برگزاری نمایشگاه خودرو، از پاریس تا اصفهان

حمیدرضا بهداد

پنجمین نمایشگاه تخصصی خودرو اصفهان روز گذشته در حالی به پایان رسید که هیچ محصول داخلی جدیدی در این نمایشگاه ارائه نشد و بازدیدکنندگان، خودرو خاص و جدیدی از خودروسازان داخلی در این نمایشگاه ندیدند.

در این گردهمایی فلزی، سایپا دومین خودروساز بزرگ کشور همانند نمایشگاه مشهد حضور پیدا نکرد و به جز شرکت ایرتویا (نماینده انحصاری فروش محصولات تویوتا در ایران) سایر نمایندگی‌های واردکننده خودروهای خارجی، نیز نمایشگاه تخصصی اصفهان را جدی نگرفتند. از میان خودروسازان بخش خصوصی نیز تنها گروه بهمن و رخش‌خودرو دیزل میهمان این نمایشگاه بودند.

از سویی دیگر هرچند ایران‌خودرویی‌ها ادعا می‌کردند ۱۰ محصول جدید را به شهر سی‌و‌سه‌ پل آورده‌اند اما به واقع از میان خودروهای موجود در نمایشگاه تنها از دو خودرو حاضر با نام‌های تویوتا «اوریون» و «روفور» می‌توان به عنوان محصولات جدید نام برد.

از پاریس تا اصفهان

آنهایی که نمایشگاه‌های خودرو دنیا را به چشم دیده و در جریان قوانین خاص آن هستند به خوبی می‌دانند که یکی از شروط حضور در نمایشگاه‌های معتبر خودرو جهان از قبیل پاریس، دیترویت، توکیو و حتی پکن، عرضه محصولات نو با فناوری جدید، است. به نحوی که تمامی شرکت‌های خودروساز متقاضی حضور، در نمایشگاه‌های مذکور باید خودروهایی جدید، متفاوت، به‌روز و البته مطابق با استانداردها و شرایط آتی تقاضای بازار را به همراه خود آورده و در معرض دید عموم قرار دهند چراکه جهانیان همواره در انتظار بلوغ صنعت خودرو و ظهور مدل‌ها و نسل‌های جدید در این صنعت به سر می‌برند.

به عنوان مثال در نمایشگاه سال گذشته میلادی پاریس تمام خودروسازان شرکت‌کننده در کنار محصولات رونمایی و عرضه‌شده خود، خودروهایی جدید و متفاوت در بخش‌های مختلف اعم از مصرف‌ سوخت، حجم موتور، کاهش آلایندگی و مواردی از این دست، عرضه کرده و بحق برای هر کدام، رونمایی جداگانه‌ای در نظر گرفتند. آنها حتی فکر آینده را هم کرده و خودروهای مفهومی، هیدروژنی و برقی را نیز به نمایشگاه پاریس آورده بودند.

این در حالی است که نمایشگاه‌های خودرو کشورمان حتی در بالاترین سطح خود نیز حرف خاصی برای گفتن ندارند و اگر هم استقبالی از آنها به عمل می‌آید بیشتر به جذابیت این نوع نمایشگاه‌ها برمی‌گردد، نه استقبال از خودروهایی که در کوچه و بازار هر روزه به چشم می‌آید.

از طرفی نمایشگاه‌های خودرویی که طی سال‌های اخیر در تهران و سایر شهرستان‌های کشور برگزار شده، خودرو داخلی خاصی که بتوان لقب «محصول جدید» را به آن اعطا کرد، به خود ندیده و اگر هم محصولی جدید در این نمایشگاه‌ها ارائه شده محدود و متعلق به برندهای معتبر دنیا بوده است. به عنوان مثال در نمایشگاه بین‌المللی خودرو مشهد، یکی از مدل‌های لکسوس به همراه پژو ۴۰۷ و رنو R۹۰ تنها محصولات جدید و ناشناخته برای مشتریان ایرانی به حساب می‌آمد و باقی خودروهای حاضر، چه در بخش داخلی و چه در بخش خارجی، جزو مدل‌های قدیمی و خاک خیابان خورده، محسوب می‌شدند.

در نمایشگاه اصفهان نیز اوضاع البته به شکلی آماتورتر به نظر می‌رسید. نمایشگاهی که تنها تویوتا اوریون و روفور، دو محصول جدید وارداتی به کشور، چهره‌ای ناشناخته و تازه برای بازدیدکنندگان بود و خودرو دیگری که بتوان لقب «محصول جدید» را به آن نسبت داد، در نمایشگاه دیده نمی‌شد. هر چند که «اوریون» و «روفور» نیز برای مشتریان ایرانی جدید به حساب آمده و تازگی داشت وگرنه این دو محصول تویوتا هم برای بازارهای دنیا، خودروهای جدیدی محسوب نمی‌شود.

محصولات جدید!

مقایسه نمایشگاه‌های بین‌المللی خودرو دنیا با نمایشگاه‌های داخلی، از اساس، قیاسی مع‌الفارق است.

برگزاری چندین نمایشگاه تخصصی در شهرستان‌ها، مدعی این سخن است. این یک واقعیت است که برای مشتری ایرانی پارس اتوماتیک، روآ کلاچ اتومات، سمند با موتور پایه گازسوز و پژو ۲۰۶ با موکت زیرصندلی و تغییر طراحی چراغ، خودروهایی جدید و محصولی با نوآوری در فناوری روز تلقی نمی‌شود.

هرچند که خودروسازان نیز به خوبی می‌دانند این نوع محصولات با تغییرات ظاهری و آپشنی که کرده‌اند شایسته عنوان «محصول جدید» نبوده و شاید به همین دلیل است که نمایشگاه اصفهان هیچ رونمایی به خود ندید و در نمایشگاه مشهد هم تنها از پژو ۴۰۷ و رنو ۹۰اR به عنوان دو برند خارجی رونمایی صورت گرفت.

سایپا و خودروسازهای خصوصی

هرچند سایپا به عنوان دومین خودروساز بزرگ کشور به بهانه نداشتن غرفه دلخواه در نمایشگاه‌های مشهد و اصفهان حضور نیافت اما شاید بتوان ریشه این موضوع را در جای دیگری نیز جست‌و‌جو کرد. به هر حال این شرکت هم‌اکنون تنها ۴محصول پراید، زانتیا، ریو و مینیاتور را در خطوط تولیدی خود در اختیار داشته و جدیدترین محصول پارس‌خودرو، زیرمجموعه سایپا نیز همان مگان است که چهره آن برای ایرانی‌ها، غریبه و ناشناخته به حساب نمی‌آید.

از سوی دیگر خودروسازان بخش خصوصی نیز با وضعیت بسیار نامناسبی که در تولید داشته و بیشتر تعهدات آنها عقب افتاده است، جدای از آنکه انگیزه‌ای برای حضور در نمایشگاه‌های خودرو کشور در خود نمی‌بینند، محصول جدیدی نیز برای عرضه نداشته و ترجیح می‌دهند بیش از پیش از چشم مشتریان دور بمانند.

به هر حال با تمامی اوصاف آنچه که هم‌اکنون با نام نمایشگاه بین‌المللی خودرو، در کشور برگزار می‌شود، بیش از آن که ارائه‌دهنده محصولات جدید بوده و به محلی از دستاوردها و تکنولوژی‌های نو شبیه باشد، بیشتر به پارکینگ خودروهای قدیمی شباهت دارد. از سوی دیگر چون چند سالی است تهران میزبان نمایشگاه بین‌المللی خودرو نبوده و شهرستان‌ها برگزارکننده آن به حساب می‌آیند، معمولا هزینه گزافی صرف حمل‌و‌نقل خودروها به شهرستان شده و باری اضافی روی دوش خودروسازان قرار می‌دهد. این در حالی است که اگر خودروسازان هزینه مذکور را صرف تبلیغ محصولات خود کنند، شاید نتیجه‌ای کمتر از حضور در نمایشگاه‌ها در زمینه معرفی محصول و جذب مشتری عایدشان نشود.