 دستگاه پراید تولید کنند. این آمار به آن معنا است که پراید نسبت به شش ماه سال گذشته 1/53 درصد افت تولید داشته است؛ یعنی 165 هزار و 505 دستگاه.
پراید نیز مانند پژو ۲۰۶ و ۲۰۷ و ویتارا با افزایش قیمت به دلیل افت تیراژ روبه‌رو شده و هم اکنون قیمتی برابر با ۱۳ میلیون تومان در بازار دارد. سایپایی‌ها البته در تولید تیبا نیز که محصول ملی آنها به حساب می‌آید، ، ۵/۴۸ درصد افت را به خود می‌بینند و این به‌آن معناست که در شش ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته هفت هزار و یک دستگاه تیبای کمتری به تولید رسیده است. این محصول که قرار بود ارزان و زیر ۱۰ میلیون تومان قیمت داشته باشد، در حال حاضر ۱۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
اما پارس خودرویی‌ها نیز در شش ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افتی 8/46 درصدی روبه‌رو شده‌اند. در بین محصولات پارس خودرو، ماکسیما 9/56 درصد افت تولید را تجربه کرده و تنها 552 دستگاه تیراژ داشته است.
نیسان قشقایی این شرکت نیز که اصلا تولیدی نداشته و نیسان تیانا هم توانسته آماری ۵۹۱ دستگاهی را از خود به جا بگذارد. این آمار نشان می‌دهد تولید تیانا نسبت به نیمه نخست سال گذشته ۵/۱۷ درصد رشد کرده است. دیگر محصول پارس‌خودرو که با افزایش تولید روبه‌رو شده، مگان نام دارد. این محصول نسبت به شش ماه سال گذشته رشدی ۵/۶۶ درصدی را به خود می‌بیند.