موقعیت برتر چین در بازار خودرو جهان

مونا مشهدی رجبی

در ماه ژانویه سال جاری برای اولین بار فروش خودرو در کشور چین بیشتر از فروش خودرو در بازار ایالات متحده آمریکا بود. بر طبق گزارش ارائه شده توسط مرکز مطالعات خودرو در این ماه ۷۹۰ هزار خودرو در چین فروخته شد در حالی که شمار خودروهای سواری و کامیون‌های کوچک و بزرگ فروخته شده در ایالات متحده آمریکا برابر با ۶۵۷ هزار دستگاه بوده است. تحلیل گران بازار خودرو بر این باورند که وضعیت کنونی صنعت خودروی چین شباهت زیادی به شرایط این صنعت در اوایل دهه ۱۹۰۰ میلادی یا به تعبیر ساده‌تر قرن گذشته در ایالات متحده آمریکا دارد.

در آن سال‌ها تعداد زیادی کارخانه خودروسازی کوچک در بخشهای مختلف آمریکا مشغول به کار بود و با رشد تقاضای خودرو در آمریکا به تدریج این شرکت‌ها نیز بزرگ و بزرگ‌تر شدند. ادغام شرکت‌های کوچک با یکدیگر و یا حذف شرکت‌های ضعیف تر سبب شد تا سه شرکت قدرتمند خودروسازی در این کشور ایجاد شود که هم اکنون نه تنها تاثیر بزرگی در بازار خودروی داخل داشته باشند بلکه بازار جهانی را هم تحت تاثیر قرار دهند.

در قرن گذشته میلادی صنعت خودروسازی آمریکا به عنوان موتوری برای رشد اقتصادی کشور معرفی شد و انتظار می‌رود صنعت خودروی چین نیز در دهه‌های آتی همین نقش را در اقتصاد چین ایفا کند.

از طرفی چین بعد از آمریکا دومین بازار مصرف خودرو در جهان است و شرکت‌های تولیدکننده چینی می‌توانند از این موقعیت به بهترین شکل استفاده کنند. اما بحران بازار خودروی جهان این شرکت‌ها راهم تحت تاثیر قرار داده است. سه سال گذشته شرکت خودروسازی shanghuan automobile co. یک شرکت خودروسازی کوچک بود که با سرعت بسیار زیادی رشد می‌کرد و به تدریج به یکی از شرکت‌های مطرح در صنعت خودروسازی چین تبدیل شد.

این شرکت به دلیل مشکلات اقتصادی و بحران بازار خودرو ۴۰‌درصد کمتر از میزان برآورد شده در سال ۲۰۰۸ میلادی فروش داشت، به همین دلیل شماری از نیروهای خود را تعدیل کرد. سخنگوی شرکت در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «اگر وضعیت صنعت به همین صورت ادامه یابد ممکن است نتوانیم به حضور خود در صنعت خودروسازی دنیا ادامه دهیم و مجبور به ترک این عرصه شویم.» «چنگ پنیگ» معاون مدیر عامل این شرکت معتقد است بزرگترین کاری که این شرکت در سال ۲۰۰۹ میلادی می‌تواند انجام دهد باقی ماندن در عرصه صنعت خودروسازی جهان و عدم ورشکستگی است.»

در یک دهه گذشته که تقاضا در چین به تدریج افزایش پیدا کرد، بر شمار خودروسازان کوچک و بزرگ در این سرزمین اضافه شد. البته اغلب این شرکت‌ها خودروهای کوچکی تولید می‌کنند که از نظر کیفی در سطح بالایی نیستند و اصلا استاندارد ورود به بازارهای جهانی را نیز ندارند ولی در بازار داخلی چین از محبوبیت زیادی بین خانوارهای طبقه متوسط و پایین برخوردار هستند. به هر حال صنعت خودروسازی چین طی یک دهه گذشته به اندازه‌ای رشد کرده است که در نمایشگاه خودروی دیترویت برای اولین بار دو شرکت خودروسازی چینی BYD و Shanghuan با اقتدار شرکت کردند و خبر از ورود خود به بازار آمریکا تا دو سال آینده دادند.

این خبر به معنای ارتقای استانداردهای تولیدی و تطابق آن با استانداردهای بازار آمریکا و اروپا است که می‌تواند تاثیر بزرگی در اقتصاد چین بر جای بگذارد. پیش‌بینی می‌شود، رشد صنعت خودروی چین موجب تبدیل شدن چین به یک رقیب قدرتمند جهانی برای خودروسازان تا انتهای دهه آتی شود. از طرف دیگر سبب می‌شود تا قدرت چین نیز در عرصه بین‌المللی افزایش یابد و تاثیر گذاری اقتصادی، صنعتی و حتی سیاسی این کشور در عرصه جهانی بیشتر و بیشتر شود.

اما مشکل صنعت خودروسازی دنیا در یک سال گذشته سبب شد تا شرکت‌های چینی هم مانند دیگر خودروسازان جهان با کاهش درآمد و فروش مواجه شوند. چنگ‌پینگ با اشاره به اینکه فروش شرکت آنها در سال ۲۰۰۸ میلادی ۴۰‌درصد کمتر از برآوردهای قبلی بود گفت: «این فقط مشکل خودروسازان چینی نیست بلکه شرکت‌های بزرگی همچون تویوتا و فولکس واگن نیز در یک سال گذشته و یک و ماه اندی اول سال ۲۰۰۹ میلادی شرایط اقتصادی سختی را تجربه کردند.

این شرکت‌ها که همواره به چین به عنوان نقطه امید خود تا باز گشت آمریکا به شرایط عادی نگاه می‌کردند بعد از اجرای طرح کاهش قیمت‌های تولیدات چین در بازار داخل با کاهش درآمد مواجه شدند و طرح‌های تعدیلی را در کارخانه‌های چین نیز اجرا کردند بر طبق گزارش‌های موجود در سال ۲۰۰۸ میلادی فولکس واگن بزرگترین فروشنده خودرو در چین بوده است. این شرکت در سال ۲۰۰۸ میلادی ۶/۱۴‌درصد از کل سهم بازار را داشت و شرکت‌های ژاپنی تویوتا و هوندا در جایگاه دوم و سوم قرار داشتند.

سهم تویوتا در بازار چین در سال ۲۰۰۸ میلادی برابر با ۶/۹درصد و سهم هوندا ۴/۸درصد بود. در این سال شرکت خودروسازی چری که یکی از مطرح‌ترین شرکت‌های چینی در سطح جهان است ۳۵۴ هزار و ۸۹۲ دستگاه خودرو در بازار چین به فروش رسانید و ۳/۶درصد از کل سهم بازار را به خود اختصاص داد. این شرکت چهارمین شرکت بزرگ فروش خودرو در بازار چین است.

شرکت geely که یک خودروساز دیگر چینی است در جایگاه دهم این فهرست قرار دارد و سهم این شرکت در بازار چین برابر با ۳/۳‌درصد است. به تعبیر بهتر تولیدکنندگان چینی در مجموع ۶/۹‌درصد از سهم بازار خودروی این کشور را به خود اختصاص داده‌اند و پیش‌بینی می‌شود سهم آنها تا ده سال آینده به بیشتر از ۲۶‌درصد برسد. البته این پیش‌بینی در شرایطی محقق می‌شود که اوضاع بازار اصلاح شود و تمایل به خرید خودرو در میان مردم افزایش یابد. شرکت‌های نیسان، هیوندایی، بیوک، شورولت و سوزوکی پنجمین تا نهمین شرکت بزرگ فروشنده خودرو در چین بودند.