ایسنا- جمع‌آوری خودروهای فرسوده یکی از طرح‌هایی است که از زمان آغاز تاکنون با چالش‌های بسیاری به‌ویژه در زمان رونق و رکود بازار و تحت تاثیر بسیاری از شرایط بانکی کشور قرار گرفته و روند جایگزینی نیز بسیار کند بوده است.

با وجود این‌که زمان شروع طرح به سال ۱۳۸۵ برمی‌گردد و تاکنون بیش از ۵۰۰هزار دستگاه خودرو فرسوده از ناوگان فرسوده کشور خارج شده، ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت امیدوار است طی سه سال پیش‌رو و تا سال ۱۳۹۰ حدود یک‌میلیون و ۸۰۰هزار دستگاه از این خودروها را جمع‌آوری کند.

جدا از مشکلاتی که مردم برای گرفتن وام خودرو خود دارند، در حال حاضر معرفی متقاضیان خودروهای جایگزین به خودروسازان نیز روند بسیار کندی را طی می‌کند؛ به طوری که از سوی سایپا اعلام شده که روزانه چیزی حدود ۲۰ تا ۳۰ نفر مشتری برای تحویل خودرو از سوی ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت به این شرکت معرفی می‌شوند.

یادآور می‌شود که شرکت سایپا از سال ۱۳۸۴ اقدام به جایگزین کردن خودروهای فرسوده کرد، در آن سال حدود ۹هزار خودرو را جایگزین کرد که از سال ۱۳۸۵ ستاد تبصره ۱۳ سابق، طرح خروج خودروهای فرسوده را در دستور کار قرار داد.

طبق آنچه از گفته‌های خودروسازان برمی‌آید، آنها مشکلی از بابت تحویل خودروهای جایگزین ندارند و این در حالی است که طی سال گذشته ایران خودرو و سایپا هر کدام تنها حدود ۶۰هزار دستگاه خودرو فرسوده جایگزین کردند که در این میان ایران‌خودرو ۴۸‌هزار خودرو شخصی و ۱۲‌هزار تاکسی تحویل داد. بنا بر اظهارات تقوی، رییس اداره جایگزینی خودروهای فرسوده سایپا در برنامه اصلی طرح‌ سال ۱۳۸۶ که احتمالا تا خرداد ماه نیز ادامه می‌یابد، جایگزینی ۷۰‌هزار دستگاه خودرو از سوی سایپا در نظر گرفته شده بود که از همان ابتدا ۱۰‌هزار مشتری شرایط اولیه را نداشتند و برنامه به ۶۰‌هزار دستگاه رسید و تاکنون نیز هر چه مشتری معرفی شده، به آنها خودرو تحویل داده ‌شده است.

بنابراین آنچه که موجب شده کارشناسان جمع‌آوری خودروهای فرسوده را طرحی شکست خورده بنامند، این است که روند ارائه تسهیلات از سوی دولت با مشکل مواجه شده است؛ به طوری که چلویی ـ رییس کمیته بازیافت خودرو اتحادیه صنایع بازیافت ایران ـ با اظهار این که هم‌اکنون ۹۰درصد از طرح خروج خودروهای فرسوده متوقف شده، گفته است که از اواخر فروردین امسال و همزمان با متوقف شدن پرداخت نقدی، اجرای طرح خروج خودروهای فرسوده نیز به حالت تعلیق درآمده و فعالیت کنونی صنایع بازیافت خودرو مربوط به خودروهای اسقاطی ماه‌های گذشته است که در انبارها انباشت شده‌ و به زودی نیز به پایان می‌رسد.

به عبارت دیگر می‌توان گفت با این‌که متقاضی زیادی نیز وجود دارد، بودجه محدود برای این کار موجب شده که به تقاضای همه آنها پاسخ داده نشود؛ به طوری که سال گذشته استقبال مردم خوب بود و حدود ۵۰۰‌هزار نفر برای اسقاط خودرو ثبت نام کردند، ولی ستاد فقط برای ۲۰۰‌هزار نفر اعتبار داشت.

اما با همه این تفاسیر و با این که طی سال‌های گذشته حدود پنج میلیون تومان وام در اختیار متقاضیان قرار می‌گرفت، در طرح امسال که هنوز اجرا نشده، قرار نیست که دیگر تسهیلاتی در اختیار متقاضیان قرار گیرد.

این در حالی است که سالاریه ـ مجری سابق طرح جمع‌آوری خودروهای فرسوده ـ که به تازگی جایگاه خود را به شخص دیگری داده است، گفته که خودروسازان می‌توانند تسهیلات مورد نیاز خود را از وزارت صنایع و معادن پیگیری کنند. البته وی در حالی از ارائه تسهیلات لیزینگی در حدود ۵/۳ تا چهارمیلیون تومان برای طرح سال ۱۳۸۸ از سوی خودروسازان خبر داده که هیچ یک از دو شرکت ایران خودرو و سایپا از ارائه تسهیلاتی به این میزان حرفی به میان نیاورده‌اند.

حقیقی ـ مدیر پروژه خودروهای فرسوده ایران خودرو ـ در این باره گفته که انجام چنین طرح‌ بزرگی از سوی خودروسازان به تنهایی امکان پذیر نیست و با توجه به این‌که در حال حاضر امکان ارائه تسهیلات به متقاضیان وجود ندارد، در صورت حمایت طرح و تعیین پروتکلی برای همکاری متقابل دولت و ایران خودرو در قالب یک برنامه زمان‌بندی مشخص می‌توان نسبت به جایگزینی خودروهای فرسوده با حمایت دولت اقدام کرد.

رییس اداره جایگزینی خودروهای فرسوده سایپا نیز اعلام کرده در طرح سال ۱۳۸۸ ما تنها می‌توانیم بخشی از قیمت تمام شده خودرو را به صورت مدت‌دار از مشتری دریافت کنیم؛ بنابراین تسهیلاتی نمی‌توانیم به آنها ارائه دهیم. مشخص نیست که در طرح امسال که قرار است طی آن ۶۰۰‌هزار خودرو جایگزین شوند و متقاضیان نیز وامی دریافت نکنند، چطور می‌توان این تعداد خودرو را در کمتر از یک سال جمع‌آوری کرد.