تمایلی به ترخیص خودروهای وارداتی از گمرک نیست
مژگان میرزایی
«رکود حاکم بر بازار خودرو موجب شده که واردکنندگان خودرو رغبتی به ترخیص خودروهای وارداتی نداشته باشند».

محمدرضا نادری معاون امور گمرکی گمرک جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن بیان این مطلب اظهار داشت که شرایط موجود در بازار خودرو موجب شده که واردکنندگان رغبتی به ترخیص خودروهای وارداتی نداشته باشند به همین دلیل در‌حال‌حاضر برخی از مراکز گمرک کشور با حجم بسیار بالایی از خودروهای خارجی مواجه است.با توجه به گفته‌های معاون گمرکی، کمرگ کشور طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته رکود حاکم بر بازار خودروهای داخلی به خودروهای وارداتی نیز رسیده و بازار این خودروها که در شش‌ماه ابتدای سال جاری با استقبال بسیار متقاضیان مواجه بود با رکود مواجه شده است، به طوری که شرایط موجود موجب شده واردکنندگان تمایلی به ترخیص خودروهای خود نداشته باشند و طبق گفته نادری در‌حال‌حاضر شش مرکز گمرکات کشور به پارکینگ اینگونه خودروها تبدیل شده است.
از سوی دیگر هر چند براساس مصوبات موجود حضور خودرو در گمرکات و عدم ترخیص آن شامل پرداخت جریمه می‌شود اما واردکنندگان، پرداخت جریمه و بالا رفتن هزینه را پذیرفته‌اند تا شاید بتوانند خودروهای موجود در گمرکات کشور را با شرایط بهتری‌ ترخیص کنند تا به این طریق افت ۱۵ تا ۲۰درصدی قیمت‌ها جبران شود.
از سوی دیگر ابلاغ مصوبه ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت مبنی بر شماره‌گذاری خودروهای وارداتی موجب شده که رکود حاکم بر بازار خودرو داخلی به بازار خودروهای وارداتی نیز سرایت کند به طوری که با وجود رشد قابل توجه واردات خودرو در شش ماه ابتدای سال جاری از شهریورماه واردات خودرو با کاهش چشمگیری مواجه شد.
براساس مصوبه ستاد مدیریت که در شهریورماه ابلاغ و اجرای آن از ابتدای مهرماه الزامی شد شماره‌گذاری خودروهای وارداتی شامل سواری، ون و وانت علاوه‌بر پرداخت ۱۰درصدی ارزش گمرکی، برای خودروهایی با مصرف ۶ لیتر و کمتر اسقاط یک خودروی فرسوده و برای خودروهای با مصرف بیش از ۶لیتر و کمتر از ۱۰ لیتر اسقاط دو خودروی فرسوده و برای خودروهایی با مصرف بیش از ۱۰ لیتر نیز اسقاط سه خودروی فرسوده ضروری شد.
با توجه به الزام اسقاط یک تا سه خودروی فرسوده قیمت خودروهای وارداتی در بازار یک میلیون و 500 تا چهار میلیون و 500هزار تومان افزایش یافت که این افزایش قیمت در شرایطی که قیمت خودرو در بازار جهانی با رکود مواجه شده برای خریداران داخلی پذیرفتنی نیست. به همین دلیل متقاضیان اینگونه خودروها در حال حاضر تمایل به خرید خودرو از خود نشان نمی‌دهند که این امر بازار پررونق شش ماه ابتدای سال جاری را با رکود مواجه کرده است.
از سوی دیگر برخی نمایشگاه‌داران انتظار متقاضیان برای افت بیشتر قیمت خودروهای وارداتی را یکی دیگر از دلایل افت قیمت و رکود اینگونه خودروها می‌دانند هرچند آنها معتقدند که عوارض در نظر گرفته شده برای خودروهای وارداتی اجازه افت بیشتر را به این خودروها نمی‌دهد و دست نگه داشتن و انصراف متقاضیان تنها رکود بیشتر بازار را به همراه خواهد داشت.
کمترین حجم واردات در دی‌ماه
براساس آمار رسمی اعلام شده از سوی گمرک کشور طی ده ماه سال جاری در مجموع ۴۵هزار و ۲۸۱ دستگاه خودرو سواری به ارزش ۸۶۲میلیون و ۱۰۰هزار دلار وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ تعداد ۴۸درصد و از نظر ارزش نیز ۳۸درصد افزایش یافته است. همچنین براساس همین آمار در دی‌ماه در مجموع پنج هزار و ۶۸۲ دستگاه خودرو به ارزش ۳۴میلیون و ۹۵۱هزار دلار وارد کشور شده است.
هرچند آمار مذکور نسبت به سال گذشته با رشد بسیار همراه بوده، اما معاون امور گمرکی گمرک ایران معتقد است که در دی‌ماه نسبت به ماه‌های دیگر سال افت واردات شدت یافته که این موضوع به دلیل آن است که بخشی از خودروهای وارداتی از گمرک ترخیص نشده‌اند و واردکنندگان نیز تمایلی برای ترخیص آنها ندارند.
به گفته نادری افت واردات در دی‌ماه به معنی آن نیست که واردکنندگان کمتر از ماه‌های گذشته ثبت سفارشی کرده‌اند بلکه حجم واردات و ثبت سفارش ثابت بوده اما میزان ترخیص خودرو از گمرکات کشور کاهش یافته است، که این امر نیز به دلیل رکود در بازار این خودروها بوده است.
هر شناسنامه فقط یک بار
واردات شناسنامه‌ای خودرو نیز یکی دیگر از مباحث مطرح شده با معاون امور گمرکی گمرک ایران بود. واردات شناسنامه‌ای خودرو و عدم پایبندی واردکنندگان به ارائه خدمات پس از فروش به این گونه خودروها طی یک سال گذشته مشکلات بسیاری را برای خریداران به وجود آورده است که این مشکلات موجب شد بزرگری، رییس موسسه استاندارد خبر از توافق گمرکات کشور به منظور توقف واردات شناسنامه‌ای خودرو به خصوص از دبی را بدهد. اما نادری درخصوص توقف واردات شناسنامه‌ای از دبی می‌گوید: ترخیص کالا از گمرک بر اساس ثبت سفارش وزارت بازرگانی صورت می‌گیرد و گمرک موظف است تمام کالای ثبت سفارش شده از سوی وزارت بازرگانی را ترخیص کند و نمی‌تواند ممنوعیتی در این خصوص به وجود آورد.
به گفته نادری، هر شخص با شناسنامه خود تنها یک بار می‌تواند مجوز برای واردات خودرو دریافت کند که این موضوع شامل یک نفر از اعضای کل خانواده می‌شود که شاید قابلیت اجرایی نداشته باشد زیرا اعضای خانواده به مرور از خانواده جدا و زندگی مستقلی تشکیل می‌دهند اما بر اساس قوانین تنها یک نفر از اعضای کل خانواده می‌تواند جهت واردات از شناسنامه خود استفاده کند.
نادری در ادامه خبر از مکانیزه شدن سیستم ترخیص خودرو از گمرک را داد و افزود: از ابتدای بهمن ماه سیستم ترخیص خودرو مکانیزه شده و این بدان معنی است که اصالت ثبت سفارش خودرو از طریق سیستم تدوین شده صورت می‌گیرد. به گفته معاون امور گمرکی ایران مکانیزه شدن سیستم ترخیص موجب می‌شود زمان ترخیص خودرو از گمرک کوتاه شود که این امر به نفع واردکننده خواهد بود.
نادری در ادامه اظهار داشت: سیستم جدید صدور گواهی ترخیص خودرو از گمرک با همکاری اداره راهنمایی و رانندگی و ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و مصرف سوخت تدوین شده که بر اساس این سیستم گواهی خودرو بر اساس خودروهایی که وارد می‌شوند صادر خواهد شد؛ چراکه در حال حاضر برای خودروهای وارداتی از سوی گمرک یک گواهی به راهنمایی و رانندگی ارسال و سپس از سوی راهنمایی و رانندگی نیز گواهی دیگری صادر و خودرو شماره‌گذاری می‌شود که این امر زمان‌بر بوده و برای کوتاه شدن زمان ترخیص روش مکانیزه در دستور قرار گرفته است.