در مورد «هوو» تنها به موسسه استاندارد پاسخگو هستیم

عکس: حمید جانی‌پور

بخش نخست

حمیدرضا بهداد- کیلومتر ۸ جاده ساوه، ساختمان‌هایی آبی رنگ به خود می‌بیند که هر چند به اندازه کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص، حاشیه و حرف و حدیث ندارد، اما چندان هم بدون دغدغه نیست. کامیون‌های چینی هوو، ون‌های غزال و تاخیر در تحویل کشنده‌های بنز، همه و همه جزو حواشی ایران خودرو دیزل و جزو دغدغه‌های مدیرعامل آن یعنی رضا عاصم نخجوانی به حساب می‌آید. قرار گفت‌وگوی ما با وی اواخر هفته گذشته و در شرایطی که ۳ هفته از تغییر مدیرعامل گروه خودروسازی ایران خودرو می‌گذرد تنظیم شد. با نخجوانی از هر دری صحبت کردیم، از ایرادهای پلیس به هوو و پوسیدگی ون‌های غزال گرفته تا بحران اقتصادی دنیا و برکناری منوچهر منطقی از مدیرعاملی ایران خودرو؛ این در حالی است که به خواسته نخجوانی قرار بر آن شد تا بخش نخست گفت‌وگوی وی با دنیای اقتصاد به مسائل ایران خودرو دیزل اختصاص یابد و در بخش دوم نیز مباحثی را که به قول خود وی دوستانه مطرح شد، به چاپ برسانیم بخش نخست این گفت‌وگو را در این صفحه می‌خوانید.

این روزها با شنیدن نام ایران خودرو دیزل، کامیون‌های هوو و ایرادهای پلیس به این محصول چینی در ذهن‌ تداعی می‌شود. هوویی که رییس پلیس راهور ناجا آن را ناامن دانسته و مجموعه ایران خودرو دیزل زیر بار این ادعا نمی‌رود. این در حالی است که شخص شما تاکنون هیچ اظهار نظر صریح و خاصی درباره موضع پلیس نکرده‌اید حال که فرصتی برای گفت‌وگو با شما پیش آمده، موضعتان را در این زمینه بازگو کنید.

تایید می‌کنم تاکنون هیچ گاه در ماجرای هوو رو در روی شخص رییس پلیس راهور ناجا قرار نگرفته و موضع خاصی نداشته‌ام. اما حال که به قول شما فرصت گفت‌وگویی پیش آمده موضع خود را اعلام می‌کنم. پلیس می‌گوید ۲۳درصد تصادفات جاده‌ای کشور را هوو سبب شده، خب حرفی نیست، اما این را هم در نظر بگیرد که پیمایش این کامیون‌ها در جاده‌های کشور به چه میزان است. در حال حاضر ۱۳درصد ناوگان کشنده‌های ایران را هوو تشکیل می‌دهد و با توجه به پیمایش بالای آن، رقم ۲۳درصد، طبیعی به نظر می‌رسد.

طبیعی؟!

بله طبیعی است. چون هوو پیمایش بالایی دارد. فکر می‌کنید کدام دسته از مشتریان از ما هوو خریده‌اند؟ آنهایی که بنیه مالی کمی داشته و با چند میلیون تومان به عنوان پیش قسط صاحب کامیون شده‌اند و برای پرداخت اقساط آن مجبورند کار بیشتری از هوو بکشند. خب با این شرایط و البته دلایل دیگری که در ادامه عرض می‌کنم طبیعی است ۲۳درصد تصادفات به هوو مربوط باشد.

اما به اعتقاد پلیس ترمزهای هوو مشکل فنی دارد و به همین دلیل درصد تصادف آن بالا است.

خیر این گونه نیست. به اعتقاد بنده چون کار کارشناسی دقیق و با برنامه‌ای در ماجرای هوو صورت نگرفت، همه تقصیرها گردن این کامیون چینی افتاد.

خب ایران خودرو دیزل دست به کار می‌شد و کار کارشناسی انجام می‌داد.

اتفاقا این کار را کردیم.

حتما به این نتیجه رسیدید که هوو هیچ مشکلی ندارد.

نتایج را عرض می‌کنم، قضاوت با خودتان؛ در بررسی‌هایی که انجام دادیم مشخص شد، تصادفات هوو ربطی به مشکلات فنی و ترمز آن نداشته و مواردی دیگر، تصادفات این کامیون را موجب شده است.

کدام موارد؟

اول اینکه رانندگان هوو از تریلرهای غیراستاندارد در این کامیون‌ استفاده کرده‌اند چون ارزانتر بوده و با توان مالی آنها تطابق داشته است. آنها حتی تجهیزات غیراستاندارد را نیز روی هوو نصب و بیش از حد معمول از این کامیون کار کشیده‌اند حتی نتایج تحقیقات ما نشان می‌دهد، رانندگان هوو در مدار ترمز آن هم دست برده‌اند از طرفی بخشی از تصادفات به خود پلیس هم مربوط می‌شود چون این رانندگان برای سرعت گرفتن بیشتر، نه تنها کیلومتر شمار خود را قطع کرده‌اند که GPS و تا خوگراف را نیز مورد استفاده قرار نداده‌اند. به هر حال در این موارد پلیس باید دقت و نظارت بیشتری داشته باشد.

پلیس اعتقادی به نتایج تحقیقات شما دارد؟

خود آنها در جریان این تحقیقات بوده‌اند. اصلا کار مشترکی با هم انجام دادیم و در حال حاضر نیز پلیس بخش عمده‌ای از نتایج حاصله را تایید می‌کند.

پس به اعتقاد شما تصادفات هوو از ناحیه ترمز آن نبوده؟

به هیچ وجه

حتی یک مورد؟

حتی یک مورد

پس چرا پلیس قانع نمی‌شود؟

بنده هم نمی‌دانم، فقط یک سوال دارم، اینکه مگر موسسه استاندارد روز اول، کامیون هوو را بررسی و از لحاظ فنی تایید نکرده، پس این وسط حرف حساب پلیس چیست؟ به هر حال ما باید در زمینه استاندارد به یک مرجع تعیین شده (موسسه استاندارد) جواب پس دهیم نه به چند ارگان.

یعنی ایران خودرو دیزل در این زمینه به پلیس پاسخگو نیست؟

باید باشد؟

پلیس این طور می‌خواهد.

مادر زمینه استاندارد فقط باید به موسسه استاندارد پاسخگو باشیم به نحوی که اگر پروسه استاندارد هوو طی شده و حال به مشکل خورده باشد، کسی نباید در این زمینه از ما بپرسد، بلکه باید از موسسه استاندارد سوال کند، ما که نمی‌توانیم به همه پاسخگو باشیم.

با همه این حرف‌ها در حال حاضر، ماجرای هوو به کجا کشیده شده است؟ آیا پلیس همچنان قصد ممنوع کردن تردد آن را دارد؟

نه با توجه به مذاکرات و اقدامات مشترک، هم‌اکنون مشکل خاصی در این زمینه وجود نداشته و پلیس نیز حرف‌های ما را پذیرفته است و هر وقت رسما تایید شد، به اطلاع همه می‌رسد. در واقع پلیس روی ABSدار شدن هوو اصرار داشت و ما نیز تمام هووها را از اسفندماه با ترمز ABS وارد کرده‌ایم. بنابراین مشکلی در این زمینه نیست.

هووهایی که در گذشته، بدون ABS وارد کردید چطور؟ آنها هم مشکلی نداشتند.

به هیچ وجه!

از بحث ایمنی هوو که بگذریم، مسائل دیگری نیز در رابطه با این کامیون چینی وجود دارد. مثلا انتقاد می‌شود که چرا به جای چین، رابطه خود را با اروپایی‌ها گسترش ندادید. به هر حال در محصولات اروپایی، کیفیت حرف اول را می‌زند.

قطعا هوو نیز مانند سایر کشنده‌ها نقاط ضعف و قوتی دارد، ‌منتها وقتی آن را از جمیع جهات بررسی کنیم، به نظر محصول مناسبی برای کشور ما به حساب می‌آید. ما در سبد محصولات خود کامیون‌های اروپایی هم داریم اما قیمت آنها دو برابر هوو است. خب در این شرایط مشتری مختار است کامیون اروپایی گران و باکیفیت را بخرد یا هووی ارزان و کم‌کیفیت را؛ به هر حال با توجه به شرایط مالی مشتریان خودرو‌های سنگین و تسهیلات اندکی که برای خرید این محصولات در کشور داده می‌شود، هوو گزینه مناسبی به حساب می‌آید.

هوو کم، حاشیه ندارد. علاوه‌بر مواردی که مطرح شد، ‌

این گونه به گوش می‌رسد که اکسل این کامیون پوسیدگی داشته و ایران‌خودرو دیزل آن را در بندر رنگ می‌کند و به دست مشتری می‌دهد، آیا این را تایید می‌کنید؟

رد نمی‌کنم. اما پوسیدگی که می‌گویید ربطی به خود هوو ندارد.

به هر حال، وقتی این کامیون چندماه در بندر و در معرض رطوبت قرار می‌گیرد، ‌دچار پوسیدگی می‌شود و باید آن را رنگ‌آمیزی کرد.

اما در این صورت، هوو محصولی دست دوم به حساب می‌آید.

خوب، ما هم که با قیمت محصول دست اول، هووهای دارای پوسیدگی را نفروخته‌ایم.

یعنی ارزان‌تر داده‌اید؟

بله.

چقدر؟

در جریان نیستم، اما آن طور که شنیده‌ام. هووهایی که پوسیدگی داشتند، با نرخ ارزان‌تری به دست مشتریان رسیده است.

ظاهرا این داستان پوسیدگی به هوو ختم نشده و ون‌های غزال را هم شامل می‌شود.

شکایتی در این زمینه نداشته‌ایم.

یعنی زنگ زدگی و پوسیدگی ون‌های غزال، صحت ندارد؟

ممکن است تعدادی از این محصول در انبارها صدمه دیده باشد که اگر اینگونه بوده، واحد کیفیت شرکت، آن را رفع کرده است.

ون‌های غزال را هم ارزان‌تر از قیمت‌ عادی آن فروخته‌اید؟

قطعا نمی‌شود محصول دست دوم را با قیمت محصول نو، به فروش رساند. چون مشتریان هنگام تحویل خودرو، تمام موارد آن را چک می‌کنند.

اما وقتی قسمت پوسیده‌ای رنگ شده باشد، مشتری توانایی تشخیص آن را ندارد.

ون‌های غزال به صورت CBU وارد کشور شده و گارانتی دارند و مطمئن باشید اگر پوسیدگی در آنها دیده شود، با قیمتی کارشناسی‌تر به دست مشتری خواهد رسید.

مورد آخری که در مورد هوو وجود دارد، اینکه ظاهرا در ابتدا بحث خدمات پس از فروش آن با مشکل مواجه و حتی شما در مراسم آغاز به کار سال ۸۷ شرکت از عدم‌عقد قرارداد میان ایران خودرو دیزل و طرف چینی خبر داده بودید.

قرارداد هوو به دوران مدیرعاملی آقای شیخانی در ایران‌خودرو دیزل برمی‌گردد. درست است، اوایل مشکلاتی سر راه تامین قطعه هوو وجود داشت که بنده آن را برطرف کردم.

چه مشکلاتی؟

اصلا قراردادی در زمینه خدمات پس از فروش هوو بسته نشده بود.

اما دست‌اندرکاران ورود هوو به ایران، قرارداد خدمات پس از فروش این کامیون را بهترین نمونه در سطح خودروهای تجاری وارداتی به ایران می‌دانند.

این طور نیست. آنها خیلی به هوو محبت دارند،‌ قرارداد خدمات پس از فروش هوو را بنده منعقد کردم و حتی به طرف چینی هشدار دادم تا این موضوع را حل نکند، کامیون‌هایش را نخواهم خرید.

از بحث هوو خارج شویم و کمی هم به مسائل عام‌تر ایران‌خودرو بپردازیم. شما چندی پیش عنوان کردید که بحران اقتصادی دنیا، تاثیری در فروش سال گذشته ایران‌خودرو دیزل نداشته است. این درحالی است که کارشناسان امر این ادعا را مورد تشکیک قرار می‌دهند.

با زبان آمار با هم صحبت می‌کنیم. ایران‌خودرو دیزل سال گذشته هزارو صد میلیارد تومان فروش داشته و سود عملیاتی آن نیز ۶۰درصد رشد کرده است، تولیدمان هم که ۶درصد افزایش داده‌ایم، خب با این شرایط باید بگویم شرایط شرکت بحرانی است؟ البته قطعا نمی‌توان منکر تاثیر رکود جهانی بر بازار خودروهای تجاری کشور شد. حتی این را هم بگویم که امسال به هر حال این رکود تاثیر خود را بر بازار ما نشان خواهد داد.

برخی کارشناسان، رکود فعلی را فرصتی برای کشور ما که اقتصاد آن به دنیا چندان وصل نیست می‌دانند. به نظر شما این رکود فرصت است یا تهدید؟

می‌توان آن را به فرصت تبدیل کرد اما بستگی به واکنش دولت و برنامه‌ریزی دولتی‌ها دارد. به هر حال کاهش درآمد ارزی و نفتی ناشی از بحران اقتصادی دنیا، بر هیچ کس پوشیده نیست و اصلا همین کاهش، موجبات تعدیل تقاضای خرید خودروهای تجاری را طی سال‌جاری برای ما فراهم خواهد آورد. مگر اینکه دولت به نحوی تقاضا را تحریک کند.

وقتی تقاضایی نباشد دولت چگونه آن را تحریک کند؟

تقاضا هست، اما چون خرید خودروهای تجاری، پول زیادی را می‌‌طلبد اگر دولت تسهیلات بدهد، قطعا این تقاضا تحریک خواهد شد ما در سال‌های گذشته ۵۶درصد از فروش خود را به روش لیزینگ انجام می‌دادیم اما پارسال به دلیل سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی بهره چندانی از لیزینگ نبردیم، اما در عوض سود عملیاتی‌مان رشد کرد.

این روزها شرکت‌های خودروساز داخلی از طریق فروش اموال، حساب‌سازی کرده، به سهام‌داران خود سود (سود غیرعملیاتی) می‌دهند. آیا ایران‌خودرو دیزل هم از همین طریق سود کرده است؟

۲۵درصد از کل سود ما را ارزش افزوده همین اموال که می‌گویید تشکیل داده است اما ۷۵درصد باقیمانده، سود عملیاتی به حساب می‌آید.

از بحران که بگذریم به تحریم می‌رسیم، این مساله به چه میزان روی روند کار شما تاثیر گذاشته است؟ نمی‌خواهید بگویید که بی‌تاثیر بوده؟

قطعا تاثیر داشته است. ولی چون ما درصد ساخت داخل بالایی داریم، اوضاع فعلی برایمان قابل تحمل به نظر می‌رسد. به هر حال در این مدت پیش آمده، که قطعه‌ای با تاخیر به دست ما برسد و حتی برای واردات قطعاتی، مذاکرات دوباره داشته باشیم ولی در کل افزایش ۶درصدی تولید، خود جوابگوی پرسش شما است.

خب این ۶درصد، اگر تحریم نبود، شاید بالاتر می‌رفت.

نه چون بازاری هم بیش از این نداریم، اصلا الان مشکل اصلی در سطح دنیا، نه تولید که فروش محصولات است. اگر به ایران‌خودرو دیزل نقدینگی و تسهیلات بدهند، فروشمان نیز اوضاع مناسب‌تری پیدا خواهد کرد.

یعنی تاکنون پیش نیامده، که خط تولید ایران‌خودرو دیزل به دلیل کمبود قطعه بخوابد؟

اصلا نمی‌توان منکر این داستان شد. ما برای تولید یک محصول ۱۴۰۰قلم قطعه داریم خب اگر یکی از آنها نباشد، تولید امکان ندارد. گاهی پیش آمده که خط تولید ما به خاطر یک تکه پلاستیک دور شیشه یا هواکش چند روز خوابیده، منتها دائمی نبوده و مشکل بالاخره رفع شده است. به نظرم ایران‌خودرو دیزل جزای ساخت داخل بالای خود را می‌دهد. اگر ما هم مثل برخی شرکت‌ها، قطعات CKD را وارد کرده و به هم می‌چسباندیم که مشکل تولید نداشتیم.